Hoewel een groot deel van de wereld met succes maatregelen en vaccins gebruikt om het coronavirus te temmen, is de uitbraak in Brazilië erger dan ooit. Dat is van belang voor ons allemaal, want als Brazilië het virus niet onder controle krijgt, wordt het het grootste open laboratorium ter wereld waar het virus kan muteren. En het epicentrum van de verspreiding van meer dodelijke en besmettelijke varianten.
Het aantal sterfgevallen heeft in Brazilië vorige week een nieuw hoogtepunt bereikt, met een gemiddelde van 1.208 per dag. Het gezondheidsstelsel staat er nu echt op de rand van instorten. En een zeer besmettelijke en potentieel gevaarlijkere variant verspreidt zich over het hele land.
Vanaf het begin heeft de ernst van de uitbraak in Brazilië het land onderscheiden van andere. Onder de chaotische leiding van president Jair Bolsonaro is het verteerd door interne verdeeldheid en misleid door medische kwakzalvers. Meer dan een kwart miljoen Brazilianen zijn nu dood, een tol die alleen door de Verenigde Staten wordt overtroffen. De vaccinatiecampagne van het land loopt vast in tekorten en vertragingen.
“Als er niets wordt gedaan, zullen mensen in maart echt gaan vechten voor ziekenhuisbedden”
“In dit scenario, als er niets wordt gedaan, zullen mensen in maart echt gaan vechten voor ziekenhuisbedden”, liet Domingos Alves, directeur van het Health Intelligence Laboratory aan de Universiteit van São Paulo in Ribeirão Prêto, weten. “We zullen nieuwe kerkhoven moeten openen om de lichamen te begraven.”
Gezondheidsanalisten waarschuwen dat de wereldwijde implicaties aanzienlijk zijn. Brazilië heeft al getoond dat het nieuwe, potentieel gevaarlijkere mutaties van het coronavirus voortbrengt. De variant die bekend staat als P.1, die eerder dit jaar werd ontdekt, heeft een ravage in de Amazone-stad Manaus veroorzaakt, wat leidde tot meer doden in januari en februari dan in heel 2020.
Of: als Brazilië het virus niet onder controle krijgt, wordt het het grootste open laboratorium ter wereld waar het virus kan muteren. Het zou dan niet alleen het epicentrum van de pandemie zijn, maar het epicentrum van de verspreiding van meer dodelijke en besmettelijke varianten. Wat ze in Brazilië doen is dus in het belang van de hele planeet.
Toen het virus vorig jaar Brazilië trof, richtte het zich eerst op de steden en verspreidde het zich vervolgens naar het platteland. Die vertraging was een cruciale pauze voor Brazilië. De gezondheidszorg is er sterk geconcentreerd in de hoofdsteden van de deelstaten. Dus tegen de tijd dat mensen uit plattelandsgemeenschappen stadsziekenhuizen begonnen te overstromen, hadden die faciliteiten tijd gehad om zich te herpakken na de aanvankelijke golf van stedelijke patiënten.
Maar de massale bijeenkomsten tijdens de verkiezingen in november, gevolgd door de eindejaarsfeesten en carnaval draaiden de klok helemaal terug, waardoor de medische systemen in het hele land tot het uiterste gedreven werden. Het is de eerste keer in de Braziliaanse geschiedenis dat tweederde van de medische systemen in de Braziliaanse hoofdsteden tegelijkertijd instort. Zelfs in São Paulo, de rijkste stad van het zuidelijk halfrond, zal in de komende twee weken de zorg kopje onder gaan, voorspellen artsen daar.
Politici doodsbang om lockdown af te kondigen
Experts hebben aangedrongen op een onmiddellijke landelijke lockdown van zeker drie weken om een humanitaire ramp te voorkomen. Maar een gecoördineerde landelijke inspanning om het virus te bestrijden lijkt onwaarschijnlijk. Bolsonaro, die er vanaf het begin bij Brazilianen op heeft aangedrongen de pandemie bijna te negeren, heeft de afgelopen dagen geprobeerd het tekort aan ziekenhuisbedden te minimaliseren, kritiek geuit op nieuwe beperkingen die werden opgelegd door lokale functionarissen en maakte zich zorgen over de bijwerkingen van het gebruik van een mondmasker. Hij zei dat ze onder meer prikkelbaarheid, hoofdpijn en concentratiestoornissen veroorzaken. En dat ze ongezond zijn voor kinderen.
Sommige steden hebben nieuwe beperkingen opgelegd, zoals een avondklok in Brasilia en de sluiting van niet-essentiële bedrijven in Porto Alegre. Gezondheidsanalisten zeggen dat die jammerlijk onvoldoende zijn. Maar politici zijn buitengewoon terughoudend om naar een volledige lockdown te gaan. De werkloosheid piekt en de pandemie heeft miljoenen Brazilianen in armoede gedompeld. De noodbetalingen in contanten die de federale overheid vorig jaar aanbood, zijn nu stopgezet. In Brazilië, een land met enorme ongelijkheid en sociale instabiliteit, kan een lockdown zonder extra voordelen leiden tot honger en geweld is de redenering.
(NS)