De films van deze week kleuren buiten de lijntjes. Red Sparrow kreeg al bakken kritiek over zich heen omwille van zijn expliciete scènes, in Breathe wordt er vooral een ode gebracht aan een man die het aandurfde om anders te denken. Twee om totaal verschillende redenen genietbare films: Breathe en Red Sparrow.

Breathe: voor alle mensen die buiten de lijntjes durven kleuren

Andy Serkis doet vooral een belletje rinkelen bij filmliefhebbers als de man die allerlei vreemde creaturen in de filmstudio via motion capture tot leven wekt en ze een hart en een ziel geeft, ook al is het dan soms een zwarte ziel. Serkis is de acteur Caesar in de nieuwe Planet Of The Apes-films, hij was Gollum uit Lord Of The Rings en The Hobbit, Kong uit King Kong en Supreame Leader Snoke in The Last Jedi. Met Breathe zet hij zich een eerste keer achter de camera en Serkis zelf noemde het “a labor of love.”

Breathe vertelt het verhaal van Robin en Diana Cavendish. Zij hadden een zoon, Jonathan. Jonathan is filmproducent en een persoonlijke vriend van Serkis. Jonathan Cavendish is dan ook niet toevallig de producer van deze film die het verhaal van zijn ouders vertelt.

Breathe begint wanneer Robin (Andrew Garfield) en Diana (Claire “The Crown” Foy betovert iedereen met haar charmes) elkaar voor het eerst in het oog krijgen. Het is meteen koekenbak en ze bouwen samen een leven uit in Kenia als theehandelaar. Dat eerste stukje Breathe is te lang en nogal nietszeggend, we zouden het bijna saai durven noemen. Het verhaal begint pas te leven wanneer Robin eind jaren 50 als twintiger en kersverse vader geveld wordt door polio. Hij is aan zijn bed gekluisterd, wordt in leven gehouden door een beademingsmachine en ziet het leven niet meer zitten.

Vanaf hier wordt Breathe een film voor mensen die buiten de lijntjes durven kleuren en wat nog nooit gedaan is zien als een berg aan mogelijkheden. Als eerste wil Diana haar man het ziekenhuis uit hebben en zijn leven thuis laten leiden. Nu zou dat geen probleem meer vormen (zoals één van de dokters zegt: “Je steekt de stekker in en de machine werkt”), maar toen was het ongezien en ongehoord. Mensen met een zware beperking hoorden in een ziekenhuis.

Nadat de eerste stap gezet is, gaan de twee verder denken. Van het huis naar de tuin, van de tuin naar daguitstapjes en van daguitstapjes reizen naar het verre buitenland. Dat laatste verloopt niet probleemloos, maar zelfs dan kiezen Robin en Diana ervoor om van het leven toch nog – letterlijk – een feest te maken.

Verder is Breathe ook een ode aan een zekere Teddy Hall, in de film vertolkt door Hugh Bonneville. Hall was een onbekende naam voor we Breathe gezien hadden, maar in feite komt het erop neer dat Hall de uitvinder is van de elektrische rolwagen, een uitvinding die vandaag duizenden personen met een beperking hun bewegingsvrijheid geeft.

De sterkste scène in Breathe zit meer naar het einde toe wanneer een zekere dokter Aitken (Stephen Mangan) Robin meeneemt naar een congres in Duitsland. Aitken is hoofd Gehandicaptenzorg in Groot-Brittannië, eenvoudigweg omdat hij zichzelf daartoe benoemd heeft omdat de functie gewoon niet bestond. Op dat congres geeft Robin een speech aan een zaal vol geleerden (maar zonder één persoon met een handicap in de zaal) voor een betere integratie van personen met een beperking in de maatschappij. De korte scène in de ultramoderne kliniek waar mensen als het ware in ijzeren longen tot het plafond liggen gestapeld is schrijnend, maar waarschijnlijk niet al te ver naast de feiten in die tijd.

Breathe heeft als sterkte dat het een film is met charme en humor die personen met een beperking als mensen bekijkt en neernet. Hij is niet clichévrij – natuurlijk geeft Andrew Garfield een Grote Speech op het Congres – maar het belangrijkste is dat de humor en de clichés de soms zware thema’s die aangesneden worden (wat is een menswaardig leven en wat is een menswaardig levenseinde?) niet in de weg lopen.

Score: 7/10

Vandaag is de situatie voor personen met een handicap (in België alvast) fel verbeterd. Het blijft wel een feit dat je ook de weg naar de hulp moet vinden. Daarom plaatsen we hier ook een aantal links naar organisaties die het leven voor personen met een handicap wat aangenamer en makkelijker zouden kunnen maken. Die lijst is uiteraard verre van compleet, maar kan een startpunt betekenen voor wie bijvoorbeeld wil daten, rijden of reizen.

Het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) kan met allerlei zaken helpen. Een nieuw dossier moet altijd eerst hier aangevraagd worden.

Aditi vzw is een organisatie die zich bezighoudt met allerlei vragen rond intimiteit en seksualiteit. Indien gewenst kan er ook een dossier opgestart worden voor eventuele seksuele dienstverlening.

Dottie.be is een datingsite voor personen met een beperking vanaf 16 jaar. De profielen worden eerst gecontroleerd alvorens ze geactiveerd worden.

CARA is de dienst voor personen met een beperking die willen leren rijden. Zij testen je rijgeschiktheid en gaan na welke aanpassingen er best aan je voertuig kunnen gebeuren. Vervolgens kunnen de rijlessen ook plaatsvinden in een voertuig van CARA.

Inter is de organisatie die zich al jarenlang inzet om publieke gebouwen, culturele evenementen, sportevenementen en zomerfestivals toegankelijk te maken voor mensen met een beperking.

“Travel without limits” is de slogan van WeTravel2. Zij organiseren allerlei reizen – groot of klein, binnen- of buitenland, citytrip of exotische bestemming – voor mensen met een vaste of tijdelijke beperking.

Tot slot willen we nog even linken naar Handicap International, want in België mag er dan al heel wat geregeld en beschikbaar zijn voor personen met een beperking, in het buitenland is dat helaas nog lang niet altijd zo. Handicap International probeert daaraan hun steentje bij te dragen.

Red Sparrow:een spionnenfilm, maar dan net even anders

Red Sparrow zal bij ons in België net dat beetje meer aandacht krijgen omdat het een Hollywoodfilm is waar ook onze Matthias Schoenaerts prominent in meespeelt. Het is ook wel een prestatie: de naam van Matthias staat derde op de affiche, na Jennifer Lawrence en Joel Edgerton, maar wel voor die van Charlotte Rampling en Jeremy Irons, toch ook niet van de minsten.

In Red Sparrow is het opnieuw Jennifer Lawrence die de show weet te stelen. In welke film ze ook mee doet, ze weet haar stempel te drukken. Hier speelt ze Dominika Egorova, een beloftevolle Russische balletdanseres die na een val op het podium haar inkomsten door haar neus geboord ziet. Om haar zieke moeder te kunnen blijven verzorgen en haar appartement te kunnen behouden leent ze haar diensten aan haar oom, Ivan Egorov (Matthias Schoenaerts), die een hoge functie heeft bij de Russische geheime dienst. Hij stuurt haar naar een spionnenschool waar mooie mensen leren om hun lichaam in te zetten als verleidingswapen.

Spionnen zijn altijd in geweest in het televisie- en filmlandschap. Het schitterende The Americans – dat nu op televisie bijna aan zijn einde toe is – heeft de lat hoog gelegd en is sinds hun start het referentiepunt. Gelukkig kunnen we zeggen dat Red Sparrow meer aanleunt bij The Americans dan bij pakweg Atomic Blonde, waarvoor Charlize Theron vorig jaar ook al een spionne speelde. Alleen blijft het jammer dat Hollywood het niet aandurft om – zoals in The Americans wél gebeurd – de Russen onder elkaar in hun eigen taal te laten spreken.Dat de Russische personages nog altijd voornamelijk vertolkt worden door Amerikanen en Britten blijft – los van hun prestatie – jammer. Er moeten toch ook Russische acteurs te vinden zijn?

Red Sparrow is gebaseerd op het gelijknamige boek van Jason Matthews uit 2013. Matthews was zelf in een vorig leven spion voor de CIA. Hij wist de rechten van zijn boek al te verkopen voor het gepubliceerd was (“voor een getal bestaande uit zeven cijfers”, zo verklapte hij) en onder andere Darren Arronofsky en David Fincher waren een tijdje in de running om dit verhaal te verfilmen. Uiteindelijk is het Francis Lawrence (geen familie van Jennifer) geworden die achter de camera mocht plaatsnemen. Het is de eerste film van Lawrence sinds de Hunger Games-films en we geven hem gelijk als hij zegt dat dit een ander soort spionnenfilm is dan diegenen die we normalerwijze zien.Sterker nog: we weten niet of Jennifer wel toegezegd zou hebben als ze deze film met iemand zou moeten maken hebben die haar minder vertrouwd is dan Francis Lawrence.

Red Sparrow is in de eerste plaats een thriller, meer dan het een actiefilm is. Met Dominika zet Jennifer Lawrence een personage neer dat we nooit helemaal kunnen vertrouwen, net omdat ze is opgeleid om te manipuleren. Het (te korte) gedeelte van de film aan wat Dominika “de hoerenacademie” noemt, is wat ons betreft het interessantste gedeelte van de film.

Het is Charlotte Rampling die hierin het meest verrast als de ijskoude docente Matron. “Een mens is een puzzel van verlangens”, meent zij en het is gewoon aan haar spionnen om uit te zoeken welk stukje er bij hun doel ontbreekt. Want verlangens hebben we allemaal, we willen allemaal gezien worden en erkend worden. En zo zou je Red Sparrow ook bijna door een bril van eenzaamheid kunnen gaan bekijken.

Er is al wat te doen geweest om de zogenaamd te lange en expliciete martelscènes in de film (dat valt allemaal wel mee) en een nu al historische scène waarin Jennifer Lawrence bijna alles tentoon spreidt voor een vol klaslokaal. De trailer speelde ook al in op die verleiding (het zwempak van Lawrence), desalniettemin toont Red Sparrow goed aan dat seks en verleiding in deze film geen bron van plezier zijn, maar een marteling.

En laten we eerlijk zijn: de mannelijke soort komt er niet geweldig goed uit. Het doorsnee mannelijke personage in Red Sparrow is een behoorlijk makkelijk doelwit van zodra een aantrekkelijke vrouw interesse toont. Maar wie Jennifer Lawrence in deze film in de eerste plaats als een lustobject bekijkt, heeft het goed mis. Haar gelaat en haar blik zijn altijd star en afstandelijk en de scène waarin ze weerwerk biedt aan haar overste Maxim Volontov (Douglas Hodge) omdat Dominika niet met hem naar bed wil, is tekenend voor het personage én belangrijk in #MeToo-tijden.

Red Sparrow is geen film die levens veranderd, maar is wel entertainend genoeg om meer dan twee uur te blijven boeien. We vliegen heen en weer tussen Moskou, Washington, Boedapest, Berlijn en Wenen zoals het in een goede spionnenfilm hoort en tegelijkertijd hebben we in deze film een frisse invalshoek ontwaart die deze film toch weer die andere spionnenfilm maakt..

Red Sparrow is het eerste boek uit een trilogie van Jason Matthews. We zijn benieuwd of de andere twee boeken ook hun verfilming zullen krijgen nu de reacties op Red Sparrow zo wisselvallig zijn. In tussentijd kijken we uit naar Kursk, waarin Matthias Schoenaerts opnieuw een Rus zal vertolken. Het moet toch die fysieke gelijkenis met Poetin zijn!

Score: 7/10