Natural Cycles, de app die zo’n goede anticonceptie zou zijn dat zelfs de Europese Unie ze als dusdanig goedkeurde, blijkt toch niet zo goed te werken. In één ziekenhuis werden 37 vrouwen zwanger die dat niet wilden zijn. Maar erg verrassend kunnen we dat niet noemen: Natural Cycles bouwt namelijk voort op een systeem dat van nature uit kan falen. 

Heisa in Scandinavië: nadat de Europese Unie besloot om de door een Zweedse uitgevonden vruchtbaarheids- en anticonceptie-app Natural Cycles goed te keuren als anticonceptiemiddel, worden toch veel vrouwen nog zwanger. Nochtans is dat niet verbazend, de cijfers vallen zelfs best mee. De reden is simpel: de wetenschap achter Natural Cycles is een algoritme, en vrouwenlijven zijn dat niet.

Wat is Natural Cycles? De app werd ontwikkeld door Eline Berglund, een wetenschapper die nog meewerkte aan de ontdekking van het Higgs-Boson deeltje en daarvoor (met haar team) een Nobelprijs kreeg. Dat verleent haar én haar app heel wat credibiliteit. Berglund wilde zelf aan een gezin beginnen, maar vond geen app die haar menstruatiecyclus naar behoren kon volgen.

Simpele berekening

Bij de meeste apps geef je namelijk een standaardperiode in, en duidt je vervolgens aan wanneer je menstruatie erdoor komt. De app maakt dan de meest simpele berekening, met een foutenmarge en zo weet je wanneer je vruchtbaar bent. Natuurlijk kan je op die manier ook zien wanneer je net niet zwanger kan worden. De idee achter Berglunds app is om die eenvoudige berekening te vervangen door een algoritme dat ook bijleert van je veranderende cycli. Dat combineert Natural Cycles met de temperatuurmethode.

“We want to continue conducting groundbreaking research into women’s health and keep finding ways to expand contraceptive options for women worldwide through new, innovative, science-led solutions."? https://t.co/01uFZU7s8h

— Natural Cycles (@NaturalCycles) 9 november 2017

Een normale mensturatiecyclus duurt 25 tot 35 dagen en gaat door verschillende fases. In de folliculaire fase rijpt de eicel (zo’n 14 dagen). Daarna vindt de eisprong plaats (ongeveer 1 dag) en daarna komt de luteale fase (opnieuw zo’n 14 dagen). Je bent vruchtbaar net voor en net na de eisprong, omdat een eicel zo’n 24 uur overleeft, en zaadcellen tot vijf dagen. Meestal rekent een app dus uit wanneer je eisprong zou moeten plaatsvinden.

Je lijf is geen machine

Da’s een methode die al eeuwig en drie dagen bestaat. Het probleem zit ‘m, voor wie een veiligheidsmarge inbouwt, zelden of nooit in de berekening, maar wel in de feilbaarheid van het menselijk lichaam. Want je eisprong, die kan je niet controleren, en veel factoren kunnen een invloed hebben op wanneer die gebeurt. Stress, bijvoorbeeld, of een simpele verkoudheid, kunnen je eisprong vervroegen en verlaten.

Op zo’n moment werkt die berekening, hoe ingewikkeld ze ook is, natuurlijk niet meer. De fout zit dus niet in de app, maar in de redenering erachter: dat vrouwen altijd nette cycli hebben van altijd precies evenveel dagen en met de eisprong net op het juiste moment. Dat besefte de wetenschapster achter de app, Eline Berglund, maar al te goed.

Zij verklaarde dan ook dat “het doel van de app niet is om andere vormen van familieplanning te vervangen, maar om een meer accurate, mathematisch correcte update te geven aan een oud systeem.” Probleem: dat systeem kreeg 300.000 gebruikers, waaronder heel wat dames die met de app zwangerschappen wilden voorkomen.

Behoorlijk efficiënt

Nu is de controverse mogelijk wat overdreven. De pil is in 99% van de gevallen efficiënt, in ideale omstandigheden. In minder ideale omstandigheden, dus in het echte leven, zakt dat alvast naar 92%. Dat wil zeggen dat er nog steeds acht procent kans op zwangerschap bestaat voor slordige pilgebruiksters.

In het ziekenhuis in Zweden waar de Natural Cycles app getrackt werd, blijkt de efficiëntiegraad op 95% te liggen. Dat is lager dan het condoom en de pil, maar nog steeds niet erg slecht. Het is daarbij niet duidelijk of die zwangerschappen enkel veroorzaakt werden door slecht gebruikt (toch vrijen op dagen dat het niet mag) of door de feilbaarheid van de app.

Conclusie: dat Natural Cycles niet zo efficiënt is als de pil, da’s geen verrassing. Vrouwen zijn steeds vaker op zoek naar een natuurlijke manier om hun kinderwens te plannen. Wie écht zeker wil zijn, is nog steeds beter af met de pil, maar als je een heel regelmatige cyclus hebt, is Natural Cycles beter dan niets.