Hier zijn 28 dingen die je dacht te weten over alcohol en katers, maar eigenlijk vaak gewoon fake news blijken te zijn. Voor velen onder ons wellicht het relevantste artikel van de de dag op deze nieuwjaarsdag.
1. Bier na wijn is venijn en wijn na bier is plezier.
Alcohol is alcohol en aan de hoofdoorzaak van je kater (uitdroging) en de pijn in je hoofd gaat het niks veranderen the day after. Trouwens, in Engeland zeggen ze net het tegenovergestelde: beer after wine and you’ll feel fine, wine after beer and you’ll feel queer. De Amerikanen zitten dan weer op onze golflengte: beer on wine not so fine, wine on beer never fear.
De ene combinatie is ook voor je maag niet aantoonbaar slechter dan de andere hebben gastrologen uitgevist.
2. Ik zal eens een paar koffies drinken …
Doen! Maar het zal niet helpen. Eenmaal in je systeem moet de alcohol in je bloed afgebroken worden en koffie (en eigenlijk niks) gaat dat proces niet versnellen. Misschien heb je die indruk omdat de cafeïne in koffie de slaperigheid die alcohol veroorzaakt wat kan wegnemen, maar je blijft even dronken.
Specialisten raden koffie zelfs af, niet omdat het per se ongezond zou zijn, maar omdat blijkt dat nogal wat mensen na een paar koffies door de energieboost de valse indruk hebben dat ze “er aan het doorkomen zijn” en opnieuw in de drank vliegen.
O ja, en van koffie moet je vaak gaan plassen, wat ons leidt tot:
3. Ophouden die handel, want eens je begint te plassen …
Maar je plas ophouden of zo lang mogelijk uitstellen opdat je minder naar de wc moet gaan, heeft totaal geen effect. Alcohol is een diureticum, een middel dat afgifte van water door de nieren bevordert. Bovendien schakelt alcohol de aanmaak van het hormoon vasopressin uit, en dat hormoon zorgt ervoor dat vloeistoffen pas uitgeplast worden wanneer je lichaam genoeg nieuwe vloeistof heeft geabsorbeerd.
4. Van shots of borrels moet je minder vaak naar de wc dan van bier of long drinks.
Nope. Wat je doet plassen is veel meer het diureticum in alcohol dan het volume van je drankje. In een borrel zit meer alcohol dan in een pint, of: er zitten relatief gezien meer grammen alcohol in. Voor elke gram alcohol die je binnendoet, neemt je urine-afscheiding met 10 ml toe.
5. Alcohol en seks: hij niet, zij wel?
Dat alcohol mannen niet echt helpt bij hun seksuele prestaties is common knowledge. Het is zelfs gemeten: na drie pinten is er al een effect op het krijgen van een erectie en hebben 11 procent van de mannen al meer moeite om klaar te komen. Maar ook bij vrouwen doet alcohol geen goed aan het seksueel genot.
Alcohol werkt immers verdovend op je centrale zenuwstelstel en vermindert zo de prikkels die je voelt in je erogene zones. Omdat alcohol ook dehydradeert, vermindert het de vochtproductie in de vagina. Alcohol vermindert ook de doorbloeding van een paar essentiële vrouwelijke plekjes, en onderzoeken wijzen uit dat vrouwen die gedronken hebben veel meer moeite hebben om tot een orgasme te komen.
Wat alcohol wel doet, is de drempel van sociale belemmeringen verlagen. Wat je dan wellicht kan interpreteren als “meer zin in seks”, maar voor de seks zelf is er geen enkel heilzaam effect.
6. Van sterke drank met light frisdrank word je sneller dronken.
Jawel, deze klopt echt. Het gaat wel om dat woord sneller. Aan het eind van de avond zullen twee personen, van wie de ene bijvoorbeeld gin met tonic heeft gedronken en de andere evenveel gin met light tonic, even dronken zijn, alleen zal de light drinker sneller dronken worden.
Dat effect is redelijk spectaculair: bij tests bleek dat zelfs al na één longdrink de light-drinkers 18 procent meer alcohol in hun bloed hadden. Dat komt omdat gewone suiker de opname van alcohol vertraagt, suikervervangers doen dat niet.
7. Van sterke drank met energiedrank word je sneller dronken
Nope, tenzij je de lightversie van het energiedrankje zou mixen. Van Jägerbombs, Bacardi Red Bulls of wodka Red Bulls word je niet sneller dronken dan van een gin tonic, een whiskey cola of een wodka orange, om maar iets te zeggen. Jägermeister heeft overigens minder alcohol dan de andere net genoemde sterke dranken, wat van de Jägerbomb helemaal een fabeltje maakt.
8. Van alcohol word je dik
Er zitten veel calorieën in alcohol, dat klopt, maar ongeveer alle studies terzake (en het zijn er heel veel, geloof ons) komen tot de conclusie dat het regelmatig drinken van alcoholische dranken niet leidt tot meer lichaamsgewicht, en bij vrouwen komen de meeste onderzoeken zelfs uit bij een beetje gewichtsverlies. Wat je eet (suikers en vetten) maar ook je genetische identiteit zorgen voor die bierbuik.
9. Het gat in je geheugen
Komt nooit meer terug. De reden: je bent niet vergeten wat er gebeurd is, het is gewoon niet geregistreerd. Om het heel simpel te zeggen: alcohol ontregelt de receptoren in je hersenen, en bij een black-out zelfs zodanig dat er niks meer opgeslagen wordt in je geheugen.
Er zijn twee soorten black-outs: fragmentarische en en-bloc. Bij die laatste herinner je je gewoon niks meer van een bepaalde periode. De eerste zorgt ervoor dat je maar vage en onvolledige herinneringen hebt. We zijn ons daar niet van bewust, maar eigenlijk hebben we allemaal last van fragmentarische black-out wanneer we alcohol drinken.
Twee weetjes nog over black-outs. Eén: wanneer je toch denkt na verloop van tijd je iets te herinneren, dan is dat een illusie, dan gaat het om valse herinneringen. Twee: black-outs, en dan van het soort waar je je echt niks meer herinnert, krijg je sneller wanneer je aan een snel tempo de glazen achterover slaat.
10. Door ouder te worden kan je beter/slechter tegen de drank
Dit is heel simpel: hoe ouder je wordt, hoe minder snel je metabolisme de enzymes aanmaakt om alcohol afbreken. In het bijzonder ALDH (Aldehydedehydrogenase) en ADH (Alcoholdehydrogenase).
11. Drinken moet/kan je leren
Als je denkt dat naarmate je ouder wordt, en naarmate je meer ervaring hebt met alcohol, je er ook beter tegenkunt, dan heb je het mis. Je bouwt niet echt een tolerantie op tegen alcohol, maar wat je in feite doet is leren uit je fouten. Je gaat onbewust beter doseren bijvoorbeeld.
Dat is de officiële, politiek correcte versie, maar, er is toch dit: alcohol is een toxine en de realiteit is dat ons lichaam zich wel degelijk aanpast om die toxines te metaboliseren. Dus, mits herhaaldelijk alcohol drinken, gaat ons lichaam zich verzetten tegen de opname van de toxine (de alcohol dus) in ons bloed, waardoor die opname trager gaat.
Maar opgelet! De hoeveelheid alcohol die je opneemt blijft dezelfde, en je wordt misschien wel trager dronken, in the end word je even dronken en die alcohol zal toch afgebroken moeten worden.
Komt bij dat de gewenning impliceert dat je regelmatig en veel drinkt, en da’s geen langetermijnstrategie tout court.
12. Een fond leggen
Of: een stevige maaltijd voor je begint te drinken. Is altijd een goed idee. Niet alleen vertraagt die maaltijd in je maag de opname van alcohol in je bloed, studies tonen ook aan dat je minder drinkt wanneer je flink gegeten hebt.
13. Voor ik ga slapen na een zuippartij, een aspirientje
Nee! Niet doen. Aspirine doet niks om katers te voorkomen en de stof die in die pijnstiller zit, is heel slecht voor je maag in combinatie met alcohol. In beide zitten stoffen die je maag irriteren. Ook voor of tijdens het drinken aspirine of een andere pijnstiller innemen, is een slecht idee om dezelfde redenen, plus, de pijnstiller is sowieso uitgewerkt voor de effecten van de alcohol naar een kater tore zich beginnen te manifesteren. Sommige pijnstillers zijn trouwens doodsgevaarlijk in combinatie met alcohol.
14. Donker is beter
Donkere bieren zouden gezonder zijn dan lichtkleurige, omdat er meer antioxidanten inzitten. Dat klopt, maar er zitten ook meer andere toxische stoffen (congeners) in die ontstaan bij de fermentatie. Er zijn inderdaad studies die aangeven dat die congeners een kater verergeren, dus hier moeten we zeggen dat het tegenovergestelde waar is: lichter is beter.
15. Hoe doorzichtiger de alcohol, hoe minder erg de kater
Wodka, tequila, jenever en andere niet gekleurde sterke dranken zouden minder snel een kater opleveren dan alcohol die wel een kleurtje heeft. De nuance zit deze keer in de duur van de kater. Er zijn hier wel degelijk testen mee gedaan. Aan de Boston University School of Public Health en aan de University of Michigan Medical School. In beide onderzoeken kregen dezelfde proefpersonen op verschillende dagen tijdens een lange periode kleurloze en getinte sterke dranken (van elk drie tot vier verschillende naargelang het onderzoek). Ze werden dronken gevoerd tot 1,1 promille en dan werd gemonitord hoe ze zich ’s anderendaags voelden.
Zoals verwacht duurde het precies even lang voor de alcohol uit de proefpersonen hun systeem was. Alleen, bij de gekleurde borrels (whiskey, bourbon, likeuren) voelden ze zich opmerkelijk langer ziek de dag erna. Het zou te maken hebben met de toxines, de congeners, waar we het hierboven al over hadden. In whiskey bijvoorbeeld zitten er 37 keer meer dan in wodka.
16. Een vette hap/een glas melk voor ik ga slapen
Wel, het zal niet veel uitmaken, en alleen je risico vergroten dat alles wat je in je lijf hebt, er ook weer uitkomt langs de verkeerde uitgang. Het helpt niet bij de afbraak van alcohol, en verhoogt de kans op het terugvloeien van maagzuur in je slokdarm, de zogenaamde reflux. Het enige mogelijke heilzame effect van melk is dat het je effectief gaat helpen inslapen. Alleen, in de gevallen waar we het nu over hebben, zit er genoeg alcohol in je lichaam om daar sowieso voor te zorgen.
17. Van veel alcohol ga je hallucineren
Nope, zelfs niet van absinth. Als je van alcohol gaat hallucineren, dan betekent dat dat je je dood aan het drinken bent. De hallucinaties komen zelfs dan niet van de alcohol, maar door het gebrek aan alcohol: alcoholic hallucinosis is een neveneffect van een gebrek aan alcohol bij verslaafden.
18. Op muntjes van 1 of 5 cent zuigen
Eén van de meer illustere mythes: als je op een muntstuk van 1 of 5 cent zou zuigen na gedronken te hebben, zou, wanneer je moet blazen bij een alcoholcontrole, het gemeten promillage lager liggen. Dit komt blijkbaar van een theorie dat koper alcohol in je adem zou neutraliseren. Dat doet het ten eerste niet, en ten tweede: in muntjes van 10 en 20 cent zit veel meer koper. Maar nog eens: werkt niet, net zo min als pepermuntjes, koffie, … De alcohol in je lichaam (en dus ook in je adem) kan op geen enkele manier versneld afgebroken worden.
19. Uit een dronken mond komt meer waarheid
Ja en nee. We gaan inderdaad sneller dingen zeggen die we anders voor ons zouden houden wanneer we dronken zijn. Dat komt alweer omdat alcohol de goede werking van onze hersenen beïnvloed. Alleen, en dit is een belangrijke nuance, we gaan makkelijker zeggen wat we denken op dat moment. Plus: die gedachte komt uit een brein dat niet optimaal werkt. Bovendien: wat we denken is niet hetzelfde als de waarheid.
Waar het dus op neerkomt: uit een dronken mond komt een benevelde waarheid. Het beste bewijs hiervan is dat je dronken je liefde kan verklaren aan wat op dat moment in je vertroebelde brein het mooiste meisje van de wereld is, maar ’s anderendaags …
20. Verschillende soorten alcohol zorgen voor verschillende soorten dronken zijn
Er zijn mensen die denken dat ze van verschillende soorten alcohol een verschillend dronken gevoel krijgen. “Van wijn word ik verdrietig, van tequila frivool etc etc”. Er is zelfs een hele theorie dat dat te maken heeft uit wat de alcohol gedistilleerd is (druiven, maïs, graan, …)
Helaas: er bestaan alleen verschillende manieren waarop verschillende mensen op alcohol reageren. Ook hier geldt dat alcohol alcohol is en hoe je je gedraagt als je er te veel van ophebt puur met je gemoedstoestand, karakter en externe factoren (gezelschap bijvoorbeeld) te maken heeft.
21. Antibiotica en alcohol mengen is geen goed idee
Dat klopt, maar niet omdat alcohol de werking van de antibiotica stopt. Wel omdat in antibiotica iets zit dat de enzymen die de afbraak van alcohol in je systeem niet meer doen werken (de Alcoholdehydrogenase-enzymen). Bovendien zorgen sommige antibiotica (metronidazole, tinidazole, trimethoprim-sulfamethoxazole bijvoorbeeld) wel voor een reactie met alcohol die kan leiden tot hoofdpijn en misselijkheid en zelfs hallucinaties.
22. Een borrel voor het slapen gaan
Helpt je wel degelijk om in te slapen, maar niet om beter te slapen. De alcohol, die op dat moment gematoboliseerd wordt, heeft immers een slecht effect op je diepe of remslaap.
23. Water, water en nog eens water
De kater na alcohol is niet zozeer veroorzaakt door de alcohol zelf, wel door het feit dat alcohol je lichaam uitdroogt. Water drinken is altijd een goed idee. Zelfs tussen twee alcoholische drankjes door; dat gaat je kans op een kater flink verminderen. Je gaat er zelfs niet meer van moeten gaan plassen, je blaas loopt onafgebroken leeg door de alcohol, niet door het water.
24. Koffie en katers
Ook een slecht idee, want net als alcohol bevat koffie iets vochtafdrijvend en je wil in de eerste plaats weer vocht aan je lichaam toevoegen.
25. Drinken en zwanger zijn
Het wordt afgeraden langs alle kanten, en we zijn dan ook een beetje bang om dit te zeggen: er zijn geen studies die kunnen aantonen dat matig (het woord is belangrijk: matig, as in, af en toe een een glaasje) alcoholgebruik zou leiden tot problemen bij baby’s.
26. Met elke pint die je drink, sterven er hersencellen af
Ja hoor, alleen, ook zonder die pint zouden die zijn afgestorven. Alcohol heeft geen impact op de levenscyclus van hersencellen. Er zijn wel indicaties dat mensen die rode wijn drinken zelfs minder vatbaar voor dementie zouden zijn. Zouden is hier het keywoord, die studies zijn nog niet algemeen aanvaard.
27. Sulfiet in wijn, dan doet mijn hoofd pijn
Stop dan maar met wijn drinken, want in elke wijn, ook die wijnen die claimen van niet, zitten sulfieten. Ze zijn een natuurlijk bijproduct van de fermentatie. Er worden wel vaak sulfieten bovenop toegevoegd om de delicate smaak van de wijn te bewaren, of om de kleur te behouden. Het zijn trouwens niet de sulfieten waar je hoofdpijn van krijgt, eerder de tannines en histamines in de wijn. Ook die zijn trouwens natuurlijke bijproducten van het maken van wijn.
28. Eens goed mijn maag legen, en dan kunnen we er weer tegen
Het leek ons leuk te eindigen met iets wat wel werkt. Niemand zal het je aanraden, en bij ons weten is er ook geen echt onderzoek naar gedaan, maar de realiteit is dat de inhoud van je maag eens leegmaken tijdens een zuippartij wel degelijk effect heeft. De alcohol die dan nog in je maag zit, kan immers niet meer in je bloed.
Daarbij moeten wel twee zaken opgemerkt worden: 1) in de meeste gevallen waarbij dit gebeurt, is de beweegreden niet meteen om daarna over te schakelen naar watertjes en 2) als je al op het punt bent beland dat het je een goed idee lijkt om eens even te gaan spugen, dan ben je wellicht al zo dronken dat een kater sowieso onvermijdelijk is.
Excessief drinken is fout, en dit lijstje dient ook niet om te promoten. Deze 28 punten zijn voor wie alcohol drinkt voor z’n plezier, en niet omdat hij of zij per se dronken wil worden.