De eindejaarspremie, ook wel het “dertiende maandloon” genoemd, is voor veel werknemers een langverwachte financiële opsteker aan het einde van het jaar. Maar hoe wordt deze bonus bepaald? En wie heeft er recht op? Wij zetten de belangrijkste informatie op een rij.

Wat is de eindejaarspremie?

De eindejaarspremie is een extra betaling die werkgevers in bepaalde sectoren aan hun werknemers geven. Het bedrag en de criteria voor deze premie verschillen echter sterk, afhankelijk van de sector, het bedrijf of specifieke collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s). Belangrijk om te weten: een eindejaarspremie is in België niet wettelijk verplicht. Het kan verplicht zijn op basis van afspraken binnen een sector, een bedrijf of via arbeidsreglementen.

Hoe wordt de premie bepaald?

De meeste paritaire comités – die bestaan uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers – hebben afspraken gemaakt over eindejaarspremies. In sectoren zonder een dergelijke cao is het aan individuele bedrijven om te bepalen of ze een eindejaarspremie geven en wat de voorwaarden zijn. Vaak gelden er wel enkele algemene criteria:

• Aanwezigheid op de uitbetalingsdatum: Werknemers moeten meestal nog in dienst zijn op het moment dat de premie wordt uitbetaald.
• Minimale anciënniteit: In veel gevallen moeten werknemers een bepaald aantal maanden in dienst zijn om in aanmerking te komen.
• Rekening houden met afwezigheden: Bepaalde afwezigheden, zoals moederschapsverlof, worden vaak gelijkgesteld bij de berekening van de premie.

Wat bepaalt het bedrag?

Het bedrag van de eindejaarspremie kan op verschillende manieren berekend worden:

• Een vast bedrag: Sommige sectoren kiezen voor een jaarlijks geïndexeerd vast bedrag.
• Een percentage van het loon: Dit kan gebaseerd zijn op het maandelijkse of jaarlijkse loon van de werknemer.
• Een volledig 13e maandloon: In bepaalde gevallen ontvangen werknemers een volledige extra maand loon.

Omdat sectorale afspraken vaak sterk uiteenlopen, kan een werknemer in dezelfde sector maar met een andere functie of paritair comité een heel andere premie ontvangen.

Wie heeft recht op een eindejaarspremie?

Werknemers in dienst of uit dienst

Werknemers die halverwege het jaar in dienst zijn getreden of het bedrijf verlaten, kunnen meestal een pro rata van de premie ontvangen. Dit betekent dat de bonus wordt berekend op basis van de maanden die zij in dienst waren. Vaak geldt een formule van 1/12e van het bedrag per gewerkte maand, mits dat in de cao of bedrijfsregels is vastgelegd.

Deeltijdwerknemers

Ook deeltijdwerknemers hebben recht op een eindejaarspremie, berekend in verhouding tot hun werkuren. Dit recht wordt ondersteund door overeenkomst nr. 35 van de Nationale Arbeidsraad, die gelijke behandeling waarborgt tussen voltijd- en deeltijdwerknemers.

Belasting en sociale zekerheid

De eindejaarspremie wordt beschouwd als belastbaar inkomen. Zowel werkgevers als werknemers betalen sociale zekerheidsbijdragen over het bedrag. Daarnaast valt de premie onder de vennootschapsbelastingtarieven voor uitzonderlijke betalingen, zoals bonussen.

Verschil tussen bonussen en eindejaarspremies

Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, is het belangrijk om het verschil te kennen:

• Eindejaarspremie: Een vaste jaarlijkse uitkering, ongeacht de bedrijfsprestaties.
• Bonus: Een variabele vergoeding, afhankelijk van de prestaties van het bedrijf of de werknemer.

Beide vormen van extra inkomen zijn onderworpen aan sociale zekerheidsbijdragen en belastingen, maar bonussen zijn meestal minder voorspelbaar en niet verplicht.