Alleen al het feit dat de gesprekken zijn verplaatst van Wit-Rusland, een belangrijke Russische bondgenoot, naar Turkije, is een aanwijzing dat de zaken zijn veranderd en dat de militaire positie van Rusland niet zo sterk is als het oorspronkelijk had gehoopt. Ondertussen is het besluit om de bijeenkomsten in Turkije te houden om een ​​aantal redenen logisch.

Het is niet de eerste keer dat de twee partijen elkaar daar ontmoeten sinds de invasie op 24 februari. Turkije organiseerde op 10 maart een meeting in Antalya tussen de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, en zijn tegenhanger, de Oekraïner Dmytro Kuleba. De gesprekken vonden plaats tegen een achtergrond van toenemend geweld in heel Oekraïne en waren grotendeels vruchteloos.

Lavrov zei dat de VS en hun bondgenoten Oekraïne hadden gedwongen te kiezen tussen Rusland en het westen. Kuleba deed ondertussen een beroep op Rusland om de evacuatie van burgers uit Marioepol toe te staan, dat zwaar gebombardeerd was en nog steeds onder vuur ligt.

NAVO-lid Turkije heeft een bizarre relatie met Rusland opgebouwd in de recente geschiedenis

Nu zijn de gesprekken teruggekeerd naar Turkije – dit keer naar Istanboel. NAVO-lid Turkije heeft een bizarre relatie met Rusland opgebouwd in de recente geschiedenis. Turkije is altijd bang geweest voor Russische inmenging in de strategische Bosporus en de Dardanellen, en daarom trad het in 1952 toe tot de westerse alliantie. De annexatie van de Krim door Rusland baarde Ankara ook zorgen omdat het Russische invloed in het Zwarte-Zeegebied deed toenemen.

De betrokkenheid van Rusland bij Syrië zorgde ook voor spanningen tussen de twee landen. In november 2015 schoot Turkije een Russisch gevechtsvliegtuig neer nabij de grens met Syrië. Turkije zei dat het vliegtuig zich op dat moment in zijn luchtruim bevond en waarschuwingen had genegeerd. Rusland hield vol dat het vliegtuig binnen de grenzen van Syrië was gebleven en geen waarschuwingen had ontvangen. Een paar dagen lang werd gevreesd voor een confrontatie, die de eerste zou zijn geweest tussen Rusland en een NAVO-lid.

De twee landen begonnen hun relatie in 2016 op te lappen, tegen de achtergrond van een verslechtering van de betrekkingen tussen Turkije en de VS over de steun van Washington aan Koerdische milities in Syrië. In juli van dat jaar, na een poging tot staatsgreep door een factie van het Turkse leger, was Poetin er snel bij om zijn solidariteit te betuigen met Erdoğan, die Rusland vervolgens tot zijn eerste aanspreekpunt maakte na de staatsgreep. Erdoğan verontschuldigde zich ook bij Rusland voor het neerschieten van het vliegtuig in 2015 en bood compensatie aan de familie van de Russische piloot die stierf.

Raketten van de Russen gekocht en drones aan de Oekraïners verkocht

In 2017 sloot Turkije een deal van 2 miljard euro met Rusland voor de aankoop van het S-400 mobiele grond-luchtraketsysteem. Voor de NAVO was het vooruitzicht dat Russische systemen zouden worden geïntegreerd in de grotere defensiestructuur van de NAVO buitengewoon zorgwekkend. De betrekkingen bereikten een dieptepunt. Om de zaken nog ingewikkelder te maken, begon Bayraktar – een bedrijf dat eigendom is van Erdoğans schoonzoon Selçuk Bayraktar – in 2019 zijn gevechtsdrone Bayraktar TB2 aan Oekraïne te verkopen. De drones zijn goedkoper dan hun westerse equivalenten, maar hebben de Russische konvooien veel pijn gedaan, tot verbazing van militaire analisten.

Al deze dingen hebben Turkije een unieke positie gegeven als gastheer voor gesprekken. Gezien worden als hulp bij het oplossen van de crisis in Oekraïne, zal Ankara ongetwijfeld helpen zijn betrekkingen met het westen te verbeteren, dat klaar lijkt om een ​​zekere toenadering na te streven met één oog op wat Turkije zou kunnen doen om de instabiliteit in Servië, Bosnië en Herzegovina te helpen oplossen evenals ontwikkelingen in de zuidelijke Kaukasus en Afghanistan.

Wat er op het spel staat voor Erdoğan

Turkije moet ook aan de goede kant van Rusland blijven. Onlangs werd gesuggereerd dat Turkije Oekraïne zou kunnen voorzien van de Russische S-400-systemen die het in 2017 heeft gekocht van de Russen. Maar dit zou de betrekkingen met Rusland onherstelbaar in gevaar brengen, wat het laatste zou zijn wat Ankara wil, gezien de mate waarin de Turkse economie profiteert van goede betrekkingen met Moskou.

Russische toeristen domineren tegenwoordig de Turkse toeristische sector en vertegenwoordigen 28% van alle toeristen in het land tegenwoordig. Bovendien vertrouwt Turkije op Rusland voor 45% van zijn aardgas, 17% van olie en 40% van zijn benzine.

Erdoğan leek er vorige week een punt van te maken om een ​​rode loper uit te rollen voor de Russen. “Bepaalde kapitaalgroepen,” zei hij, “kunnen hun faciliteiten bij ons parkeren.” Een dag later vertelde zijn minister van Buitenlandse Zaken, Mevlut Cavusoglu, dat gesanctioneerde Russische oligarchen welkom waren in Turkije “als toeristen en investeerders, zolang hun zakelijke transacties voldoen aan het internationale recht”. Roman Abramovich, die de lopende Russische en Oekraïense vredesbesprekingen heeft bijgewoond in Istanboel worden georganiseerd, heeft naar verluidt niet één, maar twee superjachten naar Turkse wateren verplaatst.

Dus, gezien de noodzaak om de betrekkingen met zowel Rusland als het Westen te verbeteren, zal het spelen van de rol van bemiddelaar in Oekraïne goed passen bij de doelen van Erdoğan. Het land heeft ook een staat van dienst op het gebied van bemiddeling in het Midden-Oosten en de Kaukasus en is een erkende macht in de Zwarte Zee, zoals de sluiting van de Turkse Straat kort na de Russische invasie duidelijk aantoont.

Er kan veel misgaan voor Erdoğan, maar als Turkije effectief een sleutelrol kan spelen in het beëindigen van het Russische geweld tegen Oekraïne, dan zal zijn status als eersterangsmacht in de regio zijn veiliggesteld.

(kg)