Zal het EU-plan voor meer biologische landbouw juist zorgen voor meer ontbossing?

De Europese Unie (EU) wil, als onderdeel van de Europese Green Deal, dat minstens 25 procent van alle agriculture productie tegen 2030 biologisch gebeurt. Dat kan er echter voor zorgen dat er veel meer landbouwgrond moet bijkomen.

Waarom is dit belangrijk?

De EU wil een massale hoeveelheid middelen inzetten om de klimaatverandering te bestrijden. Het is echter niet duidelijk of al die maatregelen wel het beoogde effect zullen hebben.

De essentie: Om het streefdoel voor biologische landbouw te behalen, zou Europa 100.000 tot 200.000 vierkante kilometer bijkomende landbouwoppervlakte moeten vrijmaken.

  • Milieuactivist Joel Scott-Halkes deelde zijn berekeningen op Twitter. Een gemiddelde organische oogst zou 35 procent minder voedsel opleveren per hectare grond, vergeleken met conventionele teeltmethodes.
  • Hij baseert zich op een studie uit 2019, gepubliceerd door de Zweedse landbouwwetenschapper Holger Kirchmann. Andere studies die Business AM vond, waren minder pessimistisch en spreken van een vermindering van 20 tot 30 procent.
  • Dat wil zeggen dat 25 tot 50 procent meer landbouwgrond nodig is om op een biologische manier evenveel gewassen te telen, vergeleken met traditionele methodes.
  • Uit een studie die vorig jaar door de University of Cambridge werd gepubliceerd, blijkt dat dit een averechts effect zou kunnen hebben op het klimaat, zegt Scott-Halkes. Hoe geconcentreerder landbouwactiviteiten zouden zijn, hoe minder landbouwgrond immers nodig is, hoe meer plaats de natuur heeft om zijn vrije gang te gaan.

De gevolgen: Als het plan van de EU wordt gevolgd, zou de Europese agriculturele voetafdruk kunnen toenemen met 6,75 tot 13,5 procent.

  • Scott-Halkes, die uitgaat van een vermindering van 35 procent, berekende dat de EU 204.620 vierkante kilometer landbouwgrond meer nodig zal hebben, indien de vraag onveranderd zou blijven. Zelfs met een optimistische berekening moet er minstens 100.000 vierkante kilometer bijkomen.
  • Ter vergelijking: België heeft een oppervlakte van 30.688 vierkante kilometer. 
  • Al dat grondgebied zou dus ontbost moeten worden, om te voldoen aan de nieuwe Europese normen. Volgens Scott-Halkes zou dat waarschijnlijk niet in Europa zelf gebeuren, maar zou de biologische landbouw uitbesteed worden aan landen als Brazilië.

Het topje van de ijsberg?

Nog erger: De berekeningen van Scott-Halkes houden geen rekening met een aantal factoren, die de impact nog groter zou kunnen maken.

  • Eerst en vooral wordt ervan uitgegaan dat de vraag naar landbouwproducten niet zal toenemen. Europeanen consumeren echter steeds meer calorieën, terwijl de bevolking nog altijd toeneemt (hoewel de groei sterk is vertraagd en binnen enkele jaren zelfs mogelijk zal omkeren).
  • Volgens de Nederlandse landbouwjournalist Joost Van Kasteren, die op Twitter reageert op Scott-Halkes’ tweets, houdt die laatste ook geen rekening met de hoeveelheid land die nodig is om meststoffen te produceren. Van Kasteren beweert dat daar nog eens zeven keer zoveel land voor nodig is.

Maar: Sommige wetenschappers zijn er echter van overtuigd dat technologische innovatie ervoor zal zorgen dat de biologische landbouw in de toekomst even efficiënt wordt als traditionele methoden. Bovendien zou een verminderd gebruik van pesticiden er juist voor zorgen dat de biodiversiteit toeneemt, ondanks het grotere landoppervlak dat nodig is voor biologische landbouw.

Meer
Lees meer...