Europa wordt momenteel getroffen door een intense hittegolf. Van Spanje tot het Verenigd Koninkrijk worden temperatuurrecords gebroken en noodwaarschuwingen afgekondigd. Klimaatwetenschappers waarschuwen voor de gevaarlijke impact van extreme hitte, die steeds vaker wordt aangeduid als een “stille moordenaar”.
In grote delen van Zuid-Europa piekte het kwik de afgelopen dagen tot boven de 46 graden. Vooral in Spanje is de situatie kritiek. In Catalonië kwamen twee mensen om het leven bij een zware bosbrand, waarbij zo’n 20.000 inwoners moesten worden geëvacueerd.
Niet alleen Spanje, maar ook het Verenigd Koninkrijk registreerde de warmste junimaand sinds het begin van de metingen. In beide landen werden de afgelopen weken noodwaarschuwingen afgegeven vanwege de uitzonderlijke hitte.
Hittegolven treffen ook andere delen van de wereld
De hittegolf beperkt zich niet tot Europa. Ook in de Verenigde Staten stegen de temperaturen onlangs naar extreme hoogten. Verschillende Amerikaanse staten riepen energiewaarschuwingen uit om grootschalige stroomuitval te vermijden.
In Japan werd de afgelopen maand eveneens een triest record gebroken. Volgens het meteorologisch instituut kende het land de warmste junimaand sinds het begin van de metingen in 1898.
“Stille moordenaar” eist honderden doden
Hoewel extreme hitte minder zichtbaar is dan natuurrampen zoals overstromingen of stormen, blijkt ze dodelijker dan vaak wordt gedacht. Vooral ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen zijn kwetsbaar.
Het probleem: hitte wordt zelden officieel als doodsoorzaak geregistreerd. Daardoor blijft de werkelijke impact vaak onder de radar. Toch tonen voorlopige cijfers aan dat tijdens recente hittegolven al honderden doden vielen in onder meer Engeland, Wales en Spanje.
Waarom Europa extra hard getroffen wordt
Volgens wetenschappers warmt Europa meer dan twee keer zo snel op als het wereldwijde gemiddelde. De nabijheid van de Noordpool speelt daarbij een belangrijke rol. Doordat het zee-ijs in snel tempo smelt, weerkaatst minder zonlicht terug de ruimte in en wordt meer warmte vastgehouden door land en zee.
Ook de geografie van Europa werkt in het nadeel. Het continent bestaat grotendeels uit land, wat sneller opwarmt dan gebieden met veel water. Droge rivieren en meren zorgen bovendien voor minder natuurlijke verkoeling.
Een opvallende bijkomende factor is de verbeterde luchtkwaliteit. Minder luchtvervuiling betekent dat er meer zonnestralen direct de aarde bereiken, waardoor het sneller opwarmt.
Ouderen, zwangere vrouwen en zieken het zwaarst getroffen
Hoewel hitte iedereen treft, lopen bepaalde groepen extra risico. Ouderen zijn het meest kwetsbaar. Zodra de temperatuur boven de 35 graden stijgt, verliest het lichaam zijn vermogen om zichzelf af te koelen. Volgens gezondheidsexperts helpen ventilatoren dan nauwelijks nog.
Ook zwangere vrouwen behoren tot de risicogroepen. Extreme hitte verhoogt het risico op uitdroging, complicaties tijdens de zwangerschap, een lager geboortegewicht en vroeggeboorte.
De zomer van 2022 eiste in Europa naar schatting 61.000 levens door hittegerelateerde aandoeningen. Nu al worden de eerste ziekenhuisopnames van deze zomer gemeld. Experts waarschuwen dat het dodental opnieuw snel kan oplopen.