De Europese Unie maakt zich op om een grote bocht te nemen, en illegale migratie veel harder te gaan aanpakken. Angela Merkel gebruikt een interne crisis om de rest van de EU onder druk te zetten. Tegelijk legt Europees president Donald Tusk een plan voor kampen buiten de EU en pushbacks op tafel. Premier Charles Michel (MR) besprak die nieuwe aanpak al met Merkel: ze komt perfect op tijd om z’n eigen coalitie te lijmen en N-VA happy te maken.
Je zou haast geloven dat de CSU en CDU, de twee christendemocratische zusterpartijen in Duitsland onder één hoedje spelen en een fraai stukje politiek theater opvoerden de afgelopen dagen. Duitsland balanceerde immers op de rand van een gigantische politieke crisis, omdat de conservatieve Beierse CSU van minister van Binnenlandse zaken Ernst Seehofer eiste dat er een veel strenger migratiebeleid zou komen. “Ik kan niet meer werken met die vrouw”, zo was dit weekend nog de boodschap. Merkel bleef steeds met hand en tand “een Europees compromis” verdedigen.
En kijk, ondertussen heeft Seehofer Merkel nog twee weken gegeven, net genoeg tijd om op de top van 28 en 29 juni zo’n compromis te maken. Maar de boodschap is voor heel de Europese Unie duidelijk: als jullie niet volgen, laat je de Duitse regering vallen en stort je Europa in crisis.
Op de koffie in Berlijn
Het gesprek van Merkel en de Belgische premier Charles Michel (MR) in Berlijn was op dat vlak eigenlijk al heel verhelderend. Merkel kondigde daar aan dat ze migratie veel strenger wil gaan aanpakken. Dat de tijd van de ‘Willkommenskultur’ voorbij is. Dat het tijd wordt om de grenzen rond Europa echt af te sluiten. Alleen, dat deed ze achter gesloten deuren en in vertrouwen, want tegelijk vocht ze voor de schermen dat robbertje uit met Seehofer.
Wat ook speelt: buurland Oostenrijk heeft een nieuwe, rechtse coalitie die migranten keihard wil aanpakken. En naast Oostenrijk is er ook de nieuwe regering in Italië, die harde standpunten inneemt. Merkel vreest dat voor beide landen het EU-compromis nooit genoeg zal zijn. Bovendien levert Oostenrijk de volgende EU-president. En nieuwe kanselier Sebastian Kurz wil graag zelf de grote migratie-deal aankondigen, zo gelooft Merkel. Het komt er dus op aan nu maximaal druk te zetten.
Het compromis van de president
De voorzitter van de Europese raad, ‘president’ Donald Tusk, is ondertussen voor Merkel volop een compromis in elkaar aan het steken. Hij zag deze week Charles Michel. En het plan dat Tusk wil, is duidelijk: opvangkampen buiten de EU, in Tunesië en Albanië. Daar zou dan een mogelijke asielprocedure voor vluchtelingen behandeld worden. Al wie dan afgewezen wordt, komt er niet in.
Dat betekent dat bootvluchtelingen niet meer de EU worden binnen gelaten, maar pushbacks krijgen naar die kampen. Meteen zou heel het smokkelcircuit op de Middellandse Zee onderuit gehaald worden. Het is de EU vooral om de boodschap te doen: let op, als je illegaal naar hier probeert te komen, eindig je in een kamp in Tunesië.
Voor Michel komt het plan op een goed moment. De N-VA loopt zeer onrustig over illegale migratie, ze sturen voortdurend hun populaire staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) naar voren om op die nagel te kloppen. Net als Open Vld pleit N-VA voor opvang buiten de EU en voor pushbacks. Alleen giet Francken er wat een hardere saus over, en heeft hij het over “het Australisch model”: wie illegaal binnenkomt verliest meteen al z’n rechten op een asielaanvraag. CD&V reageerde daar al fel op, en wil ten alle prijze een humaan beleid behouden.
N-VA-voorzitter Bart De Wever geeft nu al aan dat hij het plan van Tusk niet ongenegen is. Zeker symbolisch komt de N-VA er dan als winnaar uit. Net zoals de CSU in Duitsland, of Matteo Salvini, de minister van Binnenlandse Zaken in Italië van de extreemrechtse Lega.
