De techgigant Facebook kondigde dinsdag aan dat het zijn gezichtsherkenningssysteem, dat automatisch gebruikers identificeert op foto’s en video’s, uitschakelt. De socialemediagigant doet dat naar aanleiding van “de groeiende maatschappelijke bezorgdheid over het gebruik van dergelijke technologie.”

Wanneer je een foto of video plaatst op Facebook kan het platform met behulp van een gezichtsherkenningssysteem achterhalen wie er op de gedeelde post staat. Maar het bedrijf wil nu dat systeem stopzetten. “De verwijdering zal wereldwijd worden uitgerold en zal naar verwachting in december voltooid zijn”, liet een woordvoerder weten aan het persagentschap Reuters.

Gevaar voor privacy

“Regelgevers zijn nog bezig met het geven van duidelijke regels voor het gebruik van gezichtsherkenning,” schreef Jerome Pesenti, vicepresident kunstmatige intelligentie bij Facebook, in een blogpost. “Te midden van deze voortdurende onzekerheid, geloven we dat het beperken van het gebruik ervan gepast is.”

Facebook voegde eraan toe dat zijn automatische alt-teksttool, die beeldomschrijvingen maakt voor mensen met een visuele handicap, niet langer de namen zal bevatten van mensen die op foto’s worden herkend na de verwijdering van gezichtsherkenning, maar verder zal die tool normaal functioneren.

De beslissing van Facebook komt niet volledig als een verrassing. Regeringen wereldwijd zetten almaar meer druk op de techgiganten om op een ethische manier om te springen met hun technologie. Een tijdje geleden is nog gebleken hoe groot de impact van Instagram kan zijn op het mentale welzijn van jongeren. Voorts kreeg het bedrijf het recent zwaar te verduren nadat de klokkenluider Frances Haugen zei dat Facebook zijn algoritmen bewust aanpast om de winst te maximaliseren.

Critici zeggen dat gezichtsherkenningstechnologie privacy in gevaar kan brengen, gemarginaliseerde groepen kan treffen en opdringerige bewaking kan normaliseren. Facebook is overigens niet het eerste bedrijf dat een stap terugezet op dat vlak. IBM heeft de verkoop van gezichtsherkenningsproducten permanent stopgezet, en Microsoft en Amazon.com hebben de verkoop van dergelijke technologie aan de politie voor onbepaalde tijd opgeschort.

Software ligt al een tijdje onder vuur

De gezichtsherkenningssoftware van het bedrijf ligt overigens al een tijdje onder vuur in de Verenigde Staten (VS). De Amerikaanse Federal Trade Commission rekende het tot de punten van zorg toen het Facebook in 2019 een boete van 5 miljard dollar oplegde wegens privacyklachten. Een rechter keurde dit jaar de schikking van 650 miljoen dollar goed die Facebook trof in een collectieve rechtszaak in Illinois over beschuldigingen dat het biometrische gegevens van gebruikers verzamelde en opsloeg zonder de vereiste toestemming.

Groepen die opkomen voor privacy en digitale rechten juichen de beslissing van Facebook toe. “Al veel te lang zijn internetgebruikers het slachtoffer van misbruik van persoonlijke gegevens door Facebook en andere bedrijven”, zei Alan Butler, uitvoerend directeur van het Electronic Privacy Information Center (EPIC), in een reactie aan Reuters.

Facebook sluit weliswaar niet uit dat het de gezichtsherkenningstechnologie in andere producten zal gebruiken. “Het blijft een krachtig instrument voor bijvoorbeeld identiteitsverificatie”, aldus het bedrijf.