Het kernkabinet, de premier en vicepremiers van de federale regering, is het deze ochtend eens geraakt over de arbeidsdeal. Het doel is om de werkgelegenheidsgraad in ons land tegen 2030 op te krikken naar 80 procent. De deal kwam er na weken onderhandelen tussen de verschillende coalitiepartners, waarbij vooral liberalen en socialisten lang tegenover elkaar stonden.

De arbeidsdeal geeft meer flexibiliteit, aan zowel werkgevers als werknemers. Concreet werd beslist over volgende punten:

• Fulltime werkweek van 4 dagen: Onder meer David Clarinval (MR), minister van Middenstand, Zelfstandigen en KMO’s, gaf op Twitter aan dat een werkweek van 38 of 40 uur nu ook over vier dagen kan gespreid worden. Zo krijg je een extra vrije dag in de week. Ook wordt het een optie om de ene week wat minder te werken en de week erna wat meer. Voor mensen die bijvoorbeeld kinderen hebben in co-ouderschap kan dit soelaas bieden.
  
• Opleiding en ontslagbegeleiding: de nieuwe arbeidsdeal bepaalt dat werknemers die ontslagen werden al tijdens hun opzegperiode aan de slag kunnen bij een nieuwe werkgever. Voor oudere werknemers zal het mogelijk zijn om een derde van de opzegtermijn om te zetten in een opleiding of outplacement.
  
  Daarnaast krijgt elke werknemer het recht op twee opleidingsdagen per jaar. Elk bedrijf moet ook een individueel opleidingsplan voorleggen voor haar werknemers. In de loop van de komende jaren moeten de opleidingsdagen opgetrokken worden, naar vijf dagen tegen 2024.
  
• Recht op deconnectie: werknemers krijgen het recht om buiten de werkuren niet te hoeven reageren op telefoontjes of berichten van hun werkgever. Minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen) voerde dit eerder al in voor federale ambtenaren, nu wordt de regel doorgetrokken naar de rest van de bevolking. De regel geldt wel pas voor bedrijven met meer dan 20 werknemers.
  
• Maaltijdbezorgers krijgen een beter statuut: Dit was heel lang de splijtzwam in de onderhandelingen over de arbeidsmarkt. De maaltijdbezorgers van onder meer Deliveroo of Uber Eats zijn op papier zelfstandigen, maar in de praktijk niet. Om hen een beter statuut te geven stelde minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) het “vermoeden van werknemerschap” voor. Dit ging te ver voor de liberalen, die Spaanse toestanden vreesden. Sinds in Spanje met behulp van de “koerierwet” de maaltijdkoeriers een beter statuut gegeven werd, trok Deliveroo zich gewoon terug uit het land.
  
  Het kernkabinet legde nu acht criteria vast, op basis waarvan bepaald wordt wie zelfstandige is en wie werknemer. Bij betwistingen wordt het oordeel aan de rechter gelaten. Het statuut moet de sociale bescherming bepalen van de koeriers. Daarnaast krijgen zogenoemde platformwerkers een verzekering tegen arbeidsongevallen.
  
• Soepelere regels voor nachtwerk en e-commerce: Dit leek vorige week de doorn in het oog van Vivaldi te worden. In een interview in Knack met staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine en diens partijvoorzitter Paul Magnette (beiden PS) gaf die laatste plots aan dat e-commerce voor hem helemaal niet meer moest in België. “Na de kernuitstap wil ik de e-commerce-uitstap. Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met échte winkels en bruisende steden.” De coalitiepartners steigerden en een dag later temperde Magnette zijn woorden al.

De e-commerce gaat dus nog niet op de schop, wel integendeel. Zo worden de regels om te werken tussen 20u en middernacht versoepeld. Als één vakbond akkoord gaat om tussen die uren te werken, dan mag het ook. In de komende maanden komen er ook proefprojecten om de impact van avond- en nachtarbeid op werknemers te kunnen inschatten. In een tweet toonde Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie en vicepremier voor Open Vld, zich alvast triomfantelijk over de e-commerce: “Here to stay, and grow”. In de tweet van Dermagne werd over e-commerce dan weer met geen woord gerept.

(jvdh)