In het boek ‘The End of Banking’, schrijven auteur Jonathan McMillan en zijn anonieme co-auteur dat banken in het industriële tijdperk hun rol speelden, maar vandaag – in het tijdperk van het internet – onmogelijk nog te controleren zijn. Ze pleiten voor een nieuw systeem, gebaseerd op ‘fintech’ of financiële technologie, die de rol van de banken overbodig zou maken.
Volgens de auteurs werd de financiële crisis van 2008 niet veroorzaakt door de rommelkredieten, maar door computers. Net daarom moet een volledig nieuw en gedecentraliseerd financieel systeem worden bedacht, waarbij de banken zoals we die vandaag kennen verdwijnen.
Banken hadden nut in het industriële tijdperk
Het uitgangspunt is dat banken zeer nuttig waren in het industriële tijdperk. Toen werd het geld verzameld onder één dak, waarna de bankleningen toekenden. Stilaan kwam de overheid zich moeien om de spaargelden van privépersonen te garanderen en in ruil werden aan de banken quota opgelegd, waarbij steeds een minimum aan kapitaal moest worden bewaard om zogenaamde ‘bank runs’ de baas te kunnen.
Wat is ‘shadow banking’?
Onder ‘shadow banking’ worden die bedrijven begrepen die lijken op een bank, zich gedragen als een bank maar die geen bank zijn. Ze zijn niet in het bezit van een bankvergunning en vallen dus niet onder het toezicht van de toezichthouders. Schaduwbankieren nam in de 21ste eeuw een hoge vlucht en was voor de val van de Lehman Brothers bank zelfs een stuk groter dan het reguliere bancaire systeem.
Niet rommelkredieten, maar computers …
Ze komen dan terug op de zogenaamde ‘rommelkredieten’, die de crisis van 2008 hebben veroorzaakt. Men gooide allerlei dubieuze leningen op een hoop, gaf ze een commercieel goed klinkende naam, waarna ze opnieuw werden verpakt en in verschillende tranches verkocht en doorverkocht. Totaal onmogelijk zonder computer. En steeds meer van die rommelkredieten kwamen in het ‘shadow banking’-circuit terecht, waar ze aan elke controle werden onttrokken.
Schaduwbankieren
De auteurs besluiten dat deze vaststelling cruciaal is. En ze bewijzen dat de crisis van 2008 geen gevolg was van deregulering, maar van de onvermijdelijke financiële logica van het computertijdperk. Regelgevers hebben sindsdien het aantal regels vermenigvuldigd en die worden steeds moeilijker te begrijpen en te implementeren. Maar dit alles is totaal nutteloos, aldus beide schrijvers.
Kan ‘fintech’ de oplossing bieden?
Volgens de auteurs moet de oplossing dan ook worden gezocht bij de ‘fintech’, de financiële technologie, die leners en spaarders toelaat met elkaar in contact te komen zonder tussenkomst van de bank als tussenpersoon.