Het rommelt rond de Europese Commissie, de regering van de Europese Unie. Het ontbreekt gewoon aan stevig en fris leiderschap. Jean-Claude Juncker, de Luxemburgse Commissievoorzitter op leeftijd, blijft maar aanmodderen. Z’n eigen commissie hangt als los zand aaneen en het prestige van de EU krijgt verder klappen. 

“Wallonië is de communistische microregio Wallonië die Europa blokkeert”, “Europese bedrijven moet vrezen overgenomen te worden door Chinese spleetogen” en “ik zou niet verbaasd zijn als Angela Merkel het verplicht homohuwelijk invoert” … Was hij dronken of gewoon overmoedig, feit was dat de Duitse Europees Commissaris Günther Oettinger vorige week de boel serieus op stelten zette met een zeer aangebrande speech.

Zowat iedereen, inclusief PS-voorzitter Elio Di Rupo, reageerden boos. Sommigen eisten zelfs het ontslag van Oettinger. Maar uit de Commissie kwam geen reactie. Tot eindelijk gisteren de excuses kwamen: “Sorry voor het ongewild kwetsend karakter van z’n speech, die spontaan was gebracht.” Too little, too late, want in een normaal politiek systeem worden ministers voor minder ontslagen.

Met welk recht van spreken kan Juncker z’n commissieleden terugfluiten?

Alleen, in de ‘regering’ van Jean-Claude Juncker kan je moeilijk iemand aanpakken om “spontaan” of “overmoedig” te hebben gecommuniceerd. Juncker zelf had tijdens heel de ruzie met Wallonië over CETA op een persconferentie met de Europese president Donald Tusk ook al uitgehaald naar die regio, niet toevallig z’n eigen buur.

Juncker is Luxemburger. Dat hij het podium van de Europese Commissie gebruikt om godbetert Benoît Lutgen, die een partijtje van 10 procent in Wallonië leidt, een veeg uit de pan te geven, het is het zoveelste bewijs dat Juncker niet de juiste man is. Arme Tusk, die naast Juncker op het podium stond, probeerde hem nog te sussen, maar dat hielp niet.

Al van bij de start van z’n voorzitterschap zijn er vragen over Juncker. Te oud, te oubollig, te vaak dronken. Dat laatste zette hij zelf extra in de ver door een interview met Libération daarover te geven om dat te ontkennen, maar tijdens de lunch wel vier glazen champagne binnen te kappen.

Feit is dat de Europese Commissie niet op topsnelheid draait. De heisa rond CETA straalt erg negatief af op Europa: kunnen er nog handelsdeals gedaan worden, als één microregio die zomaar kan kan torpederen? Wat voor leiderschap is dat? Een veel erger: de manier waarop heel de Brexit is aangepakt en (niet) wordt afgehandeld: het bewijst opnieuw hoe vleugellam de Commissie is.

Schandalen woekeren rond het Schumanplein

Komt nog bij: de schandalen blijven de Commissie achtervolgen. Dat Neelie Kroes, jarenlang een boegbeeld van Europa, blijkbaar ook jarenlang als bestuurder een vennootschap op het belastingparadijs de Bahama’s had, is uiterst gênant. Maar Kroes komt er mee weg.

Dat José Manuel Barroso, de vorige Commissievoorzitter, zomaar aan de slag gaat bij zakenbank Goldman Sachs (diezelfde jongens die jarenlang de Commissie voorlogen over de situatie in Griekenland)? Barroso komt er mee weg. Want de ethische onderzoekscommissie van de EU ziet er allemaal geen graten in.

De enige die wakker lijkt te zijn, is de ombudsman van Europa, Emily O’Reilly. Deze Ierse voormalige journaliste bijt zich vast in dossiers zoals Kroes en Barroso. Ze wil “verdere stappen nemen” en “eist een verder onderzoek”.

Dat Barroso, net als voormalig Belgisch Commissaris, nog maandelijks zeer hoge sommen blijft ontvangen vanuit de Europese Commissie, maakt het extra pijnlijk. Minstens zou de Commissie kunnen stoppen met Barroso nog iets te betalen. Maar Juncker doet gewoon niets.

Met z’n leiderschap verdwijnt ook alle hoop op een ‘nieuw soort Commissie’. Bij de vorige Europese verkiezingen hadden de drie grote politieke families in het Europees parlement, de christendemocraten, socialisten en liberalen, allemaal hun kandidaat-Commissievoorzitter naar voren geschoven. We kregen zo een eerste ‘presidentiële race’ in de Europese verkiezingen, mét heuse debatten.

Het gevolg was dat niemand van de Europese regeringsleiders, die vroeger gewoon de Commissievoorzitter onder zichzelf aanduidden, niet anders konden dan Juncker te nemen. Hij was immers de kandidaat van de christendemocraten, het grootste blok. Maar het gevolg is dus dat Europa opgescheept zit met een leider die z’n job zichtbaar niet aan kan.