Toen Indonesië, waar zo’n 270 miljoen mensen wonen, woensdag zijn massale vaccinatiecampagne tegen het coronavirus lanceerde, was president Joko Widodo de eerste in de rij. Als 59-jarige had hij geluk. Dat komt omdat, volgens de richtlijnen van het land, vaccins moeten worden gereserveerd voor volwassenen onder de 60. Daarmee gaat Indonesië in tegen andere landen die hun oudste inwoners eerst vaccineren. Waarom?

Indonesië, een archipel die duizenden eilanden omvat, heeft het afgelopen jaar meer dan 860.000 bevestigde gevallen van het coronavirus en 25.000 doden geregistreerd – een van de grootste uitbraken in Azië.

Twee redenen

De regering heeft er twee belangrijke redenen gegeven voor haar uiteenlopende benadering van vaccinatie. Om te beginnen zijn ambtenaren bezorgd over wat zij beschreven als een “gebrek aan adequaat onderzoek” naar de gevolgen van het CoronaVac-vaccin, ontwikkeld door het Chinese bedrijf Sinovac, voor oudere mensen. De proeven daarmee in Indonesië omvatten geen deelnemers ouder dan 60 jaar.

Maar de belangrijkste reden is dat volgens de Indonesische beleidsmakers vaccinatie van de jongeren de beste manier zou kunnen zijn om de wijdverbreide overdracht van het virus te dempen. Minister van Volksgezondheid Budi Gunadi Sadikin heeft gezegd dat de regering zich wil richten op “degenen die het waarschijnlijk zullen krijgen en verspreiden”. In Indonesië betekent dit dat prioriteit moet worden gegeven aan de werkende bevolking, die verantwoordelijk is voor de meerderheid van de bevestigde gevallen in het land.

Het Chinese vaccin

Indonesië keurde het Chinese vaccin maandag goed voor gebruik in noodgevallen, nadat het had aangekondigd dat een klinische proef had aangetoond dat het 65,3 procent effectief was. Daarmee werd Indonesië het eerste land buiten China dat het CoronaVac-vaccin goedkeurde. Maar een Braziliaanse analyse die deze week werd vrijgegeven, stelde dat de effectiviteit van dat Chinese vaccin zelfs nog lager ligt. Amper iets meer dan 50 procent, wat aanleiding geeft tot bezorgdheid in het Zuid-Amerikaanse land dat een van ’s werelds ergste uitbraken heeft meegemaakt en dat z’n inentingscampagne grotendeels afhankelijk had gemaakt van het Chinese vaccin van CoronaVac.

Zoals veel landen heeft Indonesië doses van verschillende vaccins veiliggesteld, waaronder die van Pfizer-BioNTech en AstraZeneca, die op een later tijdstip zullen worden verspreid. Eerst gaat de Indonesische regering tegen volgende maand ongeveer 1,5 miljoen gezondheidswerkers inenten met het Sinovac-vaccin. Politieagenten, leden van het leger, leraren en ambtenaren krijgen voorrang voordat het vaccin wordt aangeboden aan de bredere populatie van volwassenen onder de 60.

Intergenerationele huishoudens

De hoop van Indonesië is dat door het vertragen van de verspreiding onder jongere inwoners, ze nog steeds oudere mensen zullen beschermen tegen besmetting door familieleden of nauwe contacten. Veel gezinnen in Indonesië leven in intergenerationele huishoudens die het voor oudere familieleden bijna onmogelijk maken om zich te isoleren van jongere familieleden.

De meeste andere landen zijn een andere koers ingeslagen en hebben ervoor gekozen om voorrang te geven aan oudere inwoners boven jongere, omdat de ouderen de meeste kans hebben op ernstige ziektesymptomen en overlijden. Welke is de juiste strategie?

De meeste experts zeggen dat de keuze om te beginnen met vaccineren bij dat deel van de bevolking waarvan wordt aangenomen dat het het virus verspreidt, vanuit wetenschappelijk oogpunt een redelijk argument is. Het probleem is eerder het morele dilemma waarmee volksgezondheidsfunctionarissen worden geconfronteerd wanneer ze vaccinatieplannen beginnen uit te rollen: kiezen of ze de vroege doses van het vaccin willen gebruiken om de overdracht te verminderen of om te voorkomen dat mensen ernstig ziek worden en sterven.

Twee nadelen

Als Indonesië erin slaagt een groot aantal mensen te vaccineren van wie wordt aangenomen dat ze het virus verspreiden, zal dat wel degelijk tot een vermindering van het aantal doden leiden. Alleen: het kan enorm veel tijd kosten om die resultaten te zien. Andere landen geven voor een groot deel prioriteit aan de oudste populaties om een ​​snelle afname van het aantal sterfgevallen als gevolg van het virus te zien.

Bovendien is een poging om overdracht en sterfgevallen te verminderen door gerichte vaccinaties van degenen die het virus verspreiden, sterk afhankelijk van de hoop dat het vaccin mensen niet alleen beschermt tegen het ontwikkelen van een ernstige ziekte, maar ook tegen het doorgeven van het virus aan anderen. Daar is absoluut nog geen duidelijkheid over. Het is momenteel nog veel te vroeg om te zien hoe het aantal gevallen verandert naarmate een groeiend aantal mensen wereldwijd vaccindoses ontvangt.