Waze is een revolutie voor pendelaars: de app zorgt er dankzij input van de gebruikers voor dat je vlotjes langs de files rijdt. Antwerpse ring vast? Hier is een sluiproute. Ongeval op de E40? Hier is een sluiproute. Maar er zijn ook een paar gevaren verbonden aan het gebruik van Waze: hier moet je op letten. 

Dat er nooit iemand eerder op het idee achter Waze gekomen is: wij staan er ook stom van. Concreet gebruikt Waze Google Maps om je zo snel mogelijk op je bestemming te krijgen, maar je kan als gebruiker ook aangeven waar er problemen op de weg zijn. Zo moet je niet wachten op het verkeersoverzicht op de radio en rij je niet onverhoeds een file in. Maar er zijn, net zoals bij elke file-app, enkele nadelen aan.

Professor Kris Brijs, hoofddocent aan de opleiding Mobiliteitswetenschappen aan de Universiteit van Hasselt, legt het even aan newsmonkey uit. Brijs benadrukt wel dat de app goed zijn werk doet: je een alternatieve route aanbieden als er file staat. Maar hij ziet ook twee zaken die niet altijd even veilig zijn. Want Waze blijft natuurlijk een app die je moet bedienen én hij stuurt je naar sluipwegen: daar zitten net de pijnpunten.

Sluipwegen

“Omdat Waze je tijdens een filesituatie of bij een ongeval naar secundaire routes stuurt, creëer je sluipverkeer. Dan krijgen we een verhoogde intensiteit op het lagere wegennetwerk. Dat is op zich geen probleem, maar daar krijg je natuurlijk wel conflictsituaties”, legt Brijs uit. Concreet: op een provinciebaan moet je meer stoppen voor voetgangers en fietsers, dat moet op een autosnelweg natuurlijk niet.

Maar wil dat ook zeggen dat we daarom meer ongevallen zullen hebben? Daar is geen eenvoudig antwoord op: “Hoe meer conflictsituaties, hoe hoger de kans op ongevallen, en natuurlijk op slachtoffers”, maar dat wil niet zeggen dat de weg direct onveilig wordt. “Wat overheden bijvoorbeeld kunnen doen om die routes veiliger te maken, is duidelijk aanduiden wat er op bepaalde wegen van de bestuurders verwacht wordt.” Denk aan verkeersdrempels, versmalde wegen en duidelijke verkeersborden.

Natuurlijk is dat een werk van lange adem, zegt Brijs nog. “Overal ‘zelfverklarende wegen’ installeren is natuurlijk het ideaal.” De hoofdwegen volgen, is op dat vlak natuurlijk veiliger. Als Waze je omleidt, is het dus een kwestie van je ogen goed open te houden en een beetje meer aandacht te geven aan waar je heenrijdt.

Instellen en afleiden

Dat is echter niet het enige probleem. “Het gebruik van de app tijdens het rijden is natuurlijk ook een risicofactor.” Daarmee doelt Brijs op het feit dat je de app moet instellen en ‘m ideaal gesproken ook informatie voedt terwijl je rijdt. Waze functioneert dankzij die info van reizigers en waarschuwt ook dat je die moet laten ingeven door een passagier.

Maar net zoals bij het instellen van een GPS, wordt die waarschuwing wel eens in de wind geslagen door de gebruikers: nochtans is het volgens Brijs cruciaal dat je je ogen op de weg houdt. “Als je een app gebruikt tijdens het rijden, ben je sowieso even de aandacht kwijt en dat zorgt mogelijk voor onveilige situaties.”

Ook een voordeel

Natuurlijk zijn er ook situaties waarin Waze het verkeer net een tikkeltje veiliger maakt: zo waarschuwt ie wel voor files, waardoor er minder kop-staart-aanrijdingen zijn. Ook dat is Brijs al opgevallen. “Een recente studie toont inderdaad aan dat communicatie over files, of dat nu over de radio, via GPS of een app is, héél belangrijk is bij het vermijden van zulke ongevallen. Daar kan Waze zeker toe bijdragen.”

Eyes on the road, dus. Blijft de vraag of Waze ook effectief een oplossing is voor je fileprobleem. “Ja en nee”, klinkt het bij Brijs. “Alleenstaande maatregelen kunnen nooit een structureel probleem (zoals congestie) volledig oplossen. We merken dat maatregelen zoals een extra rijstrook of het éénmalig gebruik van een alternatieve route veelal slechts een tijdelijk en lokaal effect hebben. “Het probleem wordt namelijk uiteindelijk gewoon verlegd: je staat misschien niet allemaal op dezelfde plaats aan te schuiven, maar uiteindelijk lopen ook de sluiproutes vast.