Kan je geld lenen als je op de zwarte lijst van wanbetalers staat?

Geschreven met input van TopCompare

Wanneer je geld leent voor bijvoorbeeld de aankoop van een woning of de financiering van je droomreis, dan moet je dit uiteraard weer terugbetalen aan de bank. Als dat niet lukt, wordt je op de zwarte lijst van wanbetalers gezet en bestaat het risico dat je voor langere tijd geen nieuw krediet kan aangaan. Maar wat als je toch een hypothecaire of persoonlijke lening nodig hebt? Kan je dan opnieuw van de zwarte lijst geraken? Het financiële vergelijkingsplatform TopCompare.be legt uit. 

Eerst en vooral: wat is de zwarte lijst van wanbetalers? 

De Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) is een instrument van de Nationale Bank van België (NBB) om overmatige schuldenlast bij privépersonen tegen te gaan. Ze houdt alle kredieten in ons land bij. Wanneer je een consumentenkrediet of hypothecaire lening afsluit, moet jouw kredietgever dit dus binnen de twee werkdagen melden aan de CKP. 

Banken moeten deze instelling echter ook op de hoogte brengen als je betalingsachterstanden hebt of jouw schuld helemaal niet terugbetaald. Je komt dan op de ‘zwarte lijst’ van wanbetalers terecht. Dat is vervelend, aangezien kredietgevers verplicht zijn om deze lijst te raadplegen. Als ze zien dat je een wanbetaler bent, zal je nog moeilijk een nieuwe lening krijgen. 

Goed om weten: Op de zwarte lijst komen te staan is zeker geen schande. Het kan altijd voorvallen dat je bijvoorbeeld tijdelijk zonder werk valt of een onverwachte kost hebt, waardoor je jouw lopende leningen even niet kan terugbetalen. Je bent ook zeker niet de enige. Uit de laatste cijfers van november 2021 blijkt immers dat er 420.443 achterstallige kredieten geregistreerd staan bij de CKP. Dat is zo’n 4% van alle uitstaande kredieten in ons land.

Hoe krijg je een plek op de zwarte lijst? 

Als je bij één of meerdere kredieten betalingsachterstanden hebt of ze gewoonweg niet terugbetaald, krijg je een plek op de zwarte lijst. Dat gebeurt natuurlijk niet van de ene dag op de andere. De kredietgever brengt je eerst op de hoogte van je wanbetaling en van de mogelijke gevolgen. Jullie kunnen dan mogelijke oplossingen bespreken en je krijgt dus eerst de kans om de situatie recht te zetten. 

Doe je dat niet? Dan moet jouw bank dit wel melden aan de CKP en beland je dus op de zwarte lijst. Dit geldt voor wanbetalingen bij consumentenkredieten, zoals een persoonlijke lening of autolening, kredietkaarten en hypothecaire leningen. 

Er is sprake van wanbetaling wanneer: 

  • het verschuldigde bedrag niet of niet volledig binnen de drie maanden wordt terugbetaald; 
  • het openstaande bedrag niet of niet volledig wordt afgelost nadat het onmiddellijk opeisbaar is geworden (wat betekent dat je het bedrag in één keer moet betalen); 
  • het uitstaande bedrag niet binnen de maand na het verlopen van de nulstellingstermijn wordt betaald (bij kredietopeningen).

Hoe weet je of je op de zwarte lijst staat? 

Je kan gratis jouw geregistreerde gegevens opvragen via de website van de NBB, via een van de loketten van de NBB of via een schriftelijke aanvraag met de post. Deze informatie is uiterst persoonlijk dus kan niet via de telefoon of mail doorgestuurd worden. 

Kan je een nieuwe lening aanvragen als je op de zwarte lijst staat? 

Je kan een nieuwe lening of kredietkaart aanvragen als je op de zwarte lijst staat, maar de kans dat je ze ook zal krijgen is klein tot onbestaande. Elke kredietgever waarbij je een lening aanvraagt, is namelijk verplicht om deze zwarte lijst te raadplegen om te zien of je geregistreerd staat voor wanbetaling. Als dat zo is, mag die je eigenlijk geen nieuwe kredietovereenkomst toekennen. Al je openstaande schulden moet je natuurlijk wel nog terugbetalen. 

Hoe kan je van de zwarte lijst geraken? 

Gelukkig kan je ook weer geschrapt worden van de zwarte lijst. Dat is ook belangrijk als je opnieuw kredieten wilt aanvragen. Om van de zwarte lijst te geraken, moet je simpelweg jouw schulden terugbetalen aan de kredietgever. Deze is dan wettelijk verplicht om dit binnen acht dagen te melden aan de CKP. 

Hierna worden jouw gegevens nog één jaar bewaard op de lijst. Na een jaar zou het dus opnieuw moeten lukken om bijvoorbeeld een hypothecaire of persoonlijke lening aan te vragen én te krijgen. Slaag je er niet in om jouw schulden binnen het jaar af te betalen? Dan blijf je tien jaar op de zwarte lijst staan. Je betaalt jouw schulden dus maar beter zo snel mogelijk terug!