In het kort

• Bomen rondom vulkanen veranderen van kleur voordat de vulkanen uitbarsten.
• De CO₂ die vrijkomt uit het magma wordt tijdens de fotosynthese geabsorbeerd door de bomen, wat de kleurverandering veroorzaakt.
• Dit natuurlijke waarschuwingssysteem kan waardevolle informatie opleveren voor het voorspellen van uitbarstingen en heeft belangrijke implicaties voor de veiligheid.

Studies ontdekken dat bomen rondom vulkanen vertonen subtiele kleurveranderingen voorafgaand aan uitbarstingen wat hen tot natuurlijke waarschuwingssystemen maakt, meldt VICE.

Wanneer magma naar het oppervlak stijgt, komen er gassen vrij – voornamelijk kooldioxide – die door bomen tijdens de fotosynthese worden opgenomen. Deze verhoogde CO₂-opname veroorzaakt een merkbare verandering in de bladkleur, die zichtbaar is op satellietbeelden.

NASA’s Landsat 8 en het AVUELO-project onderzoeken dit fenomeen, in samenwerking met onderzoekers van diverse instellingen, bij de Rincón de la Vieja-vulkaan in Costa Rica.

Onderzoekers gebruiken geavanceerde sensoren die met speciale katapulten in de boomkruinen worden gelanceerd om het CO₂-niveau te meten. Er werd ook gebruikgemaakt van satelliettechnologie en grondgebonden sensoren om de reactie van bomen op vulkanische activiteit te monitoren. De bevindingen tonen aan dat bomen rondom de vulkaan al waarschuwingssignalen vertonen voordat er zichtbare vulkanische activiteit optreedt.

Een langere waarschuwingstijd

Hoewel het niet de bedoeling is dat dit nieuwe, op bomen gebaseerde systeem bestaande bewakingsmethoden zoals seismologie en bodemvervormingsanalyse vervangt, vormt het wel een waardevolle aanvulling op het voorspellen van uitbarstingen. Een langere waarschuwingstijd is van cruciaal belang, gezien de potentiële verwoesting die vulkaanuitbarstingen kunnen veroorzaken.

De effectiviteit van deze aanpak hangt af van factoren zoals boomdichtheid en omgevingsomstandigheden rond vulkanen. Droogte, bosbranden of ziekten kunnen de interpretatie van de gegevens bemoeilijken. Niettemin biedt lopend onderzoek naar de manier waarop bomen reageren op ondergrondse verstoringen veelbelovende inzichten voor nauwkeurigere en tijdigere eruptievoorspellingen – met mogelijk levensreddende gevolgen in vulkanisch actieve gebieden wereldwijd.