Leeuwen binnenkort niet langer koning van de savanne door koppige stropers

Dat op leeuwen jagen slecht is voor het ecosysteem in Afrika, dat proberen onderzoekers al meer dan een eeuw duidelijk te maken. Maar misschien is het al te laat: onderzoek toont aan dat de diversiteit in de leeuwenpopulatie zodanig klein is geworden dat we afstevenen op een totale sterfte.

Een leeuwenpels voor het haardvuur, een leeuwenkop aan de muur: het is het soort trofee die helaas nog vooral triomf en geen schaamte opwekt (getuige daarvan: Cecil de leeuw én zijn zoon, Xanda). Nog steeds jagen rijke miljonairs massaal op de dieren: voor zo’n 22.000 dollar krijg je begeleiding op je strooptocht in de 23 landen waar dat nog toegestaan is. De koning van de savanne aan je muur blijft een soort machistisch ritueel. Maar ook de koning legt zijn hoofd neer: er zijn steeds minder leeuwen.

Leeuwen beschermen

Dat heeft een navenant effect op de diversiteit van de leeuwenpopulatie, stelt nieuw onderzoek van het Imperial College in Londen. Zij vergeleken het verschil tussen dna van leeuwen die nu geschoten werden in drie landen en het dna van leeuwen dat in de natuurhistorische musea te vinden is. De resultaten zijn ontstellend.

“Het verlies van genetische diversiteit zorgt ervoor dat leeuwen minder in staat zijn om zich te verweren tegen nieuwe ziektes”, zegt hoofdauteur Simon Dures aan de Britse krant The Guardian. “Ze hebben ook minder natuurlijke resistentie tegen problemen zoals hittegolven en extreme droogte. Dat wil zeggen dat we opnieuw moeten kijken naar hoe we leeuwen in de toekomst beschermen.”

Tien keer minder leeuwen

Maar is het dan echt zo ernstig gesteld met de leeuwen? Nou, ja. Op het einde van de 19de eeuw zwierven er nog zo’n 200.000 leeuwen rond op de savanne. Tot de Europese kolonisten er arriveren en zij schieten er massaal leeuwen neer. De leeuw is zo’n beetje de sociaalste van de grote katachtigen en dus een, dat klinkt contra-intuïtief, makkelijkere prooi.

Er zijn nochtans weinig goed redenen om op leeuwen te schieten. Bij olifanten kan het ivoor gebruikt worden, maar bij leeuwen is er, behalve voor traditionele stammen, weinig waardevols te rapen aan de lichaamsdelen. Boeren op het Afrikaanse continent willen ook hun vee beschermen, maar verder worden de leeuwen vooral uitgemoord door koloniale stropers. Er zijn nu minder dan 20.000 leeuwen te vinden.

Leeuwen jagen

Die leeuwen hebben het niet hard onder de markt: hun genetische diversiteit is zo’n vijftien procent gedaald in de voorbije vijftien jaar. Vooral hun capaciteit om om te gaan met natuurlijke rampen en ziekten, heeft daar onder te lijden. En dat is een probleem, zeker nu de opwarming van de aarde ook een versnelling hoger schakelt en verzanding een steeds groter probleem wordt in Afrika.

Volgens de onderzoekers zijn er twee belangrijke redenen voor de massale leeuwensterfte: jagen en druk op de habitat van de dieren. Het goede nieuws is dat strengere jaagwetten (die stropers ook afstraffen en vooral redenen om te jagen, wegnemen) en betere klimaatswetten hoop kunnen geven aan de koningen van de savanne.

Meer
Lees meer...