Een filmjaar overschouwen, daar worden wij enthousiast van. Film na film worden we immers teruggebracht naar het gevoel dat we hadden bij het verlaten van de cinemazaal. Veel toppers gezien dit jaar, waarbij ook weer een veelheid aan onderwerpen werd aangebracht. Van de maffia, over liefdesperikelen en zelfaanvaarding, tot hoe vermoeiend het is om een tiener te zijn in de maatschappij van vandaag, sociale uitbuiting en radicalisering. En dan hebben we nog maar een paar films genoemd. Wij presenteren: de staalkaart van het filmjaar 2019.

1. The Irishman

Onze favoriete film van het jaar is, voor het eerst, een Netflix-film. Netflix heeft er sowieso een goed (na)jaar opzitten, want ze zijn maar liefst drie keer vertegenwoordigd in de top tien (zie ook nr. 4 & nr. 9). Wel gingen wij de Netflix-films wel telkens bewust in de zalen bekijken, wat qua concentratie toch nog altijd een erg groot verschil maakt. Dat verschil was vooral merkbaar tijdens dit 3,5 uur durend epos van Martin Scorsese. Nu horen we langs alle kanten dat mensen er niet doorheen raken, terwijl wij dit stukje geniale cinema in één trek hebben uitgezeten. Een groot verschil qua beleving.

Om dit verhaal te vertellen heeft Scorsese zijn grote chouchou’s nog eens van stal gehaald. Hij wilde nog eens samenwerken met Robert De Niro – iets dat het tweetal al negen keer deed – en Joe Pesci vroeg hij minstens vijftig keer of hij niet uit pensioen zou willen komen voor deze film. Zolang tot die toezegde. Het is van een pure en ontroerende schoonheid om die twee nog eens bezig te zien, om De Niro eindelijk nog eens te zien doen waar hij echt goed is. Datzelfde geldt trouwens voor Al Pacino, die schittert als Frank Hoffa.

The Irishman is een waar epos geworden, zowel in opzet als in omvang en totaal anders dan de eerdere maffiafilms van Scorsese in toon, maar dat heb je pas door in het laatste gedeelte van de film. Scorsese verdient al ons lof, alleen al voor de dosis lef die hij toont door af te komen met een film van 3,5 uur in een tijdperk waarin alles steeds sneller en jachtiger lijkt te moeten. Deze film is een dikke fuck you van Scorsese naar elke verwachting of ongeschreven regel van de filmindustrie. En tegelijkertijd misschien wel zijn beste werk.

2. Minding The Gap

Een heel ander beestje op de tweede plaats. Deze documentaire van hulu was onlangs nog op Canvas te zien, maar is onder vele radars gezwommen. Minding The Gap is een film over een stel jongeren die hun weg zoeken in een stad die Rockford heet. De op één na meest gewelddadige stad in de Verenigde Staten als je kijkt in de steden tot 200.000 mensen. Eén vierde van alle delicten hebben er te maken met huiselijk geweld. De jobs en de bedrijven zijn weg uit Rockford. Klotejobs en werkloosheid blijven over.

Op een dieper niveau gaat Minding The Gap over durven praten over wat je voelt. “Het is niet altijd mogelijk om negatieve ervaringen om te buigen in kracht of positiviteit”, zegt Zack. “Ik heb nog nooit de gelegenheid gehad om aan mezelf te werken”.

Dat is de verbindende factor tussen de personages die in de film worden opgevoerd: uiteindelijk voelt of voelde iedereen zich alleen en misbegrepen. Het is precies om die reden dat de jongens zijn beginnen skaten. En dan is de cirkel rond en blijf je achter met een krop in de keel. Minding The Gap werd genomineerd voor een Oscar, Free Solo (nr. 32 in onze jaarlijst) won. Maar van die twee is deze de meer universele en meer belangrijke documentaire.

3. Once Upon A Time…In Hollywood

Martin Scorsese op 1, Quentin Tarantino op 3: we hebben de grote filmmakers weer op bezoek gehad dit jaar. Tarantino laat zich anno 2019 van een geheel andere kant zien: deze film is helemaal anders dan zijn vorige werk op het gebied van stijl, thematieken en tempo en tegelijkertijd zitten zijn signature elements er wel in.

Once Upon A Time…In Hollywood is een film waar de liefde voor de film en de filmindustrie vanaf druipt. Tegelijkertijd gaat de film thematisch ook dieper dan welke van Tarantino’s eerdere films. In Once Upon A Time staan het ‘oude’ Hollywood en het nieuwe Hollywood op een kruispunt. Vandaag behoort Tarantino zelf tot een oude garde, een grotendeels verdwenen tijdsgeest: zijn film is geen prequel of sequel en maakt geen deel uit van een franchise, maar is iets geheel nieuw. Echte auteurscinema. En dat wordt in de multiplexen van vandaag een echte zeldzaamheid. Het is dan ook niet voor niets dat grote acteerbonzen als DiCaprio en Pitt (allicht de twee grootste en meest interessante acteurs van hun generatie) aan deze film wilden meewerken.

4. Marriage Story

In Marriage Story spelen Adam Driver en Scarlett Johansson het ooit gelukkig getrouwde kunstenaarskoppel Charlie en Nicole. Hij is een gerespecteerd theaterregisseur in New York, zij stond ooit op het randje van de doorbraak in Hollywood, maar koos uiteindelijk voor een carrière in het theater onder de hoede van haar echtgenoot. Samen hebben ze een zoontje van acht, Henry (Azhy Robertson).

Marriage Story is een erg subtiel en fijngevoelig document die het kleine op een mooie en vaak ook confronterende manier groter weet te maken. We moesten aan Boyhood denken – de film die het alledaagse bijzonder maakte – maar we hebben ook meer dan ooit gedacht: Woody Allen mag plaats beginnen ruimen. Noah Baumbach evenaart en overtreft hier immers diens beste films op zowat alle vlakken. Wie niet geraakt wordt door deze film, is geen mens.

5. Joker

Geen film die zijn publiek in het afgelopen jaar meer verdeeld heeft dan Joker. Laten we alvast duidelijk maken dat Joker niet meteen een superheldenfilm is. De film speelt zich toevallig af in een superheldenuniversum, maar Batman is voor alle duidelijkheid in geen velden of wegen te bespeuren. Wél vertelt deze film het verhaal van Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) die zich door zijn dagen sleept door het slikken van zeven verschillende soorten medicijnen.

Het moge duidelijk zijn dat er met Joker niet veel te lachen valt. Arthur Fleck is een personage dat zich opzij geduwd voelt. Hij voelt dat hij niet meetelt in de maatschappij, dat niemand een zier om hem geeft en dat anderen hem bekijken als een freak of een zielige randfiguur. Het is dat gevoel van nutteloosheid dat hem langzaam maar zeker doet radicaliseren en naar geweld doet grijpen.

Joker beneemt je ademruimte, er is geen lichtpuntje in te vinden, maar net dat maakt de film zo indrukwekkend. Het is dankzij een indrukwekkende acteerprestatie van Joaquin Phoenix dat de film daar mee weg komt.

6. Dolor y Gloria

Dolor y Gloria was dit jaar de nieuwe film van de Spaanse regisseur Pedro Almodóvar. Het is zeker zijn mooiste film sinds Hable Con Ella (2002) en zonder twijfel zijn meest persoonlijke. Dolor y Gloria zoomt namelijk niet toevallig in op een filmmaker die letterlijk en figuurlijk lijdt aan het leven. Antonio Banderas speelt Salvador Mallo, een eens zeer succesvol filmmaker die voor zijn films de wereld mocht rondreizen. Maar nu hij ouder is wil het lijf niet meer mee: Mallo lijdt aan helse rugpijnen, heeft astma, kan amper nog slikken en heeft ook regelmatig te kampen met clusterhoofdpijnen, migraine en depressies en heeft zich dus zo goed als helemaal teruggetrokken in zijn prachtige flat in Madrid, alleen nog maar omgeven door zijn boeken en zijn schilderijen.

Dolor y Gloria is best een melancholisch beestje, het soort film dat je alleen maar op het einde van een leven kan maken wanneer je wat perspectief kan bieden op wat er al geweest is en beseft dat er geen weg terug meer is.

7. Parasite

Laat je niet afschrikken door het feit dat Parasite uit Zuid-Korea komt en de Gouden Palm heeft gewonnen: dit is best een toegankelijke film. In Parasite maken we kennis met Ki-taek, zijn vrouw, zoon en dochter. De beide ouders zijn werkloos waardoor de kinderen niet kunnen gaan studeren, het gezin in een krappe duistere woning onder de grond woont, ze als bijverdienste pizzadozen plooien en voor hun Wi-Fi beroep doen op onbeveiligde netwerken van in de buurt. De zoon Ki-Woo is dan ook heel dankbaar wanneer een vriend van hem vraagt hem te vervangen als leraar Engels voor het dochtertje van een rijke familie.

Meer vertellen zou zonde zijn, omdat we je zo de kans zouden ontzeggen om een verhaal te beleven dat de ene keer inventief is, een ander keer nagelbijtend spannend en nog elders absurd grappig of schrijnend.

8. Doctor Sleep

Het wordt vreemder en vreemder in het Hollywood van vandaag. Soms maken we ons druk in het gebrek aan lef dat de filmindustrie vandaag kenmerkt, soms staan we ook verwonderd van de hoeveelheid lef die ze tentoonspreiden. Dat tweede gevoel hebben we bij Doctor Sleep, een sequel op The Shining, de klassieker van Stanley Kubrick uit 1980.

Voor ons ging Doctor Sleep naast Dan die met zijn trauma’s probeert om te gaan ook over mensen die zich anders voelen en die hun anders-zijn krampachtig proberen te verbergen en over mensen die gewoon méér voelen dan anderen. Over mensen met talenten. En over onze relatie met sterfelijkheid. Als kijker weet je tijdens dit 2,5 uur durend epos niet altijd wat echt is en wanneer je in het ootje wordt genomen door andermans geest en in die zin is Doctor Sleep ook verwant met een film als Inception. We verwachtten niks op voorhand, maar we kregen een entertainend en slimme film die méér is dan een sequel op The Shining en méér is dan zomaar een horrorfilm.

9. The Two Popes

Een film over twee pausen die zich grotendeels afspeelt in het Vaticaan en in het pauselijk zomerverblijf en toch smakelijk moeten lachen: we hadden het vooraf ook niet verwacht, maar het gebeurde bij The Two Popes.

Er wordt geweldig geacteerd door zowel Jonathan Pryce (die paus Franciscus speelt) als Anthony Hopkins (die paus Benedictus XVI vertolkt), maar laten we ook de snedige dialogen niet vergeten en de keuzes die Fernando Mereilles maakt tijdens het Conclaaf, wat dat gebeuren bijna op een thriller doet lijken.

10. Portrait De La Jeune Fille En Feu

In de film maken we kennis met Marianne (Noémie Merlant), een schilderes die gespecialiseerd is in portretten. Ze is ingehuurd om een portret te maken van Héloïse (Adèle Haenel), maar dat is geen sinecure aangezien die weigert te poseren. Heloïse is immers uit het klooster gehaald nadat haar zus is komen te overlijden. En zij moet nu trouwen met de Milanese man die ze nog nooit ontmoet heeft, maar voor haar zus bedoeld was.

Dat is de korte samenvatting van een film waarin we zowat alles bewonderen, de traagheid voorop. Portrait De La Jeune Fille En Feu is gefilmd op een tempo dat we dezer dagen veel te weinig in de cinema zien. Shots zijn lang, de montage elegant en we krijgen de tijd om penseelstreken over het doek te horen schuiven, in ogen te verdrinken en lachjes te bestuderen. Los daarvan is Portrait De La Jeune Fille En Feu een bloedmooie film over eeuwigdurende liefde. Over die ene liefde die niet kon zijn, maar die je nooit meer vergeten zal.

11. Toy Story 4

Negen jaar, ze zijn voorbij gegaan alsof het niets is. Toen we in 2010 Andy zijn speelgoed zagen doorgeven aan Bonnie was het goed. De cirkel was geëindigd, een filmreeks was op de best mogelijke manier beëindigd. En toen kwam het nieuws dat het nog niet afgelopen was met Toy Story, dat er nog een vierde deel zou komen.

Eigenlijk kunnen we niets slecht zeggen over deze film. Hij is grappig en inventief, we hebben nergens het gevoel dat hij alleen maar gemaakt is om nog eens langs de kassa te kunnen passeren en ook de nieuwe personages zijn om van te smullen met de stuntman Duke Caboom (Keanu Reeves) op top. We kunnen niet echt zeggen of Pixar zichzelf weer overtroffen heeft – het wordt zo’n holle bewering op den duur – maar we weten ondertussen wel dat ze de lat voor zichzelf altijd hoog leggen. En ook in deze film kan je je weer de ogen uitkijken.

12. Le Jeune Ahmed

De Dardennes werken vaak met niet-professionele acteurs en deze keer zijn ze op de proppen gekomen met de jonge Idir Ben Addi. Hij speelt Ahmed, een jongen die opgroeit in een progressief moslimgezin, maar toch meer en meer onder invloed van zijn imam komt te staan en na een mesaanval op zijn leerkrachte naar een gesloten centrum voor jeugddelinquenten wordt gestuurd.

Wat Le Jeune Ahmed zo onder het vel doet kruipen is dat deze film, net zoals La Tête Haute een paar jaar geleden (2015), treffend aantoont dat ook de hulpverlening op grenzen kan botsen. De hulpverleners hier doen alles zoals het hoort, maar Ahmed laat hen zien wat ze willen zien en vertelt hen wat ze willen horen. Le Jeune Ahmed is noch de mooiste, noch de meest originele film van de Dardennes, maar het is wél een film die je mee huiswaarts neemt en waar je allicht later ook nog met liefde aan zal terugdenken.

13. Us

Toen Get Out enkele jaren geleden verscheen werd Jordan Peele omarmd: eindelijk een regisseur die zijn eigen stempel wist te drukken op het horrorgenre en die ook nog eens iets te vertellen had. Twee jaar later bewijst Us dat Get Out geen toevalstreffer was: het is een betere film dan zijn voorganger, ook al is de politieke lading dan bijna onbestaande en ligt het entertainmentsgehalte hoger.

Met Us heeft Jordan Peele een horrorfilm gemaakt zoals niemand die al ooit gemaakt heeft. En dan twijfelen we nog om het stempel horror te gebruiken, want we zien dan wel bloed tegen de muren spatten, de echte horror blijft altijd buiten beeld. Jordan Peele maakt dan ook geen films die het moeten hebben van de gore en van de schrikeffecten, maar wel van originaliteit, sfeerschepping en van de schoonheid van de shots.

14. Werk Ohne Autor

Aan sommige films voel je het meteen: dit is waar het woord “episch” voor is uitgevonden. Werk Ohne Autor is zo een film en dat heeft met meer te maken dan alleen maar de lange duur van 188 minuten. Het is een film die voorbij lijkt te zoeven en die tegelijkertijd eeuwig zou mogen blijven duren omdat hij zo beklijvend en allesomvattend is.

Centraal in de film staat het leven van Kurt Barnert (Tom Schilling). Eerst zien we hem tijdens de Tweede Wereldoorlog als kleine jongen en de dingen die hem daar en toen getekend hebben, daarna zien we hoe hij verliefd wordt, hoe hij een carrière uitbouwt als schilder in Oost-Duitsland en hoe hij net voor de bouw van de Muur naar het Westen vlucht. Daar schrijft hij zich in aan de academie van Düsseldorf en begint er opnieuw als kunstenaar, op zoek gaand naar zijn eigen stem.

15. If Beale Street Could Talk

Het verhaal draait rond de 19-jarige Tish (KiKi Layne). Ze is dolverliefd en zwanger van de 22-jarige Fonny (Stephan James), maar de twee zijn nog niet getrouwd omdat Fonny in de gevangenis zit. Hij wordt beschuldigd van de verkrachting van een hem onbekende Puerto Ricaanse vrouw en is vastgezet door een racistische agent. If Beale Street Could Talk toont enerzijds hoe de familie hun best doet om Fonny’s naam te zuiveren en weer vrij te krijgen, maar draait vooral om de allesoverheersende zuivere en bloedmooie liefde tussen twee mensen die klaar zijn om aan hun leven samen te beginnen.

Het is pas nadat If Beale Street Could Talk afgelopen is dat je beseft wat je echt gezien hebt: een film die raakt aan de kern van het leven. Die liefde vat in beelden en muziek. En die ondanks de problematiek ook blijft baden in een soort van optimisme, in het geloof dat alles uiteindelijk wel goed zal komen. Want dat is misschien wel het mooiste aan deze film: het is een ode aan de warmte van liefde. Aan het geloof dat uiteindelijk alles wel goed komt.

16. Avengers: Endgame

Met zijn drie uur speelduur stopt Marvel niet onder stoelen of banken dat dit hun meest ambitieuze film tot op heden is. Achter de camera staan dan ook opnieuw de broers Russo, zij die zowat al de beste films van het Marvel Cinematic Universe op hun conto hebben staan.

De grote troef is wat ons betreft de lange aanloop die Endgame neemt richting de actie. Het doet bijna denken aan HBO-serie The Leftovers waarin de verschillende personages ook op totaal verschillende manieren opnieuw naar zingeving begonnen te zoeken. Niet elke film in het Marvel Cinematic Universe was even essentieel, maar Endgame is dat wel.

17. Midsommar

Het openingskwartier van Midsommar is geniaal: het draait om Dani (Florence Pugh) die zich zorgen maakt om haar zus. Die heeft een bipolaire stoornis en wanneer ze na een donkere mail naar Dani haar telefoon niet meer opneemt noch op mails reageert begint Dani zich zorgen te maken. Terecht, zo blijkt. Om van die schok te bekomen, trekt Dani samen met een aantal vrienden naar Zweden op vakantie, Hun Zweedse vriend Pelle (Vilhelm Blomgren) heeft hen daar uitgenodigd om een negendaags traditioneel en uniek midzomerfeest mee te maken in een kleine geïsoleerde gemeenschap waar hij deel van uitmaakt.

Van zodra de vrienden daar aankomen, weet je ook dat ze er niet zonder kleerscheuren vandaan zullen raken. Uiteindelijk duurt het bijna een uur voor je een eerste keer echt geschokt wordt, maar ook dan nog valt het gebeurde te rationaliseren. Er zit weinig in Midsommar dat écht onvoorspelbaar is, maar het geheel wordt met zoveel subtiliteit en schoonheid opgediend dat we op het einde niet anders dan blij kunnen zijn met wat we gezien hebben. Maar die circle of life, die gaan we vanaf nu toch net iets anders bekijken.

18. Green Book

Green Book werd de onverwachte winnaar van de Oscar voor de Beste Film dit jaar. Achteraf was overal te lezen hoe onterecht dat was, maar dat doet oneer aan de film aan. Green Book draait rond Tony Lip (of Tony Vallelengo, een heerlijke rol van Viggo Mortensen) die de befaamde jazzpianist Dr. Don Shirley (Mahershala Ali) acht weken mee op tournee neemt door het gesegregeerde Zuiden van de Verenigde Staten. Er is maar één probleem Tony heeft het zelf niet zo begrepen op zwarten.

Green Book is niet de meest onvoorspelbare film die je ooit zal zien. De vriendschapsband tussen de twee hoofdpersonages is voorspelbaar. De finale is voorspelbaar. En de meeste plotwendingen zijn voorspelbaar. Maar tegelijkertijd is het allemaal met zoveel liefde en zo ontzettend goed gedaan dat je alleen maar mee kan gaan in het verhaal. We hebben gelachen, we hebben moeten slikken, we zijn ontroerd geweest en zijn met een glimlach weer buiten gestapt. Soms moet het echt niet meer zijn dan dat.

19. Eighth Grade

Na Eighth Grade weten we één ding zeker: we zouden vandaag geen tiener willen zijn en al helemaal geen tienermeisje. In deze debuutfilm van Bo Burnham volgen we Kayla Day (Elsie Fisher) in de laatste week middle school, voor ze de grote stap mag zetten naar de high school. Het is niet zo dat Kayla gepest wordt op school of zo. Nee, ze is gewoon behoorlijk middelmatig, vindt ze zelf. Je merkt aan alles dat ze niet goed in haar vel zit en ze kijkt op naar iedereen behalve zichzelf. Ondertussen verkoopt Kayla online wel een beeld van een meisje dat blaakt van het zelfvertrouwen en geeft ze in verschillende vlogs goeie raad aan mensen over vriendschappen, over durf en assertiviteit en over hoe belangrijk het is om altijd en overal jezelf te blijven.

Eén ding wensten we Kayla echt toe na twee uur in Eighth Grade te hebben vertoefd: rust. Dat die voortdurende druk, die voortdurende stress en drukte zo goed in een film gevat is, is de verdienste van Elsie Fisher en uiteraard ook van Bo Burnham. Burnham – enkele jaren geleden nog een fenomeen op YouTube – verklaarde dat hij Eighth Grade grotendeels op zijn eigen ervaringen baseerde.

20. Rocketman

Biopics over popsterren zitten in de lift. Vorig jaar was Bohemian Rhapsody een dikke hit in de zalen, nu is het de beurt aan Elton John in Rocketman. Een vergelijking tussen die twee dringt zich dus op, of je nu wil of niet, en wat ons betreft is Rocketman van die twee over de hele lijn de betere film.

Het mooie aan Rocketman is dat de grootste hits van Elton John en Bernie Taupin op een natuurlijke organische manier verwerkt zijn in het levensverhaal van Reginald Dwight, terwijl Bohemian Rhapsody meer een weergave was van de totstandkoming van de grootste hitsuccessen van Queen. Dat die songs heel over the top musical zijn past ook perfect binnen het geheel, in het verhaal van de over the top-superster Elton John.

21. De Patrick

De beste Vlaamse film van het jaar is wat ons betreft De Patrick, de eerste langspeelfilm van Tim Mielants, de Belg die al zijn strepen verdiende bij televisiereeksen als Peaky Blinders en Legion. Hij keerde terug naar België om er het verhaal te vertellen van Patrick (Kevin Janssens), een dertiger die nog bij zijn ouders woont die een camping voor nudisten uitbaten.

Wanneer Patricks vader sterft en hij ook nog eens zijn favoriete hamer kwijtraakt, komt er een kortsluiting in Patricks hoofd en hij raakt geobsedeerd in zijn zoektocht. De Patrick is een uitzonderlijk filmpje, niet alleen door de vele lange en trage camerabewegingen, maar ook door de acteerprestatie van Kevin Janssens die door zijn gelaatsuitdrukkingen en stiltes duidelijk maakt dat de storm binnen in Patricks hoofd woedt.

22. Temblores

Af en toe kom je, als je in de cinema een onverwacht weggetje inslaat, terecht bij een pareltje als Temblores (“bevingen” in het Nederlands). Deze prent speelt zich af in Guatemala en vertelt het verhaal van Pablo, lid van een gegoede, maar oerconservatieve familie. Pablo heeft één ‘probleem’: hij is homoseksueel en is verliefd geworden op een man, iets dat in zijn familie als een ziekte wordt aanzien.

In feite gaat Temblores over indoctrinatie en dat gaat breder dan alleen het al dan niet holebi zijn. Het meest opmerkelijke aspect aan deze film is het feit dat Pablo, hoewel hij heel erg verliefd is op Francisco (Mauricio Armas) zich gedurende de hele film blijft schamen. Hij schaamt zich om zichzelf en om zijn keuze, maar hij kan niet anders. En wanneer hem gevraagd wordt om een associatie te maken met het woord “abnormaal” is “ik” het eerste dat in hem opkomt.

Temblores is geen film om vrolijk van te worden, gewoon omdat deze film onze neus nog maar eens op de feiten drukte: iedereen is overtuigd van zijn eigen gelijk. Ook de entourage van Pablo, ook de dominee, is ervan overtuigd dat zij het beste met Pablo voor hebben. En dat is iets dat groter is en verder gaat dan de houding van de Guatemalaanse kerk tegenover homoseksualiteit.

23. Sorry We Missed You

Sorry, We Missed You vertelt het verhaal van Ricky (Kris Hitchen) die vol goeie moed aan zijn nieuwe job als pakjesbezorger begint. Hij gaat zelf een lening aan om een busje te kunnen kopen, want op de lange termijn is dat beter dan er eentje te huren van het bedrijf waarvoor hij werkt. Aan zijn zijde in het leven staat Abbie (Debbie Honeywood had nooit eerder geacteerd) die bejaarden thuis gaat verzorgen om hen zo lang mogelijk in hun eigen huis te kunnen houden. Geen grote helden de verhalen van Ken Loach, wel een doodgewoon tweeverdienersgezin die ook maar gewoon hun weg door het leven probeert te ploeteren.

Deze keer zijn het niet De Overheid of De Bedrijfsleider die de schuldige zijn van deze wantoestanden, maar u en ik. We leven met z’n allen in een maatschappij waarin we alles snel en comfortabel willen en waarin we er niet bij stilstaan dat we zo geld boven tijd verkiezen en (onze eigen) welvaart boven welzijn. Wat ons betreft heeft Ken Loach hier één van zijn meest relevante films uitgebracht. De regisseur is een beetje de Bernie Sanders van de filmwereld: ook al hamert hij weer op hetzelfde nageltje, zijn boodschap is nog steeds niet doorgedrongen.

24. Only You

Only You is het langspeeldebuut van de Britse regisseuse Harry Wootliff die ook zelf het scenario schreef. De film draait rond Elena (Laia Costa) en Jake (Josh O’Connor). Elena is midden dertig en tevreden met haar leven als single. Op oudjaarsnacht loopt ze Jake tegen het lijf en beleeft ze wat in eerste instantie een one-night-stand blijkt te zijn.

Only You toont op een realistische en breekbare manier hoe moeilijk het soms kan zijn om zwanger te worden en hoe belastend dat proces ook mentaal kan zijn als de motor ergens sputtert. In deze film geen special effects, geen grote actiescènes of wat dan ook: gewoon twee mensen die een worsteling moeten doormaken die hun relatie op de helling zet. Eerlijk: het was een opluchting.

25. Frozen II

Zes jaar na datum dwaalt Let It Go nog steeds wel eens door ons hoofd, maar ook deze Frozen II heeft een oorwurm van jewelste. Opnieuw aangeleverd door Elsa en deze keer een song over het pad durven volgen richting het onbekende. Het is het begin van een tocht die Elsa dient te ondernemen om erachter te komen waar ze precies vandaan komt en waarom ze is zoals ze is.

Wat de thematiek van deze Frozen II betreft: enerzijds is het een zoektocht van Elsa en Anna in de richting van hun roots, anderzijds is het een film op maat van iedereen die zich weleens raar of anders of niet goed genoeg heeft gevoeld. De film volgt het pad naar zelfaanvaarding. Zo hebben de makers er toch weer voor gezorgd dat ze een Verhaal te vertellen hebben en dat Frozen II heel wat meer is dan een vrijblijvend avontuurtje.

26. Mijn Bijzonder Rare Week Met Tess

In deze knappe Nederlandse jeugdfilm draait het allemaal om de jonge Sam (Sonny Coops Van Utteren). Hij is met zijn gezin op vakantie, maar kampt met existentiële gedachten. Omdat hij het jongste gezinslid is, is hij tot de conclusie gekomen dat hij dus als laatste zal overblijven, nadat zijn vader, moeder en zijn oudere broer Jorre al overleden zullen zijn. Om zich al voor te bereiden op wat er komen gaat, begint Sam met alleenheidstraining: elke dag van hun vakantie wil hij twee uur langer alleen zijn zodat het alleen-zijn hem later niet meer al te zwaar zal vallen. Maar net dan ontmoet hij Tess (Josephine Arendsen), een bijzonder vreemd meisje dat samen met haar moeder op het eiland woont.

De grote sterkte van Mijn Bijzonder Rare Week Met Tess is dat het zijn hoofdrolspelers als volwassen mensen behandelt wiens angsten even groot en overheersend kunnen zijn als die van hun ouders. Kinderen doen meer dan spelen alleen en Sam en Tess hebben ons in de loop van de 82 minuten van deze film een paar keer flink geraakt. We gaan nog vaak aan hen denken.

27. Dragged Across Concrete

Hoe zat het ook alweer met Mel Gibson? Ooit een Oscarwinnaar, daarna had hij problemen met de fles en heeft hij de stempel van antisemiet gekregen omdat hij tijdens een arrestatie antisemitische opmerkingen gemaakt zou hebben. In hoeverre Mel Gibson echt zo’n verschrikkelijke klier is dan die paar uitschuivers doen vermoeden zullen we nooit weten maar in Dragged Across Concrete speelt hij een politieagent van de harde soort, wat de geruchtenmolen weer kan doen aanzwengelen of het nu de acteur of het personage is dat we hier horen praten.

Voor je deze film binnenstapt willen we wel een waarschuwing meegeven: het gaat er soms behoorlijk gruwelijk en cynisch aan toe. De agenten lijken klootzakken wiens geweten achter slot en grendel zit, maar je kan het ook anders bekijken: Ridgeman leunt tegen zijn pensioen aan, ziet alleen maar de lelijke kant van mens en wereld en is met de jaren cynisch geworden. Hij heeft met uitschot te maken en uitschot hoeft niet gespaard te worden, in zijn logica. Dat verklaart ook waarom het geweld soms heftig en explosief is. Er gebeurt ergens bijvoorbeeld iets met een maag en wat darmen en had je nu echt gedacht dat die bankoverval goed zou aflopen? Nee hé.

28. Ad Astra

Brad Pitt speelt Roy McBride, een astronaut die uitstekende statistieken weet voor te leggen en dus op een ultrageheime missie wordt gestuurd. Hij reist naar Mars om van daaruit – de verst door de mens bevolkte ruimtekolonie – zijn vader (Tommy Lee Jones) te contacteren, de legendarische astronaut Clifford McBride en de enige die ooit tot Jupiter en Neptunus geraakt is, tot 4.367 miljard kilometer van de aarde weg.

Dat is het begin van een portret van een astronaut die met een knoert van een verlatingscomplex worstelt en het daardoor zelf moeilijk heeft met het aangaan van persoonlijke banden. Het is een film geworden die je best in de cinema bekijkt, op een zo groot mogelijk scherm, om de beeldkaders en de muziek van Max Richter ten volle op je in te kunnen laten werken. Ad Astra is bijwijlen pure poëzie en Brad Pitt levert een erg ingehouden acteerprestatie die de film goed doet. En toch kunnen we ons niet van het gevoel ontdoen dat deze film nog beter had kunnen zijn.

29. Les Misérables

Les Misérables heeft godzijdank weinig te maken met dat misbaksel gebaseerd op de roman van Victor Hugo waarin Russel Crowe en Hugh Jackman plots – de horror staat ons nog steeds nabij – begonnen te zingen. Neen, deze Les Misérables speelt zich af in Montfermeil, een banlieu van Parijs en ook de plek waar Hugo zijn beroemde roman schreef. We maken er kennis met Stéphane Ruiz die aan een nieuwe job begint bij het BAC (brigade anti-criminalité). We volgen drie agenten één dag lang op een broeierige zomerdag in 2018 nadat de euforie van de winst van Frankrijk op het WK van 2018 net weer is gaan liggen.

Het was het ondertussen bijna 25 jaar oude drama La Haine dat Ly inspireerde om zelf cineast te worden en nu heeft hij met zijn film een update geleverd van dat verhaal. Die ziet er niet rooskleurig uit. Daardoor wisten we ook al: dit verhaal zal geen happy end kennen omdat het nog volop aan de gang is. Toch kon weinig ons maar voorbereiden op de laatste sequentie – waarover we hier verder niets willen zeggen – en op dat krachtige einde dat ons nadien redelijk verbijsterd en troosteloos achterliet. In deze film huist grote klasse.