Alle echte onderhandelingen liggen stil, in functie van de volgende superkern vrijdag. Maar daarvoor dreigt een grijs compromis, omdat zowel links als rechts blokkeren op elkaars voorstellen. Paul Magnette (PS) blijft ondertussen in de media duwen op een relanceplan.

In het nieuws: Iedereen in de Wetstraat kijkt vooruit naar vrijdag.

De details: Het moet de laatste grote ‘superkern’ worden.

• Het is en blijft een vervloekte formule, die bijeenkomst van de negen partijleiders, plus de N-VA-fractieleider en de brede top van de federale regering. Want een regeringsploeg is het niet, maar een miniparlement ook niet helemaal.
• Vooral het beslissingsproces is ook niet helemaal helder, tot vandaag niet: voorstellen worden besproken, maar het is nog altijd de federale regering die beslist. Tenzij partijen expliciet hun ‘veto’ stellen.
• De vraag is of dat vrijdag niet dreigt te gebeuren bij een aantal grote maatregelen: dat beide kampen (N-VA rechts van de regering, socialisten en groenen links van de regering) elkaar in een wurggreep houden, en er zo maar weinig doorkomt.
• Bij de vorige superkern hield premier Sophie Wilmès (MR) de kerk mooi in het midden: elk kreeg iets, op een weegschaaltje afgewogen. In ruil voor de 300 euro extra voor de leefloners kwam er een consumptiecheque van ook exact 300 euro die bedrijven kunnen uitdelen. De N-VA had dat evenwicht geëist: evenveel voor de actieven als voor de niet-actieven op de arbeidsmarkt.
• Voor deze ronde heeft langs rechts de N-VA een hele reeks maatregelen voorgesteld om de arbeidsmarkt te versoepelen, de regels minder streng te maken en bedrijven minder te laten betalen. Op links hebben onder meer de PS en de groenen een pakket klaar om de armsten verder te ondersteunen, door de sociale uitkeringen veel forser op te trekken.
• Bij de PS reageerde fractieleider Ahmed Laaouej alvast bijzonder negatief op die N-VA-voorzet, hij had het over “la bouillie antisociale de la N-VA“: “De antisociale pap van de N-VA: die is niet alleen onfatsoenlijk voor werknemers, maar ook compleet onverenigbaar met een echt relancebeleid.”
• Laaouej, de leider van de Brusselse PS, is misschien wel de meest notoire tegenstander van een mogelijke deal tussen de N-VA en zijn partij: hij greep de voorstellen van Bart De Wever (N-VA) en co aan om nog eens flink de inhoudelijke kloof te onderstrepen. Maar die blijft zeer reëel: het lijkt onwaarschijnlijk dat morgen op het Egmontpaleis de vredespijp tussen dat linkse en rechtse kamp gerookt zal worden, en een flink relancepakket uit de paleispoort komt rollen.

De essentie: Toch blijft ‘snuffelaar’ Paul Magnette (PS) net daar op aandringen: eerst een groot relanceplan.

• Magnette nam de afgelopen weken zelf het initiatief, samen met sp.a-voorzitter Conner Rousseau “als grootste politieke familie”. Maar vreemd genoeg werkte de PS-voorzitter daarbij altijd op twee sporen, die volgens alle andere partijen in de Wetstraat nochtans samenlopen: een regeringsvorming én de relanceplannen.
• Dus terwijl de PS en sp.a de deur semiofficieel openzetten naar onderhandelingen met de N-VA begin deze week, blijven ze inhoudelijk eisen stellen voor een relance, zonder dat er echt sprake is van een regering, of nog maar het embryo van die regering.
• Gisteren koos Magnette, na een salvo media-afspraken dit weekend, opnieuw voor de televisiestudio’s om z’n rol te gaan belichten, deze keer bij RTL-TVI op het 7 uurjournaal. Wat was daar belangrijk om te onthouden?
  • Hij omarmt de titel ‘renifleur‘ of snuffelaar.
  • “Op 26 juni lopen de volmachten af, dan moeten we volwaardig beginnen onderhandelen over een regering, die er is tegen de rentrée“, zo stelde Magnette. Een regering in september dus.
  • Is Vivaldi nu dood, wilde de host weten? “Inderdaad, hij is overleden in Wenen in 1741”, ketste Magnette netjes af: “Zeg nooit nooit, maar we zien dat het moeilijk wordt om die coalitie te vormen, die een aantal maanden geleden door de MR werd voorgesteld.” De deur is dus niet helemaal dicht.
  • “Opnieuw verkiezingen? Niet wenselijk“, zo stelde Magnette ook. Maar dat er negatieve interne peilingen zijn bij de PS, en Magnette daarom geen zin heeft om naar de stembus te trekken, wordt op het hoofdkwartier wel afgemeten tegengesproken.
  • Opvallend was verder dat hij rustig bleef over de N-VA, maar de MR frontaal aanviel: “Georges-Louis Bouchez is zeer aanwezig op de sociale media, op televisie, hij maakt veel lawaai. Maar goed, als we met de MR aan tafel zitten, met Sophie Wilmès, dan werken we serieus, ook afgelopen week in de superkern. Dus, laat ons dat doen, en hij maakt ondertussen lawaai op al die platformen.”
  • “We hebben de contacten met de voorzitters wat opgeschort, vertraagd, omdat we willen focussen op de relanceplannen. We hebben echt een plan nodig”, stelde Magnette.
  • Hij kondigde meteen aan dit weekend “intensieve contacten te hebben”, en dan volgende week met een eindrapport te komen.

De toestand: De houding van de socialisten jaagt de andere voorzitters op de kast.

• Alweer communicatie van Magnette, en alweer de focus op relanceplannen. Waarbij Vivaldi toch niet helemaal dood is. Het leidt tot grote ergernis op andere hoofdkwartieren.
• “Wat willen de socialisten nu eigenlijk? Hun aanpak is echt bevreemdend. En Magnette? Die man is niet meer onnavolgbaar, die is gewoon onmogelijk nog te volgen”, zo stelt een voorzitter.
• “Wij horen dagenlang werkelijk niets, en moeten altijd via via zaken te weten komen, of ze gewoon lezen in de pers. Dat is toch eigenlijk geen ernstige manier van werken”, is bij een andere partijleider te horen.
• Wat bij verschillende bronnen telkens terugkomt: “De PS lijkt verstrikt te zitten in hun eigen logica. En de ene dag gaat de slinger dan naar de ene kant, de andere dag naar de andere kant.” Zo was het niet bepaald aangenaam voor de groenen, te moeten lezen dat de socialisten op hun partijbureaus maandag Vivaldi ‘dood’ verklaren, om dan gisteren te leren dat het enkel “om de componist” gaat.

The big picture: Zonder coalitie die in de stijgers staat, komt er geen formateur. En zeker niet de risicoaverse Sophie Wilmès.

• Het gezoem rond de premier, die de rol van formateur zou krijgen, na afloop van de ‘opdracht’ van Magnette en Rousseau houdt voorlopig niet op. Maar het blijft pure fictie.
• De MR is helemaal niet van plan om “hun premier te verbranden”, een houding die ze al maanden hebben. Wilmès wil eigenlijk enkel op de voorgrond treden als er zekerheid is dat ze zal lukken. Maar die is er vandaag absoluut niet.
• Een coalitie, met wie rond de tafel kan gegaan worden om een regeerakkoord te onderhandelen, tekent zich niet af. Integendeel. Want ook over paars-geel is de stellingenoorlog losgebarsten.
• Het ziet er niet naar uit dat de liberalen zich uiteen gaan laten spelen: de MR is niet van plan om Open Vld te lossen en omgekeerd. Zeker voor de Vlaamse liberalen is dat van belang.
• Maar ook bij N-VA is de appetijt bijzonder klein om de Open Vld in oppositie te duwen: zo maken ze een nieuwe concurrent, naast Vlaams Belang, groot op rechts. Dat is het allerlaatste wat de N-VA op dit moment wil gaan doen.
• Een andere optie is dan om terug te grijpen naar de formule van een ‘confederale opstelling’: de Vlaamse en Waalse regering bijeenbrengen in een federale onderhandeling. Dan zet je PS, N-VA, MR, Open Vld, CD&V en Ecolo aan tafel. Maar dat scenario is om meerdere reden ook niet realistisch:
  • Ecolo gaat onder geen beding in zee met N-VA, de groenen vallen er dan af.
  • De PS blijft dan over met de oude ‘Zweedse’ regering, en dat is onaanvaardbaar.
  • Bovendien heeft de PS net weken rondjes gelopen met de sp.a, om te onderstrepen dat zij er ‘samen’ ingaan.
• “We zijn er echt nog lang niet“, zo zucht een partijvoorzitter. De kans dat bovendien die superkern morgen een doorbraak oplevert, en plots tot toenadering tussen PS en N-VA zal leiden, is werkelijk nihil. Wat Magnette en Rousseau dus straks gaan voorstellen, om het stokje door te geven: de rest van de Wetstraat kijkt er met een mix van nieuwsgierigheid en licht leedvermaak naar uit.

Money, money, money: Terwijl men federaal bikkelt over miljarden in de relanceplannen, trekt men op Vlaams niveau de geldschuif ook nog eens open.

• Niet alleen federaal smijt men tegenwoordig met geld, zoals weinig nuttige verlagingen van btw in de horeca, ook de Vlaamse regering heeft flink de beurs geopend. Bedrijven kunnen rekenen op hinderpremies, overbruggingspremies en waarborgen: wie als zelfstandige nog geen premie gescoord heeft, heeft niet goed opgelet.
• Ministers kijken daarbij weinig tot niet naar de financiële impact op korte termijn: de crisis bestrijden, gaat nu voor.
• Het Parlement kan niet achterblijven, moeten een aantal Parlementsleden van de meerderheid gedacht hebben. Gisteren stemde de meerderheid van N-VA, CD&V en Open Vld daarom in met een plan waarin grote investeringen in infrastructuur, onderzoek en ontwikkeling en onderwijs centraal staan. Dat zijn net de domeinen die economen aanprijzen, als ze relancemaatregelen in theorie bekijken.
• Het gaat om een bedrag van liefst tien miljard euro, elk jaar. Maar wel om eenmalige investeringen dus: geen uitkeringen of sociale maatregelen die verhogen, maar 5G overal, of scholenbouw, of grote infrastructuurwerken.
• Daarnaast wil de meerderheid de klimaataanpak ook opnemen in de miljardenplannen: sneller elektrische wagens, meer hernieuwbare energiebronnen. Die plannen zijn gelijkaardig aan Duitsland, waar ze miljarden uittrekken voor dergelijke doelen.
• Het blijft bij een resolutie: bindend is het dus niet voor de Vlaamse regering. Maar de richting lijkt duidelijk: ook op Vlaams niveau gaat het begrotingsevenwicht voor jaren in de koelkast, en zal de staat stevig gaan gooien met geld. Maar dus wel in “eenmalige” zaken.

Om te blijven volgen: Praktijktesten liggen op tafel in het Vlaams Parlement.

• Het was gisteren de linkse oppositie die recht tegenover de meerderheid kwam te staan, over praktijktesten tegen racisme. Dat dossier is ‘hot’ geworden in de nasleep van de protesten in de VS tegen racisme.
• Zeker Open Vld nam een bochtje naar links, door dat plots als ‘bespreekbaar’ te zien. Maar in praktijk betekent dat niet dat ze plots akkoord gaan met de plannen op links. Een voorstel van sp.a, Groen en PVDA werd gisteren weggestemd door de meerderheid.
• Die komt met een eigen voorstel, waarbij Katrien Partyka (CD&V), Nadia Sminate (N-VA) en Sihame El Kaouakibi (Open Vld) de trekkers zijn. Zeker die laatste had in het verleden al scherpe kritiek op de Vlaamse regering, en vorige week stelde ze ook in De Afspraak dat de politiek het signaal van de betogers niet voldoende erkend had, ondanks de opening van haar eigen partij over de praktijktesten.
• Die houding irriteert de coalitiepartners, die geen constante aanvallen vanuit de meerderheid willen. Maar een gezamenlijk persbericht van Open Vld, CD&V en N-VA, plus dus samen een voorstel, moet de plooien gladstrijken.
• “Op basis van wetenschappelijk onderzoek en goede voorbeelden op lokaal niveau, werken we het beleid tegen racisme en discriminatie verder uit. Maatregelen in het onderwijs, de arbeidsmarkt en de huurmarkt moeten het Vlaams beleid versterken”, zo laten Sminate, El Kaouakibi en Partyka samen weten.
• Gisteren moest de meerderheid even de zitting schorsen overigens: de spanningen over het thema liepen fel op. Want binnen Open Vld ligt het thema toch gevoelig: in de fractie was niet iedereen zo enthousiast over hoe de praktijktesten er dan wel zouden uitzien. Maar voor El Kaouakibi is het een erg belangrijk thema, voor haar eigen geloofwaardigheid ook.
• Er was trouwens ook een relletje in het Vlaams halfrond, omdat Vlaams Belang eiste dat alle Parlementsleden die zondag deelnamen aan de grote betoging tegen racisme in Brussel, “uit veiligheidsoverwegingen”, het Parlement zouden verlaten voor de plenaire vergadering.
• Bij sp.a ging Hannelore Goeman (sp.a) naar die betoging en plaatste ze zichzelf vervolgens 15 dagen preventief in quarantaine. Maar Jos D’Haese (PVDA), die ook geweest was, zat wel in het halfrond. “Parlementsleden die deelnemen aan illegale betogingen met 10.000 man moeten anderen niet in gevaar brengen met hun opgelopen besmettingen. Ontoelaatbaar”, zo stelde Chris Janssens (Vlaams Belang).
• Overigens gelden in dat halfrond nog altijd strenge veiligheidsmaatregelen, met afstand van 1,5 meter tussen iedereen.

Te noteren: Geen traditionele 11 juliviering dit jaar. Het Vlaams Parlement last de viering in het Brusselse stadhuis af, zo weet Belga. Er komt wel een videoboodschap van voorzitter Liesbeth Homans (N-VA).

Interessant om te volgen: De Europese Unie zet grote druk op Facebook, Google, Twitter en Microsoft over fake news.

• De nasleep van het drama rond racisme in de VS, doet daar heel het debat over foute info of haatboodschappen op sociale media oplaaien. In de EU is er dan weer grote ergernis over het fake news dat de ronde doet over Covid-19.
• Dat zet de grote techspelers van Silicon Valley onder druk. De EU heeft immers een actieplan klaar tegen ‘desinformatie’. Daarbij sprak de vicevoorzitter van de Europese Commissie, Vera Jourová, harde taal aan het adres van de Amerikaanse giganten.
• Die ontwikkelden in het verleden al een praktijkcode voor desinformatie in de EU. Maar die moeten ze nu wel gaan toepassen, zo vindt de Commissie. Zo moeten ze accurate informatie van de WHO, ­nationale autoriteiten en professionele media promoten. Ze moeten valse info en misleidende reclame onderdrukken. En gewoon info verwijderen die de ­gezondheid van burgers in het ­gedrang brengt.
• “Maar ze moeten meer doen”, stelde Jourová. Ze willen korter gaan opvolgen wat de grote spelers allemaal doen. En vooral: later dit jaar komt er een wetgevend initiatief vanuit de Commissie, om die platformen voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen. Dat ligt gevoelig, zeker in Oost-Europa: daar wil men niet terug naar het tijdperk van de communisten, waarbij “de waarheid” moet gecontroleerd worden.
• Maar dat de EU met een dergelijk initiatief komt, kan alleen maar de druk stevig verhogen op de Amerikaanse spelers.

Het onvermijdelijke: De standbeelden van Leopold II verdwijnen één voor één. Al dan niet gewelddadig. Maar wat komt in de plaats?

• In Brussel bekladde men het standbeeld van Leopold II, naast het koninklijk paleis. En ook in Gent, Oostende en Hasselt raakten beelden van koning Leopold II beschadigd.
• Ondertussen krijgen petities voor het verwijderen van beeltenissen van de vorst steeds meer bijval. De KU Leuven en ook de universiteit van Bergen wachten daar niet op: zij verwijderden al bustes van de omstreden vorst van hun campus.
• Die heeft bijzonder veel op z’n geweten: zijn persoonlijke Vrijstaat Congo was een vreselijk gruwelregime, dat het leven kostte aan bijzonder veel mensen van de lokale bevolking.
• Nu zijn onder meer in Gent en Brussel onderzoeken bezig, of ook daar het standbeeld weg moet. In steden als Kortrijk en Dendermonde werden de lanen die genoemd zijn naar de koning al herdoopt.
• Grote vraag lijkt meer en meer of het geen tijd is voor een ‘positieve’ actie, eerder dan het negatieve weggommen en verwijderen van de beelden: een nationaal monument voor de slachtoffers, op een prominente plek, bijvoorbeeld het Jubelpark dat is aangelegd met bloedgeld uit Congo, waar de duizenden, mogelijk zelfs miljoenen doden herdacht worden. Dat zou meer impact kunnen hebben op lange termijn, dan het weghalen en beschadigen van beelden.