In het kort

• Marine Le Pen mag zich vijf jaar lang niet kandidaat stellen voor een politieke functie vanwege haar veroordeling voor het verduisteren van EU-fondsen.
• Een Franse rechtbank veroordeelde Le Pen tot vier jaar gevangenisstraf, waarvan twee jaar voorwaardelijk, en legde haar een boete van 100.000 euro op, evenals een boete van 2 miljoen euro voor haar partij.
• Le Pen’s aanhangers en rechtse Europese bondgenoten veroordeelden het vonnis als een aanval op de democratie.

Een Franse rechtbank heeft een ingrijpende uitspraak gedaan die het politieke landschap van het land kan veranderen. De extreemrechtse leider Marine Le Pen, die lang beschouwd werd als de koploper voor de presidentsverkiezingen van 2027, mag zich na haar veroordeling voor het verduisteren van EU-fondsen vijf jaar lang niet kandidaat stellen.

De veroordeling is het gevolg van beschuldigingen dat Le Pen en haar partij Rassemblement National (RN) meer dan 4 miljoen euro aan EU-fondsen misbruikten om personeel te betalen dat eigenlijk voor RN in Frankrijk werkte. De rechtbank veroordeelde Le Pen tot een gevangenisstraf van vier jaar, waarvan twee jaar voorwaardelijk, die ze thuis moet uitzitten met een elektronische enkelband. Ze hoeft dus niet effectief de gevangenis in.

Daarnaast legde de rechtbank Le Pen een boete van 100.000 euro op, terwijl haar partij werd veroordeeld tot het betalen van 2 miljoen euro aan boetes.

Voorzittend rechter Bénédicte de Perthuis verklaarde dat de acties van Le Pen een “ernstige en blijvende aanval op de regels van het democratische leven” vormden en rechtvaardigde haar onmiddellijke verwijdering uit het ambt vanwege het potentieel voor “democratische publieke onrust”.

Reacties bondgenoten

Le Pen veroordeelde de uitspraak fel als een politiek gemotiveerde beslissing en beweerde dat deze in strijd was met de rechtsstaat en haar recht op een effectief rechtsmiddel. Ze blijft volhouden dat ze het slachtoffer is van een “heksenjacht”.

De beslissing heeft verontwaardiging veroorzaakt onder de aanhangers van Le Pen. Jordan Bardella, die nu RN leidt, lanceerde een petitie die oproept tot publieke mobilisatie ter ondersteuning van Le Pen, met het argument dat de veroordeling een aanval is op de Franse democratie zelf.

De veroordeling heeft schokgolven door de Vijfde Republiek en daarbuiten gestuurd. Rechtse Europese bondgenoten, waaronder de Hongaarse premier Viktor Orbán en de Italiaanse extreemrechtse leider Matteo Salvini, hebben zich achter Le Pen geschaard en hun verontwaardiging over het vonnis geuit. Zelfs de regering-Trump heeft zich gemengd en kritiek geuit op de vermeende aanvallen op extreem-rechtse politici in Europa.

Patroon van corruptie

Dit laatste schandaal staat niet op zichzelf. Het volgt een patroon van financiële onregelmatigheden onder prominente Franse politici. Voormalig president Nicolas Sarkozy wacht momenteel op zijn veroordeling voor corruptie en het misbruik van zijn invloed als president, waar hij rechters wilde beïnvloeden door geheime gesprekken te voeren.

De gevolgen van de veroordeling van Le Pen zijn nog niet volledig duidelijk. De presidentsverkiezingen van 2027, waarvan al werd verwacht dat ze hevig betwist zouden worden, lijken nu vastgelopen. De afwezigheid van Le Pen creëert een leegte die andere politieke actoren ongetwijfeld zullen proberen op te vullen.