De mazelen zijn terug in het land: België staat in de top tien met de meeste nieuwe besmettingen binnen Europa. Een beetje bizar voor een ziekte waarvoor massaal gevaccineerd wordt, maar viroloog professor Marc Van Ranst is niet verbaasd: enkele groepen mensen zijn niet gevaccineerd en dat resulteert in af en toe een epidemie. 

In 2017 waren er in Europa vier keer meer gevallen van de griep dan in 2016. In België halen we 369 gevallen net de Europese top tien. Tijdens de vorige telling hadden we in België nochtans nauwelijks tachtig mensen die de mazelen opliepen. Daar zijn twee redenen voor, zegt viroloog Marc Van Ranst aan onze redactie.

Epidemie niet zo uitzonderlijk

“De eerste reden is dat de vaccinatiegraad bij kinderen momenteel zeer hoog ligt, hoog genoeg. Maar twintig jaar geleden, toen vaccinaties pas opkwamen, kreeg niet iedereen ze. Er is nu dus een generatie van dertigers en veertigers die het vaccin nooit gekregen hebben, en een kleine epidemie is dus niet zo uitzonderlijk”, legt hij uit.

Maar dat is natuurlijk niet de enige reden. “Er zijn ook groepen mensen die ethische of andere bezwaren hebben tegen vaccinaties.” Zo is er in Nederland de Pinkstergemeenschap, een groep gelovigen die, onder andere, niet vaccineren. “In sommige Steinerscholen zien ze mazelen als een ziekte die je moet doormaken”, zegt Van Ranst daarover. “Het is dan ook logisch dat in die groepen soms een epidemie uitbreekt.”

Vaccin op latere leeftijd

Nu kan je natuurlijk nooit iedereen vaccineren, maar voor mazelen, wat erg besmettelijk is, is een vaccinatiegraad van 95% tot 98% wenselijk. “In jongere groepen bereiken we die bezettingsgraad zeker, maar in die groep dertigers en veertigers dus niet.” Wie het vaccin nog wil laten zetten op volwassen leeftijd (en de ziekte nog niet heeft doorgemaakt) kan dat nog laten doen.

Het gaat wel om een levend vaccin, dat in twee dosissen wordt toegediend. Dat wil zeggen dat zwangere vrouwen, of mensen die zware immuniteitsproblemen hebben, niet in aanmerking komen. Maar net voor hen is het wel belangrijk dat de rest van de bevolking dat wel doet. Die zogenaamde kudde-immuniteit zorgt ervoor dat mensen die geen prik mogen krijgen, ook beschermd worden.

Symptomen?

Vorig jaar stierven in Europa zo’n 35 mensen aan de mazelen. In 2016 waren dat er maar 13. De mazelen hebben als symptomen: rode vlekjes die achter de oren beginnen en zich over het lichaam verspreiden, hoge koorts, verkoudheidssymptomen, misselijkheid, diarree en, na enkele dagen, witte vlekjes in de mond.

Er is geen medicijn tegen mazelen: wie ze krijgt, moet er dus gewoon door. Meestal zijn de gevolgen niet zo ernstig, maar je kan er dus wel aan doodgaan. Andere gevolgen kunnen longontsteking en encefalitis zijn. Zeker die laatste kan zware gevolgen op langere termijn hebben.