Een meerderheid van de Europeanen vindt dat het Amerikaanse politieke systeem aan scherven ligt, dat China binnen tien jaar de grootste wereldmacht zal zijn en dat aanstaand president Joe Biden niet in staat zal zijn om de neergang van de Verenigde Staten een halt toe te roepen.

Uit een nieuwe enquête van de denktank European Council on Foreign Relations (ECFR) blijkt dat de meeste Europeanen de overwinning van Joe Biden in de Amerikaanse presidentsverkiezingen hebben verwelkomd, maar tegelijkertijd denkt een meerderheid dat hij niet in staat zal zijn om van de Verenigde Staten opnieuw de wereldleider bij uitstek te maken. 

“Europeanen houden van Joe Biden, maar ze denken niet dat Amerika terugkomt als wereldleider”, zei Mark Leonard, de directeur van ECFR. “Toen George W. Bush president was, waren ze verdeeld over hoe Amerika zijn macht moest gebruiken. Nu Biden het Witte Huis binnenkomt, zijn ze verdeeld over de vraag of Amerika überhaupt nog macht heeft.”

Nieuwe houding

In totaal namen zo’n 15.000 mensen uit elf Europese landen eind vorig jaar deel aan de enquête. Opvallend is dat de houding van de Europeanen ten opzichte van de Verenigde Staten “een enorme verandering heeft ondergaan”. De meerderheid van de respondenten vindt dat het Amerikaanse politieke systeem gebroken is en dat Europa niet alleen op de Verenigde Staten kan vertrouwen om het continent te verdedigen. 

Bovendien beoordelen de meeste deelnemers de politieke systemen van de Europese Unie en/of hun eigen land veel positiever dan die van de Verenigde Staten. Volgens de ECFR-studie beschouwen de meesten Berlijn als belangrijkste partner – eerder dan Washington. 

China en Rusland

Ten minste de helft van de respondenten in alle elf onderzochte landen vindt dat hun regering neutraal moet blijven in elk conflict tussen de Verenigde Staten en China, terwijl zo’n 40 procent van de respondenten aangeeft dat ze Washington tegen Rusland zouden steunen.

“Het is duidelijk dat het tumultueuze presidentschap van Trump een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de houding van Europa ten opzichte van de VS”, zegt coauteur Ivan Krastev, voorzitter van het Centre for Liberal Strategies. “De meerderheid van de Europeanen is nu sceptisch over het vermogen van de VS om de wereld vorm te geven. Het maakt dat velen, terecht of onterecht, willen kiezen voor een meer onafhankelijke rol voor de EU in de wereld.”