Een hele dag online videospelletjes spelen kan asociaal zijn. Maar de Autcraft-community, een autismevriendelijke server op het spel Minecraft, helpt kinderen met autisme sociale vaardigheden aan te leren en relaties op te bouwen.

Het begon klein, maar ondertussen maken duizenden kinderen met autisme vrienden online en bouwen ze sociale vaardigheden op. Dat doen ze vanuit de vertrouwde omgeving van hun kamer, terwijl ze op een server van het online spel Minecraft zitten. 

Stuart Duncan kreeg het idee via een populaire blog die hij bijhield over zijn eigen ervaringen met autisme en het opvoeden van zijn autistische zoon. Andere ouders, die zich in de situatie herkenden, zeiden dan dat hun kinderen gek waren op Minecraft. Toch was er een donker puntje aan het spel. Hun autistische kinderen werden namelijk gepest door de andere online gamers. 

Dus in 2013 zette Duncan, die ook webontwikkelaar bij Timmins is, een server op die exclusief voor kinderen met autisme bedoeld is. De server werkt met uitnodigingen die alleen, buiten de kinderen, ook hun familieleden zouden toelaten. Duncan dacht eerst dat er niet veel reactie op de invite-only server zou komen. Maar al in de eerste paar dagen vroegen honderden mensen om lid te worden. 

Nu, ongeveer acht jaar later, is het beheer van de Autcraft-server een fulltime baan geworden. De gemeenschap telt zo’n 14.500 leden. Ondertussen is er ook een groot team van moderators die alles in goede banen leiden. “Ouders zien zo’n voordeel voor zichzelf en hun kinderen,” zegt Duncan.

Een echt hulpmiddel

Kinderen met autisme hebben vaak moeite met zich thuis te voelen in de gewone wereld. Minecraft neemt die druk weg. De kinderen kunnen er stoom afblazen. 

De server trok de aandacht van Kate Ringland, van de Universiteit van Californië. Ze bracht zo’n 60 uur door in de virtuele wereld, kijkend hoe de kinderen spelen en met elkaar chatten. Voor Ringland is Autcraft niet als de zoveelste online gemeenschap. Het is een echt hulpmiddel dat autistische kinderen helpt hun sociale vaardigheden te oefenen.

Bovendien bleek de server ook een enorme hulp tijdens de coronapandemie. “We hebben talloze families door de pandemie heen geholpen door gewoon een stabiele, veilige plek te zijn. We zijn er trots op te helpen”, tweet Duncan nog.

De magie van Minecraft voor iemand met autisme

Minecraft is een beetje zoals een zandbak. Er is geen verhaallijn en je beslist zelf wat je doet terwijl je er bent. Zo kan je materialen verzamelen van hout tot steen om te bouwen wat je maar wil. Dat gaat niet alleen over gebouwen, maar ook over computers. Ringland noemt het een geweldige manier voor de kinderen om sociale ervaring op te doen. “Ze kunnen zichzelf uiten en communiceren, zonder de stress van het fysieke leven.”

Autistische kinderen hebben soms wat moeite om sociale signalen op te pikken of het perspectief van een ander te begrijpen. Alledaagse sociale situaties kunnen dus een uitdaging zijn. “Er is geen lawaaierige of onbekende omgeving die je afleidt”, zegt Duncan. “Geen druk om de gezichtsuitdrukkingen van de andere persoon te volgen of je zorgen te maken over oogcontact. Minecraft neemt die druk weg.”

Om lid te worden van Autcraft, moet je een aanvraag invullen. Eenmaal goedgekeurd, ben je vrij om door het landschap te zwerven en je eigen bouwwerken te maken. Je kunt ook deelnemen aan groepsspellen. Zo kan je deelnemen aan groepsgevechten tegen “Schoft”, een soort spookachtige schurk – of dingen bouwen in teamverband. Je moet je wel aan een aantal regels houden. Andere spelers lastigvallen of hun eigendommen vernielen kan tot een verbanning leiden. De dochter-server speciaal voor tieners is iets flexibeler.

Een goede eerste stap

Ringland observeerde spelers op Autcraft en kamde discussies op verwante online forums uit. Ze zag hoe mensen vriendschappen sloten en samen plezier hadden. Ze zag ook hoe kinderen hun gevoelens uitten. Dat varieert van vreugde over een leuke tijd in het spel tot bezorgdheid of verdriet over problemen in de echte wereld. “Er wordt veel nagedacht,” zegt ze. “Minecraft ondersteunt veel van deze sociale gedragingen.”

Deelname aan een gemeenschap als Autcraft kan een goede eerste stap zijn om je minder sociaal angstig en meer betrokken te voelen. Dat zegt Elizabeth Laugeson, directeur van de PEERS-kliniek aan de Universiteit van Los Angeles. Ze werkt met jonge volwassenen met autisme en helpt hen relaties op te bouwen. “Minecraft leert je niet noodzakelijk alles. De sociale vaardigheden die je nodig hebt in de echte wereld, ontbreken.”

Maar waar het werkt, laat Autcraft zien hoe krachtig het kan zijn om sociale omgevingen te creëren die gericht zijn op een gemeenschappelijk belang. Dat zegt Matthew Lerner van de Stony Brook University in New York. “Het bouwt voort op de interesses en passies van mensen met autisme in plaats van hen te forceren of te verrassen.”

(jvdh)