Hij wil het uiteraard niet als ‘confederalisme’ laten inkleuren, en hij wil zeker niet dat het ook maar iets met de N-VA te maken zou hebben. Maar Jean-Luc Crucke, de Waalse minister van Begroting en Energie, wil dat Franstalig België verder gaat met federaliseren. Hij wil net zoals in Vlaanderen één Waalse regering, in plaats van nu drie regeringen. “Dat kan zonder de Grondwet te wijzigen.”
Jean-Luc Crucke, een van de sterke figuren van de MR in Wallonië, biedt de N-VA een godsgeschenk aan. Want plots duikt aan Franstalige kant een stem op, en niet de minste, die toch een deeltje lijkt mee te gaan in de hernieuwde vraag van Bart De Wever (N-VA) en co, om confederalisme door te voeren. Tot nu toe leek daar geen enkele gesprekspartner voor te bestaan. Maar kijk, Crucke steekt nu toch z’n neus aan het venster.
Want de Waalse minister-president wil verder regionaliseren. In een gesprek met Radio 1 maakt hij duidelijk dat hij verdere stappen wil zetten, met een nieuwe staatshervorming. Want hij wil dat Waalse gewest versterken, en de zaken eenvoudiger maken. Maar de MR-politicus blijft wel voorzichtig: het moet vooral een interne Franstalige operatie blijven, zo zegt Crucke.
“Tussen Brusselaars en Walen moeten we verder onze bevoegdheden regionaliseren. We hebben niet alleen een Waalse en Brussels regering, maar ook nog een Franse Gemeenschap. Daar zitten veel mensen die niet meer nodig zijn, als we daarin verder zouden gaan”, zo zegt Crucke. Maar hij wil niet per se federaal gaan onderhandelen en een tweederde meerderheid zoeken. “We kunnen dat doen zonder verandering van de Grondwet. Het is gewoon een betere manier van werken.”
Hij zet zich meteen ook af tegen de N-VA, want wil ten alle prijze vermijden dat hij als ‘bondgenoot’ van N-VA wordt gezien, omdat hij nu praat over staatshervormingen. “Ik ben tegen niemand, niet tegen Brusselaars, niet tegen Vlamingen. Maar we moeten onze instellingen verbeteren. Het is dus niet zoals de N-VA, die chaos wil, ik wel net sterkere instelling. Dit is geen confederalisme zoals de N-VA, bij ons blijft België heel belangrijk. De N-VA wil ons land kapot maken, maar dat wil ik zeker niet. Maar we moeten de mensen dichter bij het juiste beleidsniveau brengen.”
De zet van de MR is opvallend, al benadrukt Crucke wel dat het “geen partijstandpunt is”, maar wel “dat het leeft binnen de MR”. Crucke behoort tot de vleugel van Reynders binnen de MR, maar hij heeft wel gewicht. Na minister-president Willy Borsus is hij de belangrijkste minister in de Waalse regering. Het is dus wel een belangrijk signaal, want Crucke gaat helemaal in tegen de positie van de PS. Die zoeken net de frontale confrontatie met de N-VA. Nu ook in Brussel.
PS in Brussel gaat net in de aanval
De PS kwam in Brussel de gemeenteraadsverkiezingen zonder kleerscheuren door, ondanks de schandalen de afgelopen jaren. Nu schakelt Rudi Vervoort (PS) dus een versnelling hoger: op z’n nieuwjaarsreceptie kondigde hij aan N-VA in een soort cordon sanitair te willen stoppen. En als het moet, kleurt hij daarbij buiten de lijntjes van het ‘Brusselse compromis’, om met meerderheden in beide taalgroepen te besturen. Een gevaarlijk precedent voor de Vlaamse partijen.
Brussel is een complex geval in de Belgische politiek. Het is een gewest zoals Vlaanderen en Wallonië, maar het blijft toch een beetje het kleine, wat zielige broertje. Het heeft niet dezelfde bevoegdheden als die grotere gewesten, het kan minder doen. En het is permanent bezig te zoeken naar geld: daarvoor moet regelmatig gesmeekt worden bij de andere beleidsniveau’s, want het is volgens de Brusselaars “ondergefinancierd”.
Bovendien is het ook geen aantrekkelijk niveau om aan politiek te doen. Niet voor de Vlaamse partijen, die maar een heel klein deel van de stemmen in Brussel binnenhalen. Met zo’n duizend naamstemmen ben je al een ‘stemmenkanon’.
Maar ook niet voor de Franstalige partijen, waarbij het Brussels gewest toch maar wordt afgedaan als ’tweederangs’ en waarbij toppolitici als Didier Reynders (MR) of Laurette Onkelinx (PS) altijd vriendelijk bedankt hebben om minister-president te worden.
In Brussel is vandaag Rudi Vervoort de leider van die Brusselse regering. En dat die niet de meest krachtige PS’er is, leidt geen twijfel. Maar met de verkiezingen in aantocht, maakt hij zich sterk. Want Vervoort wil een krachtige dam opwerpen tegen de N-VA. Die doet het erg goed in de peilingen in Brussel en zou veruit de grootste Vlaamse partij worden in de hoofdstad.
Het is in Brussel de regel dat er in elke taalgroep een meerderheid nodig is. Die meerderheid wordt de facto ook apart gevormd, aan Vlaamse en Franstalige kant. Aan Vlaamse kant was Open Vld de vorige keer de grootste, en bestuurt Guy Vanhengel met CD&V en sp.a. Aan Franstalige kant zitten PS, DéFI en het cdH in de coalitie. Dat DéFI, een Fransdolle partij die systematisch zich tegen de Vlamingen keert, in de coalitie kwam was een doorn in het oog van de Vlamingen. Maar uiteindelijk duwde de PS door, en mocht DéFI gewoon in de regering.
Toekomstscenario van Vervoort
Maar Vervoort is als de dood dat de N-VA, als grootste aan Vlaamse kant, straks niet uit een Brusselse regering zal te houden zijn. Maar dat is voor de PS’er ondenkbaar, want de N-VA “is een partij die Brussel wil opheffen of kiest voor een medebestuur door de Vlaamse en Franse Gemeenschap”. “Wij willen alleen maar een regering vormen met een partij die de Brusselse instellingen verdedigt. De N-VA wil dat niet, en dat is onaanvaardbaar.”
En Vervoort gaat verder: mocht de N-VA zodanig groot worden dat er aan Vlaamse kant geen meerderheid zonder hen nodig is, dan haalt de PS’er de bazooka van stal. Dat is het zogenaamde ‘antiblokkeringssysteem’. Dat is een achterpoortje in de taalwetgeving, dat een blokkering moet tegenhouden. Dat systeem was ooit bedacht om Vlaams Belang tegen te houden, maar nu wil Vervoort het ook gewoon gebruiken tegen de N-VA.
Maar op die manier zet Vervoort heel de communautaire vrede op de helling. Het zou een gevaarlijk precedent zijn voor de positie van de Vlaamse partijen in Brussel. CD&V’er Benjamin Dalle reageerde al dat dit systeem “niet worden gebruikt ten aanzien van democratische partijen.”
