Al in 2050, veel sneller dan ons wordt voorgespiegeld, zal de aarde het punt bereiken wanneer de opwarming gemiddeld 2 graden Celsius bedraagt. En dat is dan mét de maatregelen die politici afspraken voor het klimaatakkoord van Parijs. De mensheid moet stappen beginnen nemen om te leren omgaan met de nu “onvermijdelijke” en catastrofale gevolgen van de opwarming die ons boven het hoofd hangen. 

Zeven van ’s werelds meest gerespecteerde topklimatologen hebben een onthutsend rapport gepubliceerd. Het heet The Truth About Climate Change en daarin wordt ons duidelijk gemaakt dat de opwarming van ons klimaat veel sneller gaat dan ons wordt voorgespiegeld. Het maakt ook duidelijk dat het klimaatakkoord van Parijs amper impact zal hebben.

De daar overeengekomen maatregelen om de opwarming “te beperken tot 2 graden en mogelijk zelfs anderhalve graad” zijn volgens de auteurs ”totally inadequate” of compleet onvoldoende.

Anderhalve graad bereiken we, zelfs wanneer het akkoord wordt geïmplementeerd door de 195 landen die het tekenden, al in het volgende decennium. En de twee graden, algemeen beschouwd als de drempel waarop het leven op onze planeet bijzonder onaangenaam wordt door de opwarming, zal wellicht bereikt worden voor 2050. Dat is 50 jaar eerder dan het Klimaatpanel van de VN ons voorspiegelt.

Als de ondertekenaars dralen met de implementatie – wat erg waarschijnlijk is gezien de huidige politieke constellatie – dan bereiken we die 2 graden zelfs nog eerder.

Onvermijdelijk

Die opwarming van twee graden is, zelfs met de vooropgestelde maatregelen, volgens de auteurs – en het zijn niet de minsten – sowieso al onvermijdelijk geworden. Ze zeggen dan ook dat “the majority of people alive today will experience what it is like to live on a dangerously overheated planet” (de meerderheid van de mensen die vandaag leven zal nog ervaren wat het is om op een gevaarlijk opgewarmde wereld te leven). Maar, stellen de auteurs vast, desalniettemin is voor de meeste van die mensen global warming nog steeds “iets abstract, iets dat ver van hun bed staat en iets dat ze zelfs nog steeds als iets controversieel zien”.

Sinds 1990 is het aantal klimaatgerelateerde rampen – overstromingen, droogtes, zwaardere stormen, hittegolven en bosbranden – al verdubbeld, schrijven de zeven. Volgens hen staat er ons de volgende decennia nog een extra opwarming van 0.4 à 0.5 graden te wachten die niet ingecalculeerd is, maar het gevolg van een tot nu onderschat vertragingsproces waarbij de oceanen heel veel van de broeikasgassen hebben opgepropt. Maar, zoals blijkt uit opwarmingen in het verre verleden, dat is eindig.

Verdubbeling van een verdubbeling

De opwarming zit ondertussen aan gemiddeld één graad, en 0.15 graden daarvan gebeurden in de jongste drie jaar. De auteurs waarschuwen dat de tijd gekomen is om te accepteren dat de opwarming van twee graden sowieso zal overtroffen worden en zelfs mits verregaande maatregelen niet meer te stoppen valt, en dat we maar beter beginnen met het incalculeren van de gevolgen van het leven in zo’n opgewarmde wereld.

Zo moeten we rekening houden met nog eens een verdubbeling van het aantal klimaatgerelateerde catastrofes in de volgende decennia en een stijging van de zeespiegel die tientallen miljoenen mensen zal dwingen te verhuizen.

Daarmee zeggen de wetenschappers niet dat we er ons maar moeten bij neerleggen en even goed niks kunnen doen, want als we niks doen zal de opwarming nog sneller gebeuren en zal ze snel echt catastrofaal worden. En catastrofaal betekent: het einde van de mensheid wellicht.

“Unavoidable adverse effects”

Volgens de auteurs van het rapport moet er erg snel een erg drastische ommekeer in ons energiebeleid komen. Ze pleiten ook voor het massaal aanplanten van wouden. Ook het op punt zetten van CCS (carbon capture-and-storage) waarbij emissies van fossiele brandstoffen geneutraliseerd worden, kan een deel van de oplossing zijn.

Maar, luidt de conclusie, de mensheid moet stappen beginnen nemen om te leren omgaan met de nu “onvermijdelijke” gevolgen van de opwarming die ons boven het hoofd hangen. (Humanity should also take steps to deal with the unavoidable adverse effects of climate change that are already in the pipeline.)

Ook WMO trekt aan alarmbel

Gisteren nog werd door de Wereld Metereologische Organisatie in Genève (WMO) aan de alarmbel getrokken: ze stellen daar vast dat het klimaat in het noordpoolgebied zo snel aan het veranderen is “dat de wetenschappers de veranderingen nauwelijks kunnen volgen”.

De opwarming in het poolgebied gebeurt dubbel zo snel en in sommige delen zelfs drie keer zo snel als in andere delen van de wereld.

“De veranderingen op de pool zijn een globale indicatie en ze gebeuren sneller dan we hadden voorspeld”, zeggen ze ook daar. De wetenschappers van het WMO verwachten dat het in de toendra meer gaat dooien. Daardoor komen uit de bevroren veengebieden broeikasgassen vrij als CO2 en methaan. Dat zou de opwarming nog versnellen.