De Deens/Zweedse-reeks The Investigation neemt de befaamde zaak van de duikbootmoord als basis van één van de beste, naar de keel grijpende en meest authentieke politiereeksen die we ooit gezien hebben. Dat de reeks geworden is wat ze is, is te danken aan schrijver en regisseur Tobias Lindholm, een scenarist en regisseur die in het verleden al meewerkte aan reeksen als Mindhunter en Borgen en het script schreef van films Jagten (2012) en Drunk, de film die bij ons in de cinema zou komen toen de tweede lockdown werd afgekondigd.
In zes afleveringen vertelt The Investigation het verhaal van de moord op de Zweedse freelancejournaliste Kim Wall. Die zaak haalde de internationale kranten in de zomer van 2017 en liep door tot een stuk in 2018. Voor een reportage had zij afgesproken met een Deense uitvinder die zelf een duikboot in elkaar had gestopt. Zijn naam wordt bewust niet genoemd in de hele reeks en dat gaan wij hier dus ook niet doen.
De twee hadden afgesproken voor een vaart met de duikboot. De zaak werd bijzonder toen de duikboot onverwacht zonk en de uitvinder er alleen uitkwam. Het werd verdacht toen hij verklaarde dat Kim Wall was overleden ten gevolge van een ongeval en hij haar overboord had gegooid om haar een zeemansgraf te geven.
Verdachte uit beeld
Lindholm schreef de reeks met een, zo noemt hij het zelf, grote nederigheid en verantwoordelijkheid naar de nabestaanden toe. Dat hij het meent, zien we aan de reeks zelf. Het verhaal begint bij dag 1 toen de gezonken duikboot nog een bijzonder verhaal was, en loopt tot op de dag van het begin van de rechtszaak. Dat de reeks de titel The Investigation heeft meegekregen, is niet toevallig. De verdachte is immers bewust helemaal uit beeld gehouden: zijn naam wordt niet genoemd, zijn gezicht wordt niet getoond. Als de verdachte verhoord wordt, zien we alleen de deur van de verhoorkamer en krijgen we het verslag achteraf in de overlegkamer.
Hoofdrechercheur Jens wordt gespeeld door Søren Malling die we nog kennen van de succesreeks ‘Borgen’.
Het is een opluchting: een politiereeks die op zich een klassiek startpunt kent en ook een klassiek verloop kent, maar wel gespeend is van alle sensatie. Hier geen achtervolgingen, geen schietpartijen, geen ondervragingen met agenten die zich niet helemaal volgens het boekje gedragen, geen psychologisch portret van de verdachte en geen lijk of lichaamsdelen in de lijkkamer van de patholoog. Het is ook niet de rechercheur die centraal staat. Hij wordt niet achtervolgd door demonen, heeft geen alcoholverslaving, is niet cynisch, maar wel een doodgewone brave man die hard en integer werk levert.
Onderzoek
Wat we dan wel te zien krijgen is het zwoegen van een heel team. Van een hoofdrechercheur en zijn team, van de officier van justitie, de patholoog, de IT-dienst en een heel team duikers die allemaal goed werk moeten leveren om een zaak rond te krijgen. We volgen het onderzoek dan ook door verslagen in vuistdikke dossiers, vergaderingen in klassieke lokalen volgekrabbelde whiteboards en telefoons, heel veel telefoons.
Dat klinkt saai, maar dat is het niet. Omdat je bij deze serie meer dan ooit beseft waar het van kan afhangen of een verdachte veroordeeld kan worden of niet. En dat het niet altijd zo eenvoudig is om wat voor de hand lijkt te liggen ook te bewijzen. Het draait soms om een detail in één zin in een verslag. Van één specifieke formulering. Of in dit geval ook van een oceanograaf die zijn vrijwillige hulp aan het onderzoek aanbiedt.
De mooiste scène uit de hele reeks vonden wij die waarin de ouders de dood van hun dochter voor het eerst te horen krijgen van rechercheur Jens (Søren Malling). Het nieuws komt, Jens vertrekt en dan neemt vader Joachim zijn vrouw Ingrid stilletjes in zijn armen. De camera blijft op een afstand. Dat was voor ons hét bewijs: respect voor de nabestaanden stond bij het maken van The Investigation op de eerste plaats. Net dat maakt van deze zesdelige reeks zo’n authentiek en uniek document.