Een zware aardbeving in Tokio zou tienduizenden levens kunnen kosten en de Japanse economie honderden miljarden euro’s schade berokkenen. Dat blijkt uit een nieuw overheidsrapport, dat het rampscenario van een aardbeving met een kracht van 7 in het zuiden van de Japanse hoofdstad analyseert. Hoewel Tokio vandaag beter voorbereid is dan tien jaar geleden, blijft de potentiële impact enorm.

In het meest extreme scenario voorspelt het rapport ongeveer 18.000 directe doden. Daarnaast zou de economische schade oplopen tot zo’n 532 miljard euro. Niet alleen woningen en infrastructuur zouden zwaar getroffen worden, ook politieke, administratieve en commerciële activiteiten in Japan zouden ernstig verstoord raken.

De schokgolf zou vooral zwaar aankomen in het hart van Tokio, waar veel overheidsgebouwen en ministeries geconcentreerd zijn. Dat kan leiden tot tijdelijke verlamming van het bestuur van het land.

Tokio beter voorbereid dan in 2013

Vergeleken met een gelijkaardige inschatting uit 2013 zijn de vooruitzichten wel verbeterd. Het verwachte aantal doden, de materiële schade en de financiële verliezen liggen lager. Dat is volgens de onderzoekers te danken aan strengere bouwvoorschriften en bijkomende antiseismische maatregelen die het risico op instortingen verkleinen.

Ook veranderingen in levensstijl spelen een rol. Japanners gebruiken minder open vuur in huis, wat het risico op grootschalige branden na een aardbeving verkleint. Daarnaast zijn in veel gebouwen seismische stroomonderbrekers geïnstalleerd.

Indirecte slachtoffers vormen grote zorg

Het rapport kijkt niet alleen naar directe slachtoffers, maar maakt ook voor het eerst een uitgebreide schatting van indirecte sterfgevallen. Het gaat daarbij om mensen die overlijden door verslechterende gezondheidsomstandigheden na de ramp, bijvoorbeeld door langdurig verblijf in evacuatiecentra of door een gebrek aan medische zorg.

Volgens de commissie kan het aantal indirecte doden variëren tussen 16.000 en 41.000. Dat cijfer hangt af van factoren zoals de duur van stroomonderbrekingen en hoe lang mensen noodgedwongen in opvangcentra moeten verblijven.

Winter en branden maken scenario extra gevaarlijk

Het meest pessimistische scenario gaat uit van een aardbeving op een wintermiddag met harde wind. In dat geval zouden ongeveer 400.000 gebouwen volledig verwoest worden, grotendeels door branden die na de schokken uitbreken en zich snel verspreiden.

Door het stilvallen van het openbaar vervoer zouden naar schatting 8,4 miljoen mensen in Tokio vast komen te zitten. Onder hen zouden zich ook zo’n 880.000 toeristen en zakenreizigers bevinden. Twee weken na de ramp zouden opvangcentra tot 4,8 miljoen geëvacueerden moeten opvangen.

Doelstellingen nog niet gehaald

De Japanse regering had zich tot doel gesteld om de verwachte schade tegen het begrotingsjaar 2024 te halveren, maar dat doel is voorlopig niet bereikt. Het nieuwe rapport, opgesteld door een speciale commissie die in 2023 werd opgericht, benadrukt dan ook dat blijvende investeringen in rampenpreventie en noodplanning noodzakelijk blijven.

Volgens de auteurs is een grote aardbeving in de regio geen kwestie van of, maar van wanneer, en is verdere voorbereiding cruciaal om de menselijke en economische tol zo veel mogelijk te beperken.