Vandaag komt de regering Michel II nog eens samen, of toch de kopstukken die ook in de Veiligheidsraad zitten. Een lastig dossier ligt op het bord.
Wat gebeurt er precies? Premier Charles Michel (MR) roept z’n Nationale Veiligheidsraad bijeen, het orgaan dat de Belgische reactie op veiligheidsbedreigingen moet coördineren. Maandag was er al een bijeenkomst van het Strategisch Comité voor Inlichting en Veiligheid, een ondersteunend orgaan. De reden is simpel: de Turkse invasie in het Noorden van Syrië, waar Koerdische strijders het voor het zeggen hadden, zorgt meteen voor gevaar. De Koerden bewaakten IS-strijders en sympathisanten, ook Belgische staatsburgers, na de val van het IS-project. Die dreigen nu massaal op vrije voeten te komen, wat een nieuwe instroom van terreur zou kunnen betekenen.
Wie zit in die Veiligheidsraad? Het is een stevige bijeenkomst, met volgende betrokkenen:
- De top van de regering: premier Charles Michel (MR), vicepremier Alexander De Croo (Open Vld), vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders (MR), minister van Justitie Koen Geens (CD&V), minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V), .
- Staatsveiligheid: Jaak Raes, administrateur-generaal van de Staatsveiligheid. Zij schaduwen de extremisten en brengen hun activiteiten en mogelijke pogingen tot terreur in kaart. De dienst heeft zo’n 570 agenten.
- Federale en lokale politie: Mark De Mesmaeker is commissaris-generaal van de federale politie. Zij moeten Syriëstrijders en extremisten opvolgen en opsporen. Dit zowel in binnenland als buitenland, in samenwerking met politiediensten in het buitenland. Er zijn zo’n 250 speurders met een specialisatie antiterrorisme.
- Crisiscentrum: FOD Buitenlandse Zaken: Bart Raeymaekers Directeur-generaal van het Nationaal Crisiscentrum. Zij moeten bij eventuele rampen of aanslagen meteen in actie schieten. Dit is een team van 80 personeelsleden.
- ADIV: De Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, de militaire tegenhanger van de staatsveiligheid, met als baas luitenant-generaal Claude Van de Voorde, moet in het buitenland communicatie onderscheppen.
- Federaal parket: Federaal procureur Frédéric Van Leeuw moet de terreurprocessen leiden, samen met tien gespecialiseerde magistraten.
- OCAD: het Orgaan voor de Coördinatie en Analyse van de Dreiging onder leiding van Paul Van Tigchelt. Dit orgaan maakt inschattingen over de terreurdreiging en geeft een bepaald niveau van dreiging mee.
In het nieuws: Net gisteren lekte via de RTBF dat er een nieuw onderzoek is van het Belgische en Franse gerecht naar de financiering van terrorisme: sympathisanten van IS zamelden geld in om IS-vrouwen in Syrië terug naar hier te brengen. Het is een heel concreet voorbeeld van hoe snel België de gevolgen van de val van het Koerdische regime in Syrië kan gaan voelen.
Politiek gevoelig: Het was Paul Van Tigchelt die vorige week de knuppel in het hoenderhok gooide. Hij stelde dat België best ‘haar’ IS-strijders terughaalde, om hier te bewaken. Het OCAD heeft weet van ongeveer vijftig Belgische IS-strijders die vastzitten of zaten in kampen van de Koerden: 35 vrouwen en 20 mannen. Die stelling van Van Tigchelt is lang niet gek: de Amerikanen drongen er al maanden op aan bij de Europese landen dit te doen, maar iedereen aarzelde. Ook in België staat de politiek niet te springen dit te doen. Zondag op VTM toonde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) zich erg voorzichtig, zelfs over de kinderen van IS-strijders. Hij suste ook dat het niet zo was dat al een pak IS-strijders op vrije voeten zou zijn.
De essentie: Zonder een politiek draagvlak, zonder een meerderheid ook in de Kamer, kan de regering niet veel doen. Verwacht dus geen spectaculaire beslissingen in de Veiligheidsraad
Tussen de regels: Het is overigens een van de schaarse momenten waarop de top van de regering elkaar nog eens ziet. Erg gezellig kan het niet worden, want in De Tijd duikt een venijnig verhaal op ten aanzien van de premier. Die zou, volgens bronnen in de krant, veel te weinig aanwezig zijn in België, omdat hij zich al focust op z’n nieuwe job als voorzitter van de Europese Raad. Liberale bronnen doen het af als “afgunstig gespin vanuit CD&V”. Maar het bevordert uiteraard de sfeer onderling uiteraard niet. Dat belooft, als straks een nieuwe premier moet worden aangeduid uit deze ploeg …
The big picture? Europa staat machteloos aan de zijlijn bij het Turks-Koerdisch conflict. Maar de gevolgen zouden wel eens zeer zwaar kunnen zijn, als straks een hele zwerm IS-strijders terugkeert, met de bedoeling opnieuw terreur te zaaien. Alleen: een Europees plan van aanpak ligt er duidelijk niet.