Iran en België werken toe naar een ruildeal voor Olivier Vandecasteele, de ngo-medewerker die tot 40 jaar cel veroordeeld werd op verdenking van spionage in Iran.

In het nieuws: Een ruildeal voor Vandecasteele?

• Masoud Setayashi, de woordvoerder van het Iraanse gerecht, bevestigde dat Iran een ruilverzoek had ontvangen van België: “België heeft een verzoek gedaan voor een ruiloperatie, en wij hebben hetzelfde gedaan voor onze diplomaat Asadollah Assadi. Na de noodzakelijke protocollen zal die ruil snel plaatsvinden.”
• Al langer wordt gesproken over een mogelijke ruildeal van Vandecasteele, naar het voorbeeld van de Amerikaanse basketspeelster Brittney Griner en de Russische wapenhandelaar Viktor Bout. Vandecasteele kan uit de cel in Iran vertrekken als België Assadollah Assadi vrijlaat. Die werd in België veroordeeld tot 20 jaar cel, als brein achter de geplande aanslag op een congres van de Iraanse oppositie in Parijs in 2018.
• Politiek gezien lag het dossier gevoelig, maar Vivaldi klopte wel af dat het Vandecasteele hoe dan ook wou wegkrijgen uit de Iraanse gevangeniscel. Het Grondwettelijk Hof lag echter dwars: “Uit de veroordeling van Assadi blijkt dat die handelde als agent van de Iraanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten”, klonk het toen. In maart ging het Hof uiteindelijk wel akkoord met het verdrag tussen beide landen, dat een ruildeal mogelijk maakt. Dat lijkt nu ook te gaan gebeuren.

Onderliggend: Ook internationaal was er heel wat commentaar op de deal.

• Vanuit de Verenigde Staten werd de deal veroordeeld: Ned Price, de woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, en verschillende leden van het Congres keurden de deal af. Dat de VS ondertussen wel de gevreesde wapenhandelaar Viktor Bout, die aan zowat elk schimmig regime en elke rebellen- of terreurgroep wereldwijd wapens leverde, ruilde voor de in Rusland veroordeelde basketbalspeelster Brittney Griner, is dan wel enigszins wrang.
• Dat beide landen nu zelfs spreken over een tweede deal, waarbij de Amerikaanse marinier Paul Whelan moet worden geruild voor FSB-spion en veroordeelde moordenaar Vadim Krasikov, is zo mogelijk nog cynischer. Die deal ligt echter een pak moeilijker: Krasikov werd door het Duitse gerecht veroordeeld, terwijl Whelan een Amerikaan is. De VS moet eerst al met Berlijn een deal regelen, alvorens het een ruil kan gaan uitwerken met Rusland.