Child 44, de film met Tom Hardy die deze week bij ons in de zalen is verschenen, is verboden in Rusland. Volgens een persmededeling van het Russische ministerie van Cultuur “probeert deze film de geschiedenis te herschrijven.”

De film speelt zich af in het Rusland van 1953. Leo Demidov is een beloftevolle geheime agent. Wanneer een kind dood wordt aangetroffen aan een spoorweg krijgt Demidov het bevel om de zaak te begraven, want Stalin heeft afgekondigd dat misdaad een uitwas is van het kapitalisme die niet bestaat in het communistische paradijs. Wanneer Demidov de orders naast zich neerlegt en een kindermoordernaar op het spoor komt, wordt hij verbannen.

Volgens het Russische ministerie probeert de film de gebeurtenissen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog “op een verkeerde manier voor te stellen” en is het tevens ongepast, nog steeds volgens het ministerie, dat de film zo dicht bij de viering van 9 mei verschijnt. Dan viert Rusland de overwinning op Nazi-Duitsland en die zeventigste verjaardag wil Putin dit jaar niet ongemerkt voorbij laten gaan. Putin kan elke vorm van negatieve publiciteit dan ook missen als kiespijn.

Voor ons in België is censuur een vreemd fenomeen, hooguit hebben we een filmkeuring die oordeelt of een film al dan niet toegankelijk is onder de 16 en zelfs bij die films mag iemand die jonger is wel binnen onder de begeleiding van een volwassene. In het buitenland is het vaak anders. Wie even op zoek gaat in de diepe krochten van het wereldwijde web, merkt dat vooral films die van ver of dichtbij met godsdienst te maken hebben gevoelig liggen. Ook het gebruik van veel geweld blijft gevoelig liggen, alsook homoseksualiteit. Een overzicht van de bekendste films die ooit in de ban werden geslagen:

The Interview, een verhaal apart

Zo was er vorig jaar rond de kerstdagen een ontzettende heisa rond The Interview, een komedie rond twee televisiemakers die door de CIA naar Noord-Korea worden gestuurd om de dictator Kim-Jong un om het leven te brengen. Noord-Korea dreigde enkele maanden voor release al met maatregelen als de film niet verboden zou worden. Net voor de release doken er dan bedreigingen op van een groep hackers die zichzelf de Guardians Of Peace noemden: ze uitten bedreigingen aan bioscoopzalen waar de film te zien zou zijn. Daarop wilden vele Amerikaanse bioscopen de film niet meer vertonen en besloot Sony Pictures om de film terug te trekken. Niet veel later verscheen de film integraal op YouTube en nog een beetje later kwam The Interview toch nog eventjes in de zalen, maar toen was zijn momentum al voorbij.

De Bijbel, gevoelig materiaal op film

Nog vorig jaar werd Exodus: Gods And Kings verboden in Egypte en in Marokko. Volgens het Egyptische ministerie van Cultuur heeft de Britse regisseur Ridley Scott de feiten verdraaid door Mozes en de Joden de bouwers van de piramides te maken, wat niet strookt met de historische feiten. Ook het feit dat de film het mirakel van de splitsing van de Rode Zee in vraag zou stellen, kon niet op sympathie rekenen in de Arabische wereld.

Eenzelfde lot was trouwens Noah beschoren in China, Egypte, Maleisië, Marokko, Indonesië, Bahrein en Katar. De Bijbelfilm Ben-Hur uit 1959 is tot op heden nog nooit vertoond mogen worden in China omdat hij, zo luidt het daar, een forum biedt aan “propaganda en bijgeloof: het Christendom.”

Lachen met geloof is ook altijd een gevaarlijk iets. Toen Monthy Python’s Life Of Brian in 1979 uitkwam werd hij onmiddellijk gebannen in Noorwegen en Ierland. “Godslastering” werd het daar genoemd. In Noorwegen werd de ban een jaar later opgeheven, in Ierland moest men wachten tot 1987.

In 1988 werd The Last Temptation Of Christ gebannen in Singapore, de Filippijnen en Israël. De film van Martin Scorsese met Willem Dafoe als Jezus was “een belediging voor Christenen.” De film toonde Jezus als een menselijke figuur die ten prooi viel aan twijfels en verleidingen die door het leven ging met vrouw en kind. Een figuur ook die begint te twijfelen of er bij hem geen steekje los zit als hij de stem van God hoort en diens visioenen ziet. Toen The Da Vinci Code, de verfilming van de bestseller van Dan Brown achttien jaar later ook suggereerde dat Jezus getrouwd was en een kind verwekt had bij Maria Magdalena, kwam de film niet uit in Egypte, Samoa, de Salomoneilanden, Pakistan, Iran en Sri Lanka.

In 2004 was er dan weer een hele heisa over het heftige geweld in The Passion Of The Christ van Mel Gibson, maar die film werd enkel verboden in Koeweit en Bahrein, en dat vanwege het afbeelden van een profeet.

The Hunger Games en andere te gewelddadige films

The Hunger Games, jawel. De film bevatte te veel moorden en te extreem geweld voor het bestuur van Vietnam en de film werd er dan ook niet vertoond.

Geweld blijkt sowieso één van de grootste drijfveren om een film te bannen, want ook de horrorklassieker The Texas Chainsaw Masacre, The Exorcist , Hostel, zowat elke Saw-films en nog een heleboel andere horrorfilms werden hier en daar uit de zalen gehouden.

Een andere film waarin het gebruikte geweld gevoelig bleek te liggen was A Clockwork Orange, de bejubelde film van Stanley Kubrick uit 1971 over de gewelddadige bendeleider Alex. Met name de nogal heftige verkrachtingsscène uit de film was voor enkele landen een reden tot censuur. In Ierland werd het verbod op de film pas in 2000 opgeheven, in Singapore niet vroeger dan in 2011. Ook in Zuid-Korea werd de film verboden.

Borat beledigt Kazachstan, Brüno promoot homoseksualiteit

In Borat, een film geschreven door en met de acteur en komiek Sacha Baron Cohen, speelt Cohen een Kazachse reporter die zijn land wil promoten. Hij trekt naar Amerika om zijn doel te bereiken en is zich van geen kwaad bewust. De film werd al snel verboden in Kazachstan. Niet verwonderlijk, hoewel de film – en dat is dan weer wel verwonderlijk – een boost gaf aan het Kazachse toerisme. Ook in Iran en Rusland werd de film verboden.

De opvolger van Borat, Brüno, werd verboden in Oekraïne omdat die film homoseksualiteit zou promoten. In China vond men het Oscarwinnende Brokeback Mountain uit 2005 dan weer niet geschikt voor de ogen van hun inwoners.

Het voorlopig laatste humoristische typetje van Baron Cohen, generaal Aladeen die werd opgevoerd in de film The Dictator, was hetzelfde lot beschoren en werd verboden in Wit-Rusland, Pakistan, Maleisië, Tajikistan en Turkmenistan.