Net nu seksuele opvoeding in het onderwijs nagenoeg uitgewist is en er zelfs scholen voor in brand worden gestoken, komt ook Sex Education na vier seizoenen ten einde op Netflix. Het belang van deze reeks inzake representatie en het bespreekbaar maken van moeilijke thema’s kan moeilijk overschat worden. Kunnen we deze reeks niet gewoon in de leerplannen inschrijven?

Score: 8/10

Toen Sex Education in 2019 startte raakte de Netflixserie één van de laatste taboes aan: praten over seks. Want over seks praten blijkt nog altijd moeilijk. Het blijft toch eerder taboe, ook al doen we heel hard ons best om te doen alsof het dat niet meer is.

Meer nog dan over seks en seksbeleving gaat Sex Education over de onzekerheid en schaamte die er bij seksualiteit komt kijken en over zelfaanvaarding. Op subtiele wijze toont de reeks aan, ook in zijn vierde en laatste seizoen, dat we ons allemaal wel over iets onzeker voelen. Of het nu over ons lichaam is, over onze gevoelens of over onze geaardheid. We lijken allemaal te denken dat we met problemen geconfronteerd worden waar niemand anders ooit eerder mee te maken heeft gekregen. En dus zwijgen we.

Onvoorspelbare kronkelwegen

In Sex Education mag het dan vooral over teenage angst gaan, ook de volwassen personages in de reeks hebben al ondervonden dat het leven zich voortbeweegt langs onvoorspelbare kronkelwegen. En anderen – zoals Maeve – zijn te snel volwassen moeten worden omdat het leven hen daartoe dwong.

Het vierde seizoen gaat verder waar het derde stopte: Moordale is opgedoekt en dus moeten de jongeren naar een andere school om hun secundair onderwijs af te kunnen maken. Maeve (Emma Mackey) is naar de Verenigde Staten vertrokken om daar haar literaire ambities te ontwikkelen, maar Otis, Eric, Cal, Viv, Jackson, Aimee, Isaac en Ruby komen op een nieuwe school terecht. Daar wordt ecologisch gedacht, zijn er glijbanen en mogen de leerlingen hun eigen beslissingen maken.

Otis wil er zijn sekstherapie hervatten, maar wordt er geconfronteerd met O (Thaddea Graham), een tweede sekstherapeute op school. Aimee (Aimee Lee Wood) is met Maeve haar maatje kwijt en zoekt nieuwe vrienden. En ook Ruby (Mimi Keene) wordt al snel geconfronteerd met de nieuwe realiteit: zij is niet langer de spilfiguur op school, die plek komt het koppel Abbi (Anthony Lexa) en Roman (Felix Mufti) toe, twee transpersonen. Tegelijkertijd worstelt Jean (Gillian Anderson) met haar nieuwe moederschap waardoor Otis de hulp van zijn tante Joanna (Lisa McGrillis) inroept.

Op zoek

Ook in dit vierde seizoen speelt de onzekerheid op. Otis (Asa Butterfield) is onzeker over zijn lichaam nu hij in een soort van lageafstandrelatie met Maeve beland is, hij voelt ook plots jaloezie wanneer hij haar vriendschap met een andere man ontdekt en wanneer hij met een tweede sekstherapeute wordt geconfronteerd op zijn nieuwe school, wordt hij ook over zijn capaciteiten als sekstherapeut onzeker. Jackson (Kedar Williams-Stirling) begint zich dan weer vragen te stellen over zijn afkomst en ook Aimee is heel erg op zoek naar wie zij is als persoon en als kunstenares.

Voor Eric (Ncuti Gatwa)  is het anders: hij bloeit helemaal open in het gezelschap van Abbi en Roman. Voor hem voelt het alsof hij bij hen pas helemaal thuiskomt: ze houden van dezelfde uitbundigheid, dezelfde muziek en gebruiken opvallende kleding en make-up om zichzelf te uiten. Eric voelt dat hij dat deel van hemzelf voor het eerst met iemand kan delen en voelt dat hij rond dat deel van zijn identiteit nooit heeft kunnen connecteren met zijn beste vriend Otis. Die diepere connectie met zijn eigen persoon, zorgt voor een geloofscrisis.

Representatie

Toen in 2014 Netflix ook in België gelanceerd werd, kregen we opeens toegang tot series als Orange Is The New Black. We kwamen in een vrouwengevangenis terecht van wie de bevolking zeer divers was. Het was het eerste voorbeeld van een serie die aansloeg bij het streamende Belgische publiek, maar waarin diversiteit ook de normaalste zaak van de wereld was.

Nemen we het voorbeeld van Laverne Cox. Een trans vrouw die gecast werd in de rol van Sophia Burset. Verschillende personages vertegenwoordigden verschillende minderheden tegelijkertijd. Sophia Burset was bijvoorbeeld transgender, maar ook een vrouw van kleur. En in Special (2019) – een ietwat vergeten kleine Netflixreeks – speelde Jack O’Connell zichzelf: een jongen met een milde hersenverlamming én een homoseksueel.

Het mooie is dat Sex Education van representatie de normaalste zaak van de wereld heeft gemaakt, dat alle letters van de LGBTQAI+ doorheen de verschillende seizoenen op een natuurlijke manier vertegenwoordigd werden zonder dat er een loodzwaar verhaal aan moest vasthangen. Sex Education is immers grensverleggend in zijn thema’s, maar ook hartverwarmend en, op zijn beste momenten, subtiel.

Ook Isaac (George Robinson) krijgt dit seizoen een grotere rol. George Robinson, de acteur die een beperking overhield aan een ongeval tijdens een rugbywedstrijd op zijn 17^e, mag hier een jongeman spelen met zijn eigen talenten en gevoelens. Zijn beperking wordt geenszins weggestopt, maar is maar één van de thema’s waar zijn personage mee te maken krijgt. Ook is Maeve een soort van ex, groeit hij dit seizoen naar Aimee toe en droomt hij er, zoals elke zeventienjarige, van om binnen afzienbare op zichzelf te kunnen gaan wonen.

Kleurrijke personages

De reeks presenteerde in 2019 een jonge cast die vanaf het prille begin schitterde en samen speelde alsof ze nooit anders hadden gedaan. Nu onder andere Emma Mackey en Ncuti Gatwa andere oorden gaan opzoeken – Ncuti Gatwa is de volgende Doctor! – is voor Sex Education de tijd gekomen om af te ronden. Dat fijne personages als Lily (Tanya Reynolds) en Ola (Patricia Allison) zo bruut uit de serie zijn weggerukt, is natuurlijk jammer. Maar dit zou Sex Education niet zijn als die ruimte niet gebruikt zou worden om minstens even kleurrijke personages te introduceren.

De mooiste toevoegingen zijn Abbi en Roman, twee mensen die het middelpunt vormen op de nieuwe school en bij wie Eric zich als een vis in het water voelt. Graag zouden we Ncuti Gatwa een extra pluim op zijn hoed geven, want elke scène – zonder uitzondering – waar Eric in verschijnt begint te schitteren. Ook na vier seizoenen.

In een interview met Elle zei de acteur dat het spelen van Eric en de vele reacties die hij daarop kreeg hem deed beseffen dat hij nu een rolmodel was en dat het spelen van die rol ook heel wat van zijn zelfhaat heeft doen wegnemen. Het benadrukt nog maar eens hoe belangrijk representatie is, zowel voor de acteurs zelf als voor de kijkers. Dat Sex Education van die representatie de natuurlijkste zaak ter wereld heeft gemaakt, maakt de reeks van onschatbare waarde.

In het laatste seizoen worden de verhaallijnen netjes afgerond. Otis en de anderen kunnen verder in het leven. Wij zullen zelf moeten omgaan met het gat dat Sex Education achter laat.

De vier seizoenen van Sex Education zijn te bekijken via Netflix.