Nu de gletsjers in de Italiaanse Alpen stilaan smelten door de opwarming van de aarde, krijgen we niet enkel de echte bergtoppen te zien. De dooi herinnert ons ook aan de horror die er zich heeft afgespeeld, nu de lijken van de gesneuvelde soldaten aan de oppervlakte komen.

De Britse krant The Telegraph kwam deze week met het verhaal dat de gletsjers in het noorden van Italië smelten, en welke gevolgen dat heeft. In Peio bijvoorbeeld, in de winter een skiresort vol rijke Russen, in de zomer het wandelparadijs bij uitstek. Maar steeds blijft de geschiedenis van het plaatsje vers in het geheugen. Het ligt namelijk aan de frontlinie van de Eerste Wereldoorlog, nadat Italië zich in mei 1915 aansloot bij de geallieerden. De Alpini, de bergbrigade van het Italiaanse leger, trok er ten strijde tegen de Centrale Mogendheden. Er werd gevochten op meer dan 2.000 meter hoogte in barre omstandigheden. Uiteraard sneuvelden er aan beide kanten heel wat soldaten, die blijkbaar niet allemaal van het slagveld naar huis werden gebracht.

Nu de klimaatsverandering onze wereld steeds verder opwarmt, heeft dat ook gevolgen voor gletsjers, en wat er in de sneeuwmassa verscholen zit. Al decennialang worden er spullen van de soldaten gevonden, zoals dagboeken, kledij en wapens. Maar nu de sneeuw verder en verder wegsmelt, komen ook de lijken van gesneuvelde soldaten aan de oppervlakte. De overblijfselen zijn de afgelopen honderd jaar quasi intact gebleven door de koude. Bevroren mummies zeg maar. 

Hoogste dorp

De overblijfselen worden nu begraven in Peio, het enige dorpje dat de horror live heeft meegemaakt. Als hoogste dorp van Italië was het te symbolisch om te evacueren, zoals met de andere bergdorpjes gebeurde. De inwoners moesten voor de aanvoer van goederen zorgen, de gewonden verzorgen en de doden begraven. Die laatste taak blijken ze ook nu – 100 jaar later – nog te moeten uitvoeren.

Smeltende gletsjers

Lijken in smeltende gletsjers, het fenomeen wordt niet enkel in de Italiaanse Alpen waargenomen. Dat mag ook niet verbazen, als we zien hoe snel gletsjers blijken te smelten. In Noord-Amerika is de afgelopen honderd jaar gemiddeld 25 procent van de totale gletsjeroppervlakte gesmolten, en Zuid-Amerika hebben de gletsjers in de Andes de helft van hun oppervlakte verloren, en ook Aziatische en Afrikaanse ijspakken smelten zienderogen. De Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika, heeft een gletsjer van 11.000 jaar oud op de top rusten, maar die kan tegen 2020 volledig verdwenen zijn.

Zo vonden in 1999 drie jagers een 550 tot 600 jaar oud lichaam van een man in het Canadese British Columbia.In 1995 vond een archeoloog dan weer de Inca Ice Maiden in de Andes. En nog in de Alpen werd Ötzi gevonden, een lichaam dat al 5.300 jaar onder het ijs verborgen lag. Een van de weinige voordelen van smeltende gletsjers is dan ook dat archeologen er belangrijke informatie over onze voorouders kunnen vinden.