Uit een nieuw rapport van de Vlaamse milieumaatschappij blijkt dat het aantal fijne stofdeeltjes in onze lucht, dat long-, hart- en vaatziekten kunnen veroorzaakt, is toegenomen. Volgens toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) lopen we over vijf jaar in Vlaanderen rond met een mondmaskertje.

Als we naar de Europese normen voor luchtkwaliteit kijken, is Vlaanderen goed bezig. Maar aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie beantwoorden we niet. Vooral op het vlak van fijn stof is onze situatie problematisch. Dat schrijft Het Nieuwsblad. Maar liefst 97 procent van de Vlamingen woonde in 2016 in een regio met te hoge waarden voor de kleinste stofdeeltjes, PM2,5.

“Iedereen denkt natuurlijk meteen aan de uitstoot van wagens en de zware industrie”, zegt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven). “Maar dat fijn stof wordt ook veroorzaakt door menselijk handelen, zoals het zagen van betontegels of het afbreken van huizen. Als ik soms door de stad loop, houd ik letterlijk m’n adem in als ik zie met welke laksheid sommige arbeiders aan de slag zijn.”

Kortere levensverwachting

We zouden ons vaak niet bewust zijn van het gevaar waar we mee te maken hebben. Als zo’n kleine deeltjes in onze longen terechtkomen, is er een reëel kans op ernstige gezondheidsproblemen zoals longemfyseem, astmatische toestanden en infecties. “En ook cardiovasculaire aandoeningen”, zegt Tytgat. “Dat is onomstotelijk bewezen. Ik heb al rapporten gelezen die aantonen dat in geïndustrialiseerde wijken de levensverwachting met veertien maanden daalt. Een jaar en twee maanden: dat is niet niks.”

De professor wijst ook om een fenomeen dat je de jongste tijd steeds vaker ziet in het Leuvense straatbeeld: “Aziatische studenten met een mondmasker op.” “Zij beseffen maar al te goed welke ernstige gevolgen een blootstelling aan veel fijn stof kan hebben”, beweert Tytgat. “Ik verwacht niet dat het aandeel fijne stofdeeltjes in Vlaanderen snel en voldoende zal zakken. Ik voorspel daarom dat ook bij ons het besef zal komen en we over vijf jaar Vlaamse studenten zullen zien die met een mondmaskertje op door Leuven en Gent fietsen. En dan schat ik het nog ruim in.”

Overdreven?

Is zo’n maskertje niet wat overdreven? “Het houdt grotere deeltjes tegen. De allerkleinste deeltjes vinden nog steeds hun weg, ook doorheen de maskers. Maar je draagt toch liever één dan geen.” Tytgat roept iedereen op om zo weinig mogelijk nog fossiele brandstoffen te verbranden. Ook pleit hij voor “de inzet van meer filters en watergordijnen bij werken, zoals het imploderen van grote panden, is zeker geen overbodige luxe”. “Hoe sneller fijn stof gefilterd wordt of neerslaat, hoe beter voor onze gezondheid.”