Vandaag sneuvelt naar alle waarschijnlijkheid een weer-record: het wordt in de Kempen bijvoorbeeld zeker 14 graden, en dat op 24 januari. Het vorige warmterecord zit nog vers in ons geheugen, dat was op Oudejaarsdag. Kouderecords komen tegenwoordig nog zelden nog voor, zeker in de winter. De koude dagen in ons land warmen relatief ook het snelst op. Hoe komt dat?

Het komt wel degelijk door de klimaatverandering. In de toekomst wordt weken lang strenge winterkou met of zonder sneeuw unieke, uitzonderlijke gebeurtenissen.

Vandaag stijgt de temperatuur waarschijnlijk naar 13 tot 14 graden, afhankelijk van waar je je bevindt in Vlaanderen. Dit soort abnormaal hoge temperaturen komen in het huidige klimaat al elke 2 tot 5 jaar voor. Tegelijk worden de koudste dagen die we per jaar hebben wel steeds een beetje warmer. Ze warmen zelfs sneller op dan andere dagen. Dat komt omdat we in de winter vaker westenwind hebben.

Maar zelfs als de wind uit het noordoosten komt, en het daardoor wel kouder is, is de lucht die naar ons toekomt niet meer zo koud als vroeger. De lucht komt dan uit het Noordpoolgebied, en dat gebied warmt veel sneller op dan de gemiddelde temperatuur op aarde. Afhankelijk van de plaats tussen drie à zes keer sneller zelfs.

Svalbard

Op Svalbard (Spitsbergen) bijvoorbeeld is het de jongste 30 dagen 9,1 graden Celsius gemiddeld warmer dan normaal. Ze zijn daar aan hun 86ste maand op rij bezig dat het gemiddeld warmer is dan de dezelfde maand een jaar eerder.

Er is weliswaar een verschil tussen de grilligheid van het weer, waarbij vooral de wind zorgt dat er grote verschillen kunnen zijn van dag tot dag, en de langzame trend die duidelijk laat zien dat ook ons klimaat hier opwarmt.

Gemiddeld zijn de winters in Vlaanderen over de afgelopen 100 jaar 1,3 graad warmer geworden. En de relatief warme dagen in de winter, zoals die van vandaag, zijn zelfs 1,8 graad warmer geworden in 100 jaar.

Kans steeds kleiner

Vooral warmterecords sneuvelen bij bosjes. De echt koude dagen worden steeds zeldzamer. En dus zal er ook steeds minder vrieskou zijn. De kans daarop wordt systematisch kleiner.

Er zullen voorlopig nog koude periodes mogelijk blijven, verwachten klimatologen en meteorologen, want het kan altijd voorkomen dat de wind uit een bepaalde hoek komt waaien, waardoor het een paar dagen of een paar weken flink koud wordt, maar de kans daarop wordt wel steeds kleiner.

Het officiële warmterecord voor Ukkel voor 24 januari staat nu nog op naam van 1937, toen werd het 12,7 graden. Dat gaat er vandaag dus aan en de oorzaak is bijzonder zachte subtropische lucht die vanaf de Azoren rechtstreeks in een glijbaan naar ons land stroomt. Op de Azoren ligt de temperatuur momenteel rond 20 graden. Na de recordwarme woensdag blijft het ook vanaf donderdag veel te zacht voor januari met maxima in de buurt van 10 graden. In de nachten neemt de kans op vorst een beetje toe. Ook begin februari blijft de kans op koud winterweer klein.