De Finse krant Helsingin Sanomat omzeilt de Russische censuur door nieuwsberichten over de oorlog in Oekraïne te verbergen in een online videospel, dat zeer populair is onder Russische gamers.

De essentie: de Finse krant omzeilt de censuur van Moskou via het videospel Counter-Strike. Daarin nemen spelers het wereldwijd tegen elkaar op als terroristen en contra-terroristen.

• De meeste online wedstrijden worden gespeeld in arena’s die door ontwikkelaar Valve zijn uitgebracht. Echter kunnen spelers ook zelf levels ontwerpen en maken, die iedereen kan downloaden en gebruiken.
• Van die mogelijkheid heeft Helsingin Sanomat handig gebruikgemaakt, zo werd afgelopen week op de “Werelddag voor de Persvrijheid” onthuld.
  • “Om de persvrijheid te onderstrepen hebben we (in het spel, red.) een Slavische stad gebouwd, genaamd Voyna, wat oorlog betekent in het Russisch”, zei hoofdredacteur Antero Mukka.
  • In het level, in de kelder van een flatgebouw, heeft de krant een geheime kamer verstopt. Daarin kunnen spelers Russischtalige nieuwsberichten over de oorlog in Oekraïne terugvinden.
  • De muren van de digitale kamer, verlicht door rode lampen, zijn beplakt met nieuwsartikelen en foto’s die verslag doen van gebeurtenissen zoals de bloedbaden in de Oekraïense steden Bucha en Irpin.
• Op een van de muren in de kamer is een kaart van Oekraïne te zien, met details over Russische aanvallen op de burgerbevolking. Op de achtergrond worden ondertussen verschillende artikelen van de krant hardop voorgelezen door een nieuwslezer.
• “Deze informatie is niet beschikbaar via Russische staatspropaganda”, aldus Mukka. “Dit onderstreept absoluut het feit dat elke poging om de informatiestroom droog te leggen in de wereld van vandaag gedoemd is te mislukken”.
• Volgens hoofdredacteur is de arena al meer dan 2.000 keer gedownload.

De achtergrond: naar schattingen spelen ruim 4 miljoen Russen het videospel, die meestal in de dienstplichtleeftijd zitten.

• Een van de bedenkers, Roope Sandberg, die werkzaam is bij communicatiebureau Milton, kwam op het idee van Counter-Strike omdat hij zelf een speler is.
  • “Na het begin van de oorlog in Oekraïne heb ik me afgevraagd waarom de ontwikkelaar van het spel (Valve, red) het niet heeft afgesloten voor Russische spelers, ook al heeft de spelgemeenschap herhaaldelijk om acties gevraagd”, zegt hij. 
  • “Waarom dan niet dit gegeven in ons voordeel gebruiken door onafhankelijke informatie via het spel aan Russische Counter-Strike spelers te leveren?”.

Ingrijpende censuur

Censuur: Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne vindt er een ingrijpende censuur plaats. Russen hebben geen toegang meer tot sociale media, waaronder Facebook, Twitter en Instagram. Ook zijn nagenoeg alle buitenlandse nieuwssites geblokkeerd. Inwoners van het land krijgen enkel nog eenzijdige berichtgeving van de staatsmedia.

• Een mogelijkheid om de Russische censuur te omzeilen is met het gebruik van VPN-diensten of het Tor-netwerk.
• Kort na het uitbreken van de oorlog is het gebruik van VPN’s in Rusland met 2.692 procent gestegen in vergelijking met een jaar eerder.
  • Met een VPN-dienst kan een gebruiker zijn IP-adres veranderen, waardoor het lijkt alsof hij zich in een ander land bevindt. Hierdoor worden specifieke nationaal geblokkeerde internetdiensten en sites weer beschikbaar voor gebruikers.
• En ook het Tor-netwerk verbergt de identiteit van de gebruiker, door het internetverkeer te leiden door verschillende Tor-servers. Bij elke server wordt het verkeer opnieuw versleuteld, waardoor het niet terug naar de gebruiker kan worden herleid.