Op de Europese luchthavens stijgen er soms vliegtuigen met nauwelijks passagiers aan boord. Dat terwijl de vliegtuigsector almaar meer onder druk komt te staan voor de impact die de industrie heeft op het klimaat. Wat is er aan de hand?

De luchtvaartmaatschappijen in Europa vliegen deze winter met passagiersvliegtuigen die soms bijna leeg zijn om begeerde start- en landingsplaatsen op luchthavens te kunnen behouden. De beslissing om dat te doen heeft al meermaals tot controverses geleid omdat critici zich zorgen maken over de CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat.

Vertegenwoordigers van de luchtvaartmaatschappijen verdedigen dan weer die beslissing door te zeggen dat de commerciële levensvatbaarheid, de connectiviteit en het concurrentievermogen behouden moeten blijven. Dat meldt CNBC.

Frustraties over de slotregels

De luchtvaartmaatschappijen hebben al meermaals hun frustratie geuit over de slotregels van de Europese Commissie, die in maart 2020 werden opgeschort toen de sector werd gevloerd door de coronapandemie. Sindsdien zijn de regels geleidelijk opnieuw ingevoerd en nu moeten luchtvaartmaatschappijen 50 procent van de hun toegewezen luchthavenslots gebruiken. Het is de bedoeling dat dit cijfer deze zomer tot 80 procent wordt verhoogd.

De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa behoort tot die maatschappijen en is al bezig met het schrappen van zo’n 33.000 vluchten tijdens het winterseizoen omdat de Omikron-variante een neerwaartse impact heeft op de vraag. “Toch moet Lufthansa tijdens het winterseizoen nog 18.000 vluchten uitvoeren om aan de eisen inzake het gebruik van slots te voldoen”, aldus de CEO van Lufthansa. De dochteronderneming Brussels Airlines moet tegen eind maart 3.000 bijna lege vluchten uitvoeren.

“Vanwege de zwakke vraag zouden we het aantal vluchten hebben teruggeschroefd”, zei Carsten Spohr, CEO van de Lufthansa Group, in december aan de Duitse nieuwssite Frankfurter Allgemeine. “Maar we moeten in de winter 18.000 extra, onnodige vluchten maken, alleen al om onze start- en landingsrechten veilig te stellen.”

“Terwijl in bijna alle andere delen van de wereld ten tijde van de pandemie klimaatvriendelijke vrijstellingen werden verleend, staat de EU dit niet op dezelfde manier toe [aan de luchtvaartsector]. Dat schaadt het klimaat en is precies het tegenovergestelde van de doelen die de EU-Commissie met haar “Fit for 55”-programma wil bereiken”, voegde hij er nog aan toe.

Commerciële levensvatbaarheid

De organisatie van de luchthavenindustrie Airports Council International (ACI) sprak haar steun uit voor het standpunt van de Europese Commissie en voerde aan dat haar verlaging van de drempel voor het gebruik van luchthavenslots tot 50 procent “bedoeld was om de onzekerheden van een zwaar getroffen markt en een broos herstel van de luchtvaart te weerspiegelen.”

“Enkele luchtvaartmaatschappijen beweren dat zij gedwongen zijn grote aantallen lege vluchten uit te voeren om de rechten op het gebruik van luchthavenslots te behouden. Er is absoluut geen reden waarom dit de realiteit zou zijn,” zei Olivier Jankovec, directeur-generaal van ACI Europe, begin januari in een verklaring.

“Lage bezettingsgraden zijn natuurlijk een realiteit geweest tijdens de pandemie,” zei Jankovec, “maar een evenwicht vinden tussen commerciële levensvatbaarheid en de noodzaak om een essentiële connectiviteit te behouden en te beschermen tegen concurrentieverstorende gevolgen is een delicate taak.”

Milieuactivisten niet onder de indruk

Milieuactivisten zijn weliswaar niet onder de indruk. “‘Brussels Airlines maakt 3.000 onnodige vluchten om luchthavenslots te behouden'”, schreef de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg vorige week op Twitter.

De luchtvaartsector veroorzaakt ongeveer 14 procent van de CO2-uitstoot van het vervoer in zijn geheel en is daarmee na het wegvervoer de tweede grootste bron van broeikasgasemissies in de vervoerssector, aldus de commissie, die ook stelt dat als de mondiale luchtvaart een land zou zijn, het in de top 10 van emissielanden zou staan.

De Belgische minister van Mobiliteit Georges Gilkinet omschreef de vluchteisen als “ecologische, economische en sociale onzin”. Hij schreef deze maand een brief aan de Europese Commissie om meer flexibiliteit te eisen voor luchtvaartmaatschappijen om onvoldoende geboekte vliegtuigen aan de grond te houden.

(mah)