Het Overlegcomité versoepelt de regels rond winkelen: ook niet-essentiële producten mogen weer fysiek aangekocht worden, zij het met heel wat extra veiligheidsregels. Men kon moeilijk anders: alle buurlanden versoepelden ook, de Belgische winkels dreigden erg veel te verliezen. Maar de echte inzet, waarvoor ook iedereen op het puntje van z’n stoel zit, is hoe kerst mag worden gevierd. Aan Vlaamse kant staat CD&V wat alleen, aan Franstalige kant is er veel meer druk, van MR maar ook PS. N-VA blijft opvallend stil in het debat.

In het nieuws: Het is al ‘Overlegcomité’ wat de klok slaat.

De details: Meteen zal straks met een weegschaaltje afgewogen worden wie ‘gewonnen’ heeft.

• Iets nieuws vertellen we niet: ‘kerst’ is nu al dagen de inzet van een politieke profilering. Het was Georges-Louis Bouchez (MR), die voor het eerst sinds de start van Vivaldi toch de politieke kracht ontwikkelde om als partijvoorzitter een thema te ‘zetten’, ondanks felle tegenstand initieel in de publieke opinie.
• Bouchez doet daarbij niets origineel: in veel omringende landen, onder meer Frankrijk en Duitsland, besliste men ondertussen al de regels tussen kerst en nieuw toch wat soepeler te zetten voor sociale contacten, om iedereen toe te laten toch de feesten te vieren met een bredere kring. Zeker voor mensen die geen partner of kinderen hebben, is dat een beslissing met grote impact.
• En kijk, afgelopen weekend begon CD&V dan toch Bouchez te volgen in die redenering. Ook Annelies Verlinden (CD&V), minister van Binnenlandse Zaken, zat in een weekendinterview op die lijn, om “iets” te doen voor de eenzame landgenoten, en zo de regels soepeler te maken. Deze week volgde dan vicepremier Vincent Van Peteghem (CD&V), en uiteindelijk legde ook Joachim Coens (CD&V) z’n kaarten op tafel.
• Meteen neemt CD&V zo wat een unieke positie in, aan Vlaamse kant: niemand anders leek veel zin te hebben zich te gaan profileren op dit dossier, ook bij N-VA blijft het opvallend stil deze keer, terwijl Jan Jambon (N-VA) nochtans een stevige vinger in de pap heeft op het Overlegcomité.
• Maar daar waar CD&V zich graag wil profileren als de partij die ook opkomt voor dit ‘christelijk’ feest (waarbij overigens het argument contra ook klinkt, dat de andere religies ook geen uitzonderingen kregen) beseffen de anderen toch dat ze op moeten tegen een stevig duo: premier Alexander De Croo (Open Vld) en zwaargewicht Frank Vandenbroucke (Vooruit). Beiden hebben de afgelopen weken alleen maar de ‘strikte’ lijn bewandeld: nu de discipline houden om absoluut een derde golf straks te vermijden.
• Daarmee zitten ze op de ‘harde lijn’ van de virologen, aangevoerd door Marc Van Ranst, die duidelijk aan invloed herwonnen heeft sinds deze zomer, toen hij uit het Celeval werd gegooid. Ondertussen is dat adviesorgaan helemaal afgevoerd, en beslist men nu vanuit de Risk Assessment Group. De lijn met coronatsaar Pedro Facon is helder, en beiden zijn voorstander van het strikte regime.
• Zeker in de Vlaamse media domineert die pletwals overigens heel het debat: telkens dezelfde virologen blijven maar herhalen dat een versoepeling niet aan de orde is.

Heel opvallend: De Franstalige politici die ook in het Overlegcomité zetelen, doken vanmorgen al op in de Franstalige pers.

• De gevoeligheden liggen toch duidelijk anders over de taalgrens. Niet onbelangrijk: ook bij de grote broer in Frankrijk zijn er al soepelere maatregelen, én is er een vooruitzicht van kerst in bredere kring te kunnen vieren. En wanneer Emmanuel Macron speecht, dan resoneert dat fel in Brussel en Namen.
• De Waalse minister-president Elio Di Rupo (PS) gaf eerder al aan de avondklok te willen gaan versoepelen (die is strenger in Franstalig België nu dan in Vlaanderen) én ook voor de feestdagen toch aan versoepelingen te denken.
• Vanmorgen herhaalde PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne op de RTBF al wat iedereen weet, want waarover een consensus bestaat: “We mikken erop om op de 1ste of 3de december de winkels te heropenen aan strikte condities, met controle van de publieke ruimte, ook voor de niet-essentiële winkels.” Voor de contactberoepen, zoals kappers en schoonheidsspecialisten is het nog afwachten.
• Het feit dat Dermagne dat al aankondigt, is veelzeggend: in principe wilde de nieuwe Vivaldi-coalitie zo veel mogelijk kakofonie voor dergelijke beslissingsmomenten vermijden, met dus geen al te grote aankondigingen op voorhand.
• Maar ook Pierre-Yves Jeholet (MR), de liberale minister-president van de Franse Gemeenschap, veegde royaal z’n voeten aan die vraag van geen opbod in de media te organiseren: hij dook op bij LN24 vanmorgen. Daar pleitte hij “voor de heropening van de winkels vanaf maandag, met de nodige procedures”, maar ook “voor een uitbreiding van de familiebubbel voor mensen die geïsoleerd zijn voor kerst”.
• Straks moet duidelijk worden wie het pleit wint: toch iets symbolisch voor kerst, of geen enkele openingen op dat vlak.

De harde cijfers: De trends zijn wel zeer duidelijk.

• Het aantal besmettingen daalt naar 2.765 per dag, een daling met 37 procent ten opzichte van een week geleden. En dat met de aanpassing van de teststrategie, waardoor het absoluut cijfer omhoog zou moeten gaan.
• Het percentage besmette mensen ten opzichte van de testen zit op 12,5 procent: nog altijd wel hoog. Pro memorie: de ‘experten’ willen tot 50 besmettingen per dag gaan om ‘veilig’ te zijn. Dat is nog erg veraf.
• Maar de druk op de ziekenhuizen neemt onmiskenbaar fel af nu: er werden dik 250 mensen opgenomen, een daling met 31 procent. Gisteren waren dat er 254, terwijl er tegelijk 343 patiënten afzwaaiden.
• In totaal zijn er nog altijd zo’n 4.400 coronapatiënten in de ziekenhuizen, met dik 1.000 op intensieve zorgen.
• Het aantal doden zit nu op 150 per dag, ook een daling met 20 procent.
• De vraag bij dit alles is dus wanneer men de bezetting van de hospitalen genoeg gedaald vindt om verder te versoepelen. Maar daarbij duwt men vanuit de experten zo hard mogelijk, om nog fors naar beneden te gaan.

Opvallend: Ecolo geeft N-VA een koekje van eigen deeg.

• Het politiek mechanisme om oud-politici te benoemen bij het Grondwettelijk Hof lijkt helemaal stuk. Want Danny Pieters (N-VA) raakt niet benoemd in dat Hof. Het is Ecolo die de zaak vertraagt, en een “globaal akkoord” vraagt over de nominatieprocedure van kandidaten.
• Die houding van Ecolo heeft alles te maken met het dossier van Zakia Khattabi (Ecolo). Die oud-partijvoorzitter was kandidaat om rechter te worden in dat Hof, maar haar gebrek aan juridische kennis, en haar polemische houding, maakten dat een aantal senatoren, N-VA op kop, de ongeschreven regel rond benoemingen in dat Hof braken om elkaars kandidaten niet te torpederen.
• Immers, in de Senaat moet elke rechter benoemd worden met een tweederdemeerderheid. Maar doordat onder meer een paar Open Vld’ers en ook PVDA zich niet aan de afspraak met Ecolo hielden, en uiteindelijk de MR ook draaide, sneuvelde de kandidatuur van Khattabi in het voorjaar. Haar ministerschap nu in de regering Vivaldi was een mooie comeback, die nodig was na die pijnlijke nederlaag.
• Maar daarmee stopt het niet voor Ecolo. Deze zomer kwam de N-VA met de 63-jarige Pieters als kandidaat, het is immers aan de N-VA om de volgende rechter te benoemen. Pieters heeft de juiste adelbrieven: hij is hoogleraar socialezekerheidsrecht aan de KU Leuven en oud-voorzitter van de Senaat.
• Maar we zijn ondertussen eind november, en het stokt: Ecolo wil eerst duidelijkere afspraken over heel de benoemingsprocedure, zo weet L’Echo. Zo dreigt een nieuwe politieke impasse rond het Grondwettelijk Hof.

Om te volgen: De socialistische vakbond wil staken over… het stakingsrecht.

• Het regende verontwaardigde reacties op sociale media, vanuit N-VA, maar evengoed Open Vld, op het nieuws: het ABVV gaat volgende week op 1 december staken, om “het stakingsrecht te verdedigen”. Er volgen werkonderbrekingen. En ook op 10 december zijn er acties.
• Het is vooral de aanleiding die tot boosheid leidt: 17 leden van het ABVV zijn immers veroordeeld, persoonlijk, omdat ze “kwaadwillig het verkeer hebben belemmerd” bij een staking. In de opstopping die ontstond, raakte een chirurg helemaal geblokkeerd, en overleed daardoor een patiënt. Een ziekenhuis in Luik diende klacht in, en won de zaak.
• Dat de 17 persoonlijk veroordeeld worden, heeft alles te maken met het feit dat vakbonden geen rechtspersoonlijkheid hebben, net om dat soort veroordelingen bij schade na stakingen te vermijden. Maar de vraag is of die toestand houdbaar is, als vakbondsleden dan individueel veroordeeld worden.
• Het ABVV is alvast ook razend, omwille van de uitspraak van de rechter, zij zien staken als een absoluut recht: “Deze beslissing is een zware aantasting van het stakingsrecht en bedreigt alle sociale bewegingen en elke persoon die deelneemt aan een protestactie in de openbare ruimte.”

Fake news: De Vlaamse socialisten willen parlementsleden die foute informatie verspreiden, vervolgen.

• Een bijzonder boeiend topic om te volgen, straks in het Vlaams Parlement: wat met politici die ‘fake news’ of foute informatie verspreiden? Vooruit, onder leiding van fractieleider Hannelore Goeman, wil daar actie tegen ondernemen, en komt met een wel erg drastisch plan. Ze wil parlementsleden “die bewust en herhaaldelijk fake news verspreiden” voor de deontologische commissie van het Vlaams Parlement slepen, zo laat ze weten in De Morgen.
• Iedereen zou dan klacht kunnen indienen bij het Parlement, als pakweg Filip Dewinter (Vlaams Belang) een filmpje plaatst dat fake news bevat, op z’n Twitter-account. Want voor alle duidelijkheid: Goeman viseert Vlaams Belang in deze duidelijk.
• Het is dan aan die commissie, waar de andere partijen van het Vlaams Parlement in zitten, om hun collega een sanctie op te leggen. Goeman wil dus rechter gaan spelen over haar collega’s, al zegt ze wel “dat de commissie zich moet laten adviseren door factcheckorganisaties”.
• Het klinkt allemaal als een nogal problematische constructie: want hoe strookt dit met het recht op vrije meningsuiting, en zeker met de parlementaire rechten van elke volksvertegenwoordiger. Maandag ligt de zaak voor bij het bureau van het Vlaams Parlement, waar alle fracties in vertegenwoordigd zijn. Vraag is wat er dan van het voorstel komt.