Een lid van het organisatiecomité van de Olympische Spelen in China heeft gewaarschuwd dat ook buitenlandse atleten die tijdens de komende Winterspelen uitlatingen doen “die de Chinese wet overtreden” gestraft zullen worden. Wie daardoor geshockeerd is, moet wel beseffen dat de houding van China in grote lijnen overeenkomt met de door het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dat vorig jaar in Tokio aankondigde dat atleten die daar protesteerden zouden worden gestraft.
“Elke uiting die in overeenstemming is met de Olympische geest, zal ongetwijfeld worden beschermd”, zei Yang Shu, plaatsvervangend directeur-generaal van internationale betrekkingen van het organisatiecomité van Peking, tijdens een persconferentie. “Maar uitlatingen tegen de Olympische geest, vooral tegen de Chinese wet- en regelgeving, zijn ook onderworpen aan bepaalde straffen.”
In grote lijnen komt de houding van China overeen met de door het Internationaal Olympisch Comité (IOC) vastgestelde regel tegen politiek protest tijdens de Spelen. Het IOC kondigde ook aan vóór de Zomerspelen van vorig jaar in Tokio dat atleten die daar protesteerden zouden worden gestraft, waarbij ze Amerikaanse oproepen om respectvol protest voor mensenrechtenkwesties toe te staan negeren.
“Mond houden voor eigen veiligheid”
Maar China’s formulering lijkt een tikkeltje strenger dan die van het IOC. Regel 50 van het IOC-handvest verbiedt “demonstratie of politieke, religieuze of raciale propaganda” op Olympische locaties. Yang zei dinsdag dat “spraak” kan worden bestraft, en haalde de Chinese wet aan, die veel restrictiever is dan in veel andere landen.
De waarschuwing van Peking kwam tijdens een discussie in het Westen over verwachte politieke beperkingen en toezicht op de Spelen, die volgende maand plaatsvinden. Sprekers op een seminar dat dinsdag werd georganiseerd door Human Rights Watch, zeiden dat ze atleten afraden om kritiek te uiten op China’s mensenrechtenrecord terwijl ze in Peking waren voor hun eigen veiligheid.
In China worden critici van de regering routinematig veroordeeld tot gevangenisstraffen voor het organiseren van politieke protesten of voor opmerkingen die ze op sociale media maakten. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat Peking internationale woede zou riskeren om een atleet op de Olympische Spelen streng te straffen voor zijn toespraak, weigerde Yang dinsdag te antwoorden op de vraag wat de maximale straf zou kunnen zijn voor politiek protest tijdens de Spelen.
Xinjiang en Peng Shuai
China’s staat van dienst op het gebied van de mensenrechten is zwaar onder de loep genomen voorafgaand aan de Olympische Spelen, waarbij de Verenigde Staten en verschillende andere landen een diplomatieke boycot van het evenement aankondigden als een verklaring tegen China’s “aanhoudende genocide en misdaden tegen de menselijkheid in Xinjiang”.
De vrijheid van meningsuiting van atleten in China kwam in de picture nadat de Chinese tennisser Peng Shuai in november explosieve beschuldigingen had geuit tegen de voormalige vice-premier van China, Zhang Gaoli, en zei dat hij haar tot seks had gedwongen. Peng verdween uit het zicht, wat leidde tot internationale uitingen van bezorgdheid over haar veiligheid.
Een app met politieke trefwoorden en burner phones
De Canadese onderzoeksgroep voor cyberbeveiliging Citizen Lab meldde gisteren dat de smartphone-app voor het bijhouden van de gezondheid die deelnemers aan de Olympische Spelen moeten downloaden, beveiligingsfouten bevat die de persoonlijke gegevens van gebruikers kwetsbaar maakten. De code van de app bevatte ook een lijst met politieke trefwoorden en een functie waarmee gebruikers “politiek gevoelige” inhoud kunnen rapporteren, staat in het rapport van Citizen Lab.
Een vertegenwoordiger van het organisatiecomité van Peking zei op de persconferentie dat ze daar niet op de hoogte waren van de politieke trefwoordenlijst en de zaak zouden onderzoeken. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde gisteren ook op berichten dat de Verenigde Staten en andere landen atleten hebben geadviseerd om “burner phones” (wegwerptelefoons voor eenmalig gebruik) mee te nemen naar Peking om surveillance te vermijden. De woordvoerder van het ministerie, Zhao Lijian, zei dat die landen “die zelf schuldig zijn aan de aanklacht, de onschuldige partij beschuldigen zonder enig bewijs.”
Peking kondigde maandag aan dat het de openbare kaartverkoop voor de Spelen annuleerde, omdat de stad het eerste geval van de zeer besmettelijke Omikron-variant van het coronavirus registreerde.
(lp)