De Braziliaanse presidentskandidaat Luiz Inácio Lula da Silva – die de Braziliaanse Arbeiderspartij vertegenwoordigt – is begonnen met het dragen van een kogelwerend vest. Dat deed hij nadat begin juni een zelfgemaakt explosief met uitwerpselen was ontploft tijdens een van zijn toespraken en na de moord op partijgenoot Marcelo Arruda door een aanhanger van president Jair Bolsonaro.
Beide incidenten weerspiegelen de groeiende bezorgdheid onder politici, autoriteiten en kiezers over de Braziliaanse presidentsverkiezingen van oktober. De linkse Lula gaat momenteel aan kop in alle peilingen, maar de zittende rechtse president heeft gesuggereerd dat hij de uitslag mogelijk niet zal accepteren, terwijl hij bondgenoten oproept zich klaar te maken voor een “oorlog”.
Bolsonaro zegt dat het land zich moet behoeden voor het volgen van dezelfde paden als andere Zuid-Amerikaanse landen, waarmee hij verwijst naar de aanzienlijke politieke verschuiving van het continent naar links.
Bestorming van het Capitool
Vorige week waarschuwde Edson Fachin, de voorzitter van het Braziliaanse electorale hof, tijdens een presentatie in Washington, dat er dit jaar in Brazilië incidenten zouden kunnen plaatsvinden die erger zijn dan de bestorming van het Amerikaanse Capitool vorig jaar. Volgens Fachin beginnen de huidige presidentsverkiezingen steeds grimmiger te worden, als gevolg van het politieke spel tussen Lula en Bolsonaro.
De voorzitter van de Braziliaanse Senaat, Rodrigo Pacheco, bevestigt de stelling van Fachin en zei dat de moord op Arruda een “pure uiting was van politieke haat en intolerantie”. Hij drong er bij Lula en Bolsonaro op aan om hun aanhangers te kalmeren.
Bolsonaro, die onder druk staat om de moord op Arruda te veroordelen, zei op dinsdag dat hij elke vorm van politiek geweld veroordeelt en dat er geen rechtvaardiging is voor de moord. Hij heeft ook leden van Arruda’s familie gebeld. In zijn opgenomen telefoongesprek stelde hij aan de familie voor dat ze de media moesten vertellen dat hij niet de schuld van de moord zou moeten krijgen.
“Aangezien bijna de hele pers links is, schuiven ze de daden van deze man in feite op mij af,” zei de president tegen twee van Arruda’s broers. “Links heeft hier een politieke zaak van gemaakt.”
Politiek geweld wordt normaal
Carlos Melo, professor Politieke Wetenschappen aan de Insper Universiteit in Sao Paulo, waarschuwt dat het politieke geweld het nieuwe normaal dreigt te worden in het land. “Het is meestal beperkt gebleven tot het gemeentelijk niveau, maar we zien nu als gevolg van de radicale polarisatie, dat het ook het federale niveau bereikt”. Daarbij wijst hij met de beschuldigende vinger naar Bolsonaro, die zijn politieke campagne neerzet als een “strijd tussen goed en kwaad”.
Datzelfde sentiment bevestigt Reginaldo Lopes van Braziliaanse Arbeiderspartij (PT). “Het beleid van Bolsonaro moedigt haat aan en stelt voor dat de bevolking zich bewapent tegen andersdenkenden”, zegt hij. Lopes voegde eraan toe dat Lula’s beveiliging is versterkt en ondersteund zal worden door de federale politie.
De linkse Braziliaanse presidentskandidaat Lula heeft momenteel een grote voorsprong op zittend president Jair Bolsonaro. Dat blijkt uit een vorige maand gepubliceerde opiniepeiling van de Braziliaanse onderzoeksbureaus Quaest en Genial. Lula zou 16 procentpunten voorstaan op zijn rivaal. De huidige president werd in 2018 zelf bijna gedood na een steekincident.
Volgens analisten heeft de zittende president Bolsonaro een hoop gematigde kiezers weggedreven door gratie te verlenen aan zijn bondgenoot, congreslid Daniel Silveira. Dat deed de president slechts enkele uren nadat het hooggerechtshof hem tot een gevangenisstraf van bijna 9 jaar had veroordeeld, wegens bedreigingen tegen de rechterlijke macht en het democratische systeem in Brazilië.
Wat veel kiezers ook in het verkeerde keelgat schoot was de bewering dat de elektronische stemsystemen gevoelig zijn voor fraude en niet gebruikt moeten worden.
(ns)