Het Russische ministerie van Cultuur heeft groen licht gegeven voor de financiering van films die de rol van Noord-Koreaanse troepen tijdens de Tweede Wereldoorlog belichten. De keuze past binnen een bredere strategie om historische oorlogsverhalen te gebruiken als cultureel en politiek bindmiddel tussen Moskou en Pyongyang.
De geplande films focussen op de bijdrage van Noord-Koreaanse soldaten aan de bevrijding van de Koersk-regio tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens het ministerie moeten de producties zowel de moed van Noord-Koreaanse troepen als de militaire dapperheid van Rusland in de verf zetten, met duidelijke verwijzingen naar historische én hedendaagse conflicten.
De beslissing werd vastgelegd in een decreet van minister van Cultuur Olga Ljoebimova en wordt gezien als een signaal dat Rusland de banden met Noord-Korea opnieuw wil versterken.
Patriottische boodschap en geopolitiek
Volgens Rusland-analist Chris Monday van de Dongseo Universiteit weerspiegelt het initiatief het langetermijnkarakter van de alliantie tussen Rusland en Noord-Korea. Hij stelt dat Moskou hiermee bewust inspeelt op eerdere spanningen tussen beide landen.
Die spanningen zouden ontstaan zijn na meningsverschillen over de erkenning van Noord-Koreaanse militaire prestaties tijdens Operatie Koersk. De films kunnen volgens Monday gelezen worden als een diplomatiek gebaar om Pyongyang opnieuw gunstig te stemmen.
Culturele samenwerking als diplomatiek instrument
Kim Jong-un zou ontevreden zijn geweest over het gebrek aan publieke waardering voor de rol van Noord-Korea. In dat licht past de filmfinanciering in een reeks culturele initiatieven die wederzijds respect moeten tonen.
De afgelopen maanden vonden al verschillende uitwisselingen plaats, waaronder concerten van Russische artiesten in Pyongyang en een officieel bezoek van minister Ljoebimova aan haar Noord-Koreaanse ambtgenoot. Daarbij werden nieuwe samenwerkingsprojecten afgesproken, zoals een toekomstig optreden van Noord-Koreaanse artiesten in het Kremlin.
Nationalisme in Russische film en media
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is de toon van Russische films en tv-programma’s merkbaar nationalistischer geworden. Producties die steun krijgen van het ministerie van Cultuur moeten zich doorgaans strikt houden aan het officiële historische narratief, waarin militaire successen en vaderlandsliefde centraal staan.
Die aanpak contrasteert sterk met het vorige decennium, toen kritischere films over Noord-Korea, zoals Under the Sun van regisseur Vitaly Mansky, nog positief werden onthaald.
Meer eerbetoon aan Noord-Korea
De geplande films staan niet op zichzelf. In Moskou en Sint-Petersburg vonden al tentoonstellingen plaats over de rol van Noord-Koreaanse troepen bij de terugtrekking van Oekraïense eenheden rond Koersk.
Daarnaast werd in Moskou recent een standbeeld onthuld ter ere van Koreaanse guerrillastrijders uit de Tweede Wereldoorlog. De stad Koersk overweegt intussen om medailles uit te reiken aan Noord-Koreaanse veteranen en nieuwe monumenten op te richten als symbool van de historische kameraadschap tussen beide landen.