De legalisering van cannabis in de Amerikaanse staat Colorado is na drie jaar een gigantisch succes. De wietsector draaide er vorig jaar meer dan een miljard euro omzet en er zijn 100.000 jobs gecreëerd. Probleem: de sector doet het zo goed dat iedereen er aan de slag wil. De horeca en de bouwsector krijgen hun vacatures daardoor niet meer ingevuld.
Vooral restaurants klagen steen en been over de moeilijkheid om geschikt personeel te werven. Belangrijkste oorzaak: het werken bij een bedrijf dat wiet kweekt of verhandelt, betaalt gewoon een stuk beter.
Waar serveersters en koks voor hun harde en vaak stressvolle werk tien dollar per uur opstrijken, levert het plukken van wiet in de kas al snel het dubbele op. Restaurants kunnen, vanwege de kleine marges, de lonen niet tot nauwelijks verhogen.
Bovendien is de cannabissector zo succesvol dat het aan de werkgevers ziekteverzekeringen en andere, bij ons gangbare maar in de VS niet evidente, sociale verworvenheden kan bieden.
Sinds de legalisering van wiet is Denver de populairste Amerikaanse bestemming voor binnenlandse reizen. De meeste reizigers komen ook daadwerkelijk naar de staat om cannabis te gebruiken.
De grote toename van toeristen zorgt ervoor dat het aantal restaurants in de stad fors is toegenomen. Die groei dreigt nu te stagneren. Naast de restaurants kampt ook de bouwsector met personeelstekorten.
Geen drama zoals voorspeld
In Colorado in de VS is het recreatief gebruik van cannabis sinds 1 januari 2014 toegelaten en gereglementeerd. Pas vanaf 21, en je kan het maar kopen in dosis van maximaal 28 gram. Het wordt belast als een luxegoed: 15 procent “excise tax”, nog eens 10 procent sales tax en nog eens 2,9 procent speciale marihuana tax. In totaal dus 27,9 procent aan taks. Voor ons lijkt dat acceptabel, voor de VS is dat hallucinant veel.
Tegenstanders voorspelden een drama. Maar, driejaar later, moeten ze het tegenovergestelde vaststellen. Om te beginnen: legalisering heeft het gebruik niet eens echt doen toenemen. Het heeft het duidelijk alleen uit het criminele circuit gehaald. 13 procent van de inwoners van Colorado boven de 26 jaar zegt nu “regelmatig” te gebruiken. Voor de legalisering was dat 10 project.
De legalisering zet ook jongeren niet aan om meer wiet te gaan gebruiken. Het National Institute on Drug Abuse (NIDA) stelde zelfs een daling vast, terwijl een onderzoek dat uitgevoerd werd in de scholen in Colorado geen verschil zag met vroeger: het aantal tieners dat wel eens een joint rookt blijft stabiel op 20 procent.
In Colorado zal de legale, gereglementeerde verkoop van cannabis netto iets van een 200 miljoen euro opleveren dit jaar aan de gemeenschap. Dat geld gaat voornamelijk naar scholen, de politie en het gerecht.
100.000 jobs
Het aantal drugsdelicten is met 80 procent afgenomen sinds de legalisering. Er is een daling van meer dan 10 procent in het aantal moorden, slagen en verwondingen, verkrachtingen, inbraken en andere gewelddadige misdrijven. Het aantal autodiefstallen en -inbraken halveerde. Het aantal aanrandingen en verkrachtingen nam respectievelijk 14 en 28 procent af.
En dat heeft voor een groot stuk te maken met dit: doordat de politie en het gerecht niet meer moeten bezig zijn met drugsdelicten (30.000 per jaar voor de legalisering, nu nog 2.000) kunnen ze hun tijd en geld inzetten op andere zaken. Het gaat om 50 miljoen euro die de politie en het gerecht in de staat Colorado nu efficiënter kunnen gebruiken. Daar komt nog eens ongeveer 30 miljoen bij, het deel van de taksen dat bij wet in politie en gerecht moet worden geïnvesteerd.
De legalisering heeft naar schatting ook al meer dan 100.000 jobs gecreëerd in de jongste drie jaar: allemaal mensen die nu werken in serres, distributie, in de legale verkoop of in een spectaculair groeiende sector die materiaal en grondstoffen fabriceert voor het groeien van cannabis.
De legalisering blijkt overigens uitstekend te zijn voor de zuiver lokale economie. Doordat federaal cannabis illegaal blijft in de VS, is het banken door de Federal Reserve verboden om geld aan te nemen of te verstrekken aan de sector. Het betekent ook dat geld dat verdiend wordt in Colorado in Colorado blijft.