Je kan er niet naast kijken en ziet hem vanuit zowat elke uithoek van Londen: The Shard, het gebouw dat vijf jaar geleden de deuren opende als het hoogste van de Europese Unie. Bedoeling was dat er boven de kantoren en restaurants in de indrukwekkende constructie ook tien luxeappartementen zouden komen, mét zicht tot op zee. Vandaag staan al deze flats echter nog altijd leeg.

Het was enkele weken voor de start van de Olympische Spelen toen The Shard officieel geopend werd. Het paradepaardje was een soort sky deck, waar toeristen voor een stevige prijs even van een indrukwekkend uitzicht konden genieten. Hoewel de Spelen zich kilometers oostwaarts zouden afspelen was de toren meteen het symbool van het evenement waarbij de ogen van de wereld enkele weken op de Britse hoofdstad gericht zouden zijn. En ook nu herkent iedere toerist de toren van ver, al is het maar door z’n futuristische vormen.

10 te koop, 0 verkocht

The Shard werd de eerste “verticale stad” van Europa genoemd. Want ja, in miljoenensteden zoals Londen is de enige optie om uit te breiden in de lucht bouwen. Zo zullen er de komende jaren nog wel verschillende hoge flatgebouwen uit de grond schieten. Het kan ook want Londen is nog geen stad die verziekt wordt door enorme wolkenkrabbers. Alleen dachten ze vijf jaar geleden ook dat de appartementen tussen de 53ste en de 65ste verdieping als zoete broodjes zouden verkopen. Het aantal verkochte flats op dit moment: nul!

Nochtans waren ze er in 2012 van overtuigd dat iedereen met de nodige centen in The Shard zou willen komen wonen. “Zo’n twintig telefoontjes en het is in kannen en kruiken”, klonk het overmoedig. De brochures van de appartementen waren ook niet mis. Drie flats zijn duplex-appartementen van waaruit de bewoners op een heldere dag de zee zouden moeten kunnen zien. Best mogelijk, want Londen ligt op zo’n 60 kilometer van de dichtstbijzijnde kust. Om nog maar te zwijgen van alle andere dingen die je vanuit het hoogste gebouw van de stad kunt spotten.

Zelfs het laagst gelegen appartement is nog steeds hoger dan alle andere woningen in Londen. Al kan je natuurlijk ook gewoon een ticket kopen om op de bovenste verdieping van het uitzicht te gaan genieten, zoals zo’n 6.000 toeristen per dag intussen doen. The Shard is als toeristische attractie dus wel geslaagd. Het grootste probleem voor potentiële kopers: de prijs. De appartementen kosten tot 50 miljoen pond, zo’n 57 miljoen euro.

Sketch op menukaart

De brochures zouden intussen niet meer beschikbaar zijn en ook de ontwikkelaars zouden volgens The Guardian in stilzwijgen gehuld zijn. De faciliteiten waren wel aantrekkelijk, bewoners konden zelfs hun maaltijden bestellen in het sterrenrestaurant van het Shangri-La-hotel dat een stuk lager staat. Via een speciale lift zouden de gerechten rechtstreeks omhoog worden gestuurd. Wil je boven geraken, dan moet je overigens zelf ook een minuutje in twee verschillende liften staan.

The Shard is grotendeels in handen van een immobiliënkantoor dat bij de Qatarese overheid hoort. Het hele project stond nog voor de constructie op instorten en was er zonder Qatar waarschijnlijk nooit gekomen. Architect Renzo Piano tekende in 2000 de eerste schets van de toren op een menukaart in Berlijn. Volgens een woordvoerster zouden de appartementen nog steeds compleet lege ruimtes zijn.

Historisch arme buurt

Wat de prijs betreft: een appartement bij Hyde Park is voor liefst 136 miljoen pond verkocht, dus zo uitzonderlijk zijn de bedragen op de Londense vastgoedmarkt niet. Maar dan blijkt de locatie een ander probleem. De Londense rijkelui – zij die zo’n appartement echt zouden kunnen betalen – willen als vanouds nog altijd niet ten zuiden van de Thames wonen, historisch zowat de armere buurt van de stad. En zelfs ten zuiden van Hyde Park is al een brug te ver.

De rest van The Shard is grotendeels kantoorruimte, en wordt op een klein stukje na volledig benut. Al zijn die bedrijven vaak wel ergens verbonden met Qatar. De universiteit van Warwick heeft voor z’n economische studenten de zeventiende verdieping afgehuurd. Ze hebben er een soort aula gemaakt. Geef toe, er zijn weinig plaatsen waar je met zo’n uitzicht kunt studeren. Maar wonen zit er voorlopig niet in. Dus als je extreem veel spaarcenten hebt, kan je nog altijd in The Shard gaan wonen. Helemaal alleen, zonder buren, op het dak van Londen. Niet mis, toch?