De Amerikaanse minister van Handel Wilbur Ross doet zaken met vertrouwelingen van de Russische president Vladimir Putin. Dat is één van de opvallendste zaken die naar voren komt in de Paradise Papers, waarin nieuwe onthullingen staan over hoe ’s werelds grootste bedrijven, staatshoofden en grote namen uit de politiek, entertainmentindustrie en sport geld sluizen naar belastingparadijzen. 

President Donald Trump heeft verhalen over banden tussen zijn regering en Rusland altijd afgedaan als nepnieuws.

Een andere naam die opduikt in het onderzoek is die van Jared Kushner, schoonzoon en belangrijke adviseur van Trump. Die verkocht zijn vastgoedbedrijf voor 850.000 dollar aan de Russische miljardair Yuri Milner. Die zakenman zorgde er op zijn beurt voor dat de Russische staatsbank VTB Bank en energiereus Gazprom grote bedragen konden investeren in Facebook en Twitter. De beursgangen van de sociale mediabedrijven zorgden voor grote winsten.

Ook andere bewindslieden van de regering van Trump worden genoemd, zoals Gary D. Cohn, economisch adviseur en Rex Tillerson, minister van Buitenlandse Zaken.

De Queen

De Trump-regeringsleden zijn zeker niet de enigen in de Paradise Papers. ’s Werelds grootste bedrijven, staatshoofden en grote namen uit de politiek, entertainmentindustrie en sport: allemaal komen ze voor in de 13,4 miljoen documenten.

Daarin staat te lezen hoe belastingen worden ontweken via constructies in belastingparadijzen, die overigens in de meeste gevallen gewoon legaal zijn.

De Britse Queen Elizabeth zou zo’n 10 miljoen pond hebben geïnvesteerd in een fonds op de Kaaimaneilanden. Die investering is nooit openbaar gemaakt.

Dat fonds investeerde op zijn beurt in de winkelketen BrightHouse. Dat Britse bedrijf werd onlangs op de vingers getikt omdat het misbruik maakt van kwetsbare en arme mensen. Bij BrightHouse kan je tegen hoge rente elektronische apparaten op afbetaling aanschaffen.

Justin Trudeau

Een andere opvallende naam die opduikt is die van de Canadese premier Justin Trudeau. Zijn goede vriend en fondsenwerver Stephen Bronfman zou betrokken zijn geweest bij het wegsluizen van miljoenen dollars naar de Kaaimaneilanden. Trudeau riep na de onthullingen in de Panama Papers nog op tot actie tegen belastingontwijking.

De Paradise Papers zijn een vervolg op die Panama Papers. Zo’n anderhalf jaar geleden lekten 11 miljoen documenten, waaruit bleek dat een Panamese belastingfirma tal van miljardairs heeft geholpen geld weg te sluizen naar belastingparadijzen.

Apple, Nike, Uber

Uit de gelekte documenten blijkt verder dat het grootste mijnbouwbedrijf van de wereld Glencore in het geheim tientallen miljoenen heeft geleend aan een Israëlische miljardair. In ruil daarvoor moest de Israëliër een omstreden, maar lucratieve deal sluiten met de regering van de Democratische Republiek Congo.

In de Paradise Papers staat ook hoe multinationals, waaronder Apple, Nike en Uber belastingen ontwijken via constructies met offshore-bedrijven. Dat zijn vennootschappen die gevestigd zijn op plekken waar vermogen nauwelijks wordt belast.

Madonna en Bono, Everton en Arsenal

Ook artiesten Madonna en Bono komen erin voor. De Amerikaanse zangeres zou een farmaceutisch bedrijf gebruiken om belasting te ontwijken, de Ierse U2-zanger zou via Malta in een winkelcentrum in Litouwen hebben geïnvesteerd.

Twee Russische miljardairs hebben volgens de documenten via ingewikkelde offshore-constructies belangen gekocht in de grote Engelse voetbalclubs Everton en Arsenal. De twee, Farhad Moshiri and Alisher Usmanov, zijn zakenpartners, maar de clubs waar ze belangen in hebben zijn juist concurrenten van elkaar.

De documenten werden gelekt aan de Duitse krant Süddeutsche Zeitung. Die deelde ze weer via een samenwerkingsverband met media in 67 landen. De belangrijkste bron van de documenten is juridisch dienstverlener Appleby, een van de meest prestigieuze bedrijven die werken vanuit belastingparadijzen.

Navigator

De belangrijkste zaak die uit hun onderzoek naar voren komt, is wellicht de band die de Amerikaanse minister Ross heeft met de schoonzoon van Putin. De 79-jarige Ross heeft belangen in scheepvaartbedrijf Navigator dat zaken doet met het Russische bedrijf Sibur. Dat bedrijf is deels in handen van de schoonzoon van Putin.

Het gaat om een van de weinige investeringen die Ross niet heeft afgestoten bij zijn aantreden als minister begin dit jaar. Ross kan persoonlijk gewin halen uit zijn investeringen als het goed gaat met het bedrijf Navigator. In totaal heeft Ross een belang van 31% in het transportbedrijf.

Het Amerikaanse Navigator verdient miljoenen dollars per jaar door gas te vervoeren voor Sibur, meldt The New York Times. Sommige Russische belanghebbenden binnen dat bedrijf staan op een Amerikaanse sanctielijst.

De banden zijn opmerkelijk, mede omdat er loopt al maanden een onderzoek naar Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. Verschillende analisten noemen de banden van Ross met het bedrijf “problematisch”. President Donald Trump heeft verhalen over banden tussen zijn regering en Rusland altijd afgedaan als nepnieuws.

Navigator werkt niet alleen samen met het Russische Sibur, maar ook het Venezolaanse PDVSA is een grote klant. Dit is een oliebedrijf in bezit van de Venezolaanse staat, aangestuurd door de regering van Nicolas Maduro. De regering van Trump heeft afgelopen zomer sancties opgelegd aan PDVSA.