Nederlands op de speelplaats geen must meer in GO!-scholen

door Redactie
gepubliceerd op maandag 27 november 2017 om 14:26 •
4 min lezen

Leerlingen uit het gemeenschapsonderwijs die een andere moedertaal hebben dan het Nederlands, zijn niet langer verplicht om Nederlands te spreken op de speelplaats of zelfs in de klas. Dat blijkt uit de nieuwe visietekst van het GO! over de meertalige realiteit van vandaag.

Het was Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder bij het GO!, die vandaag de visietekst verspreidde via Twitter. In die tekst wordt er dieper ingegaan op de meertalige realiteit in het onderwijs vandaag. Want we kunnen er niet omheen: steeds meer leerlingen hebben een andere moedertaal dan het Nederlands. Uit cijfers van het Agentschap van Onderwijsdiensten blijkt dat in 2016 niet minder dan één op de zes leerlingen thuis een andere taal sprak dan het Nederlands. Die leerlingen vertrekken dus vanuit een andere beginsituatie dan hun medeleerlingen, maar de doelstelling is dezelfde: beheersing van het Standaardnederlands.

Positieve benadering

Bedoeling van deze nieuwe visie is om vanuit een positieve benadering te vertrekken. Als je leerlingen bestraft wanneer ze in hun eigen taal spreken, dan kan dat een negatieve invloed hebben op hun zelfbeeld. Maar als kinderen zich welkom voelen, dan leren ze beter én sneller.

Bovendien blijkt uit onderzoek dat de moedertaal een belangrijk hulpmiddel is om het Nederlands onder de knie te krijgen. Wanneer je een nieuwe taal leert, dan worden er netwerken in de hersenen opgebouwd om nieuwe woorden en grammaticale structuren te integreren met bestaande taalpatronen uit de moedertaal. Die moedertaal negeren of zelfs bestraffen, is dus geen goed idee, vinden ze bij GO!

Concrete invulling

Concreet worden er verschillende handvatten aangeboden om beter om te gaan met meertaligheid. Elke school is vrij om te kiezen vanuit de specifieke situatie wat er wel en niet gebruikt wordt. Zo kan er elke week een anderstalig kind vertellen over zijn of haar moedertaal en land van oorsprong. Of een anderstalig kind kan iets uitleggen aan een klasgenootje die dezelfde taal spreekt, zodat het niet langer fout of minderwaardig aanvoelt als een kind een andere thuistaal heeft.

Onderzoek over aanleren van een taal

Piet Van Avermaet, professor aan de Universiteit van Gent, kan zich volgens vrt NWS helemaal vinden in deze visie. “In Vlaanderen doen we al bijna tien jaar onderzoek naar het aanleren van de Nederlandse taal. Daaruit is gebleken dat het absoluut nuttig is voor leerlingen als ze kunnen terugvallen op hun moedertaal wanneer ze iets niet begrijpen. We hebben ook vastgesteld dat anderstalige kinderen die bijvoorbeeld zelf de taal mogen kiezen op de computer, bijna altijd voor Nederlands kiezen. Zij kijken enkel bij twijfel naar de moedertaal.

Stap te ver

Toch vindt Koen Daniëls, onderwijsspecialist bij de N-VA, dit een stap te ver, zo schrijft Het Nieuwsblad. Hij vindt dat ouders van anderstalige leerlingen het signaal moeten krijgen dat kennis van het Nederlands essentieel is om aan een diploma te geraken, terwijl ze nu de boodschap krijgen dat het niets uitmaakt. Daarnaast maakt hij zich ook zorgen over de leerkrachten, die er nog iets moeten bijnemen terwijl de onderwijstijd al zo beperkt is. En bovendien vreest hij dat mensen zich op die manier gaan terugtrekken in hun eigen taal en cultuur.

Ook partijgenoot Bart De Wever viel bijna van zijn stoel toen hij het nieuws vernam. “Ik dacht eerst dat het een aprilgrap was,” vertelt hij aan vrt NWS. Hij wil niet pleiten voor een taalverbod of een taal stigmatiseren, “maar het streefdoel moet zijn om competente mensen op te leiden, die de taal spreken die ze nodig zullen hebben op de arbeidsmarkt. We moeten één samenleving creëren en de Nederlandse taal is een prima verbinding voor ons allemaal.”

Polarisatie is nergens voor nodig

Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) vindt polarisatie echter nergens voor nodig. ”De onderwijstaal is het Nederlands en zal dat altijd zo blijven. Dat staat dan ook absoluut niet ter discussie. Het is positief dat anderstalige jongeren niet gestigmatiseerd worden, maar dat hun moedertaal in de plaats daarvan gebruikt wordt als hefboom om het Nederlands beter onder de knie te krijgen. Uiteraard is de kennis van het Nederlands een cruciale sleutel tot integratie. Het baart mij ook zorgen als sommige jongeren de Nederlandse taal niet goed beheersen, dus als we het het enthousiasme van leerlingen om het Nederlands te leren kunnen stimuleren, dan is dat zonder meer een goede zaak.”

Katholiek Onderwijs Vlaanderen werkt aan eigen visie

Katholiek Onderwijs Vlaanderen wenste niet te reageren op deze visie. “Wij zijn volop bezig aan het ontwikkelen van onze eigen visie op meertaligheid, en dat in samenspraak met onze scholen. Zolang deze visie niet op punt staat, willen wij hier geen uitspraken over doen.”