Werken ze of is het een placebo: de wetenschap heeft nu eindelijk bewijs dat antidepressiva echt werken. Depressie is één van de grootste mentale problemen van onze tijd, met duizenden mensen die elk jaar aan de pillen gaan. Maar de sceptici vroegen zich toch af of je mentale problemen ook echt met een pilletje kan oplossen. Dat antidepressiva echt helpen, is nu wel bewezen. 

Werken antidepressiva echt? De wetenschap buigt er zich al enkele jaren over, maar een metastudie zou nu voor eens en voor altijd bewijzen dat de meest gangbare antidepressiva consequent beter scoren dan een placebo. Met andere woorden: ja, antidepressiva werken. Daarmee is niet gezegd dat ze dé oplossing zijn, of dat de nevenwerkingen niet zwaar kunnen doorwegen, maar wérken doen klassieke antidepressiva dus wel degelijk.

Beter dan placebo

Hoe weten we dat nu zeker? Jarenlang bleef er toch een sceptische ondertoon over antidepressiva, ook bij artsen. Een gigantische metastudie keek naar 51 studies, die 21 antidepressiva bij meer dan dan 110.000 proefpersonen testten. Uit die metastudie komt één duidelijk resultaat: de 21 middelen werken altijd beter dan het placebo.

Over het algemeen werden nieuwere antidepressiva beter ontvangen dan de oudere generatie (uit pakweg de jaren vijftig), omdat ze minder bijwerkingen hadden. Opvallend is wel dat die oudere pillen puur op vlak van effectiviteit wel het beste scoorden, zeker amitriptyline, een medicijn dat ook bij migraine gebruikt wordt.

Niet altijd de beste methode

“Antidepressiva kunnen een efficiënte manier zijn om zware depressies te behandelen, maar dat wil niet noodzakelijk zeggen dat ze de eerste methode moeten zijn die dokters voorschrijven”, vertelde dokter Andrea Cipriani, deel van het onderzoeksteam aan de universiteit van Stanford, die de research deden, op een briefing in Londen.

Het gaat natuurlijk ook om gemiddelden: sommige antidepressiva zullen dus uitstekende resultaten boeken bij de ene patiënt, en vooral nevenwerkingen hebben bij de volgende. Daar moet een arts rekening mee houden om een behandelplan op te stellen. Ook therapie heeft een plaats bij behandeling voor depressie. Zo worden in België zes sessies terugbetaald.

300 miljoen depressies

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie leiden wereldwijd zo’n 300 miljoen mensen aan depressie. Slechts één op zes krijgt daar de juiste behandeling voor, en dat is in de rijke landen. In armere landen daalt dat percentage scherp naar één op de 27.

Without citalopram I don’t function. I don’t look after myself, I don’t eat properly, I don’t sleep, I don’t shower. I have no energy, no passion and no sense of purpose. Antidepressants give me back my life and my creativity. #MedsWorkedForMe

— Sophie Smith (@sophie_s96) 22 februari 2018