Tim Mielants is een Belgische regisseur die nu al een paar jaar kan meespelen in de hoogste regionen der televisie. Hij regisseerde al een heel seizoen van Peaky Blinders en hij mocht voor AMC The Terror mee opzetten, de reeks die bij de zender als de opvolger gezien wordt van The Walking Dead. Onderweg kwam Mielants ook bij Noah Hawley (die van Fargo) terecht voor het eerste seizoen van diens superheldenreeks Legion, een samenwerking die deze keer hernieuwd werd voor niet één, maar twee afleveringen.

Als wij ‘m mailen met de vraag of we eens kunnen afspreken om over Legion te praten, reageert hij dolenthousiast.

Tim Mielants: Om heel eerlijk te zijn: ik werk graag. (lacht) Ik ben enthousiast over wat ik mag doen en ik ben dus ook enthousiast als ik daarover mag praten.

Als ik naar jouw cv kijk dan denk ik dat jij iemand bent die altijd zoekt naar datgene dat je nog nooit gedaan hebt. Die een sprong durft te wagen.

Mielants: Dat klopt wel, ja. Al gaat dat soms ook wel gepaard met echte angst. Ik herinner me nog dat ik huilend in de kast heb gezeten, “Ik ga het niet doen!” snikkend, nadat Noah Hawley me had gevraagd voor het eerste seizoen van Legion. Ik had ook totaal geen voeling met die comics van Marvel. Nu is dat misschien meer, want de superheldenfilms worden en masse bekeken dezer dagen, maar ik was nooit verder geraakt dan Kuifje of Asterix. (lacht) Bleek dat nu toch precies te zijn waar Noah naar op zoek was.

Meer dan zomaar een superheldenreeks

Wie of wat zijn jouw voorbeelden? Van welke films, series of regisseurs hou je het meest?

Mielants: Ik merk bij mezelf dat ik altijd onderduik in de filmgeschiedenis. Ik ben een grote fan van FilmStruck. Die zijn hier nog niet actief, maar ze focussen zich op de klassiekers, de independants, arthouse en de Europese cinema. Ik probeer van alles wat ik zie iets op te pikken en te blijven leren op die manier. Ik vind dat je dat als regisseur verplicht bent aan jezelf. Het is een ambacht dat je moet leren en ik ben ervan overtuigd dat je dat ambacht kan verrijken door je onder te dompelen in wat er al gedaan is. Om op die manier bagage op te doen.

Meestal kijk ik met de regisseursblik, maar dat wil niet zeggen dat ik niet meer geniet. Die reeks op Netflix van David Fincher, Mindhunter: puur genieten is dat. Of Phantom Thread van Paul Thomas Anderson: onwaarschijnlijk op alle vlakken. En een andere die ik nog wel zeker wil noemen is Buster Keaton. Wat die deed in de jaren 20 en 30 qua special effects is geniaal. Er was toen geen CGI en de makers moesten inventief zijn om hun stunts uit te voeren. Buster Keaton was daar de allerbeste in en deed de dingen zelfs met gevaar voor eigen leven. Die filosofie heeft Noah Hawley ook wel gehanteerd voor Legion: probeer het allemaal anders op te lossen en niet naar de CGI te grijpen.

Legion is een superheldenreeks, maar ik heb het altijd veel meer gevonden dan dat. Het gaat voor mij ook over wat wij als maatschappij doen met mensen die niet binnen het systeem passen. Voor David zijn zijn gaven eerder een belemmering dan een geschenk. Het is geen held zoals Spider-Man of Daredevil bijvoorbeeld die de intentie heeft om de wereld beter te maken met zijn krachten.

Mielants: Je hebt 100% gelijk in wat je nu zegt. Legion draagt allemaal personages in zich die een strijd leveren met zichzelf en met zichzelf in de knoop liggen. Het is heel mooi om dat te onderzoeken en daarmee aan de slag te gaan. Wat we met Legion ook proberen doen is het uit de clichésfeer trekken van psychische ziektes.

We proberen ook om paranoia en verschillende werelden die naast elkaar leven te visualiseren op een surreële manier en ik ben een grote fan van het Europees surrealisme. Un Soir, Un Train – van André Delvaux – is veruit mijn favoriete Belgische film ooit. Noah is ook een fan van het surrealisme en daar wilde we dingen mee doen.

Er zit zo een scène in de eerste aflevering van het nieuwe seizoen, die jij geregisseerd hebt. Een scène waarin op een bijzondere manier verbeeldt wordt hoe een waanidee kan uitmonden in een psychose.

Mielants: Dat is een sequentie die inderdaad tekenend is voor wat ik net zei. Die scène staat echt buiten het verhaal, maar het maakt ze niet onbelangrijk. De grote danssequentie is ook zo’n voorbeeld van hoe we om de clichés heen proberen fietsen. In een andere superheldenreeks zou diezelfde scène een grote gevechtscène zijn. Wij suggereren het gevecht.

Het lijkt mij ook een reeks waar veel mensen op kunnen afknappen omdat ze té geflipt is.

Mielants: Het is een nichereeks, sowieso. Het is een voorbeeld van hoe uiterst je kan gaan. Veel mensen vragen me of het nu leuk is om in het buitenland te draaien. Wel, voor dit soort dingen wel. Ik bedoel: stap eens met het idee van Legion naar vtm of VRT? Het begint met Tabula Rasa en Beau Séjour en nu ook nog De Dag wel te komen: er staan eindelijk mensen met durf op in het Vlaamse televisielandschap. Ik hoop dat het blijft duren.

Grenzen aftasten

Vertel eens wat meer over Noah Hawley. Sinds hij de televisiereeks van Fargo op de kaart heeft gezet, is hij voor wie thuis is in wat er in het serielandschap gebeurt een boeiende figuur geworden. Wat is hij voor iemand?

Mielants: Noah maakt nooit een tweede seizoen. Hij maakt altijd iets dat van nul begint. Ik vind hem één van de meest interessante mensen in het televisielandschap op dit moment. Omdat hij blijft experimenteren en grenzen aftasten van wat mogelijk is.

Ook al is Legion op papier toe aan zijn tweede seizoen: het is een nieuwe start. Het verschil tussen het eerste en het tweede seizoen van Fargo was ook redelijk gigantisch, ineens waren er zelfs UFO’s te zien. (lacht) Bij Legion is dat ook: het zal helemaal anders zijn.

Ik moet zeggen: het was wel stressen. We moesten ook opnieuw gaan zoeken, want er waren dingen die goed werkten in het eerste seizoen die hier niet meer goed bleken te werken. Het was echt vanaf nul terug beginnen.

Als ik jou hoor praten over die zoektocht, vermoed ik wel dat je daar ook zelf zeggenschap in hebt gehad. Er zijn al Belgen geweest die gedesillusioneerd uit het buitenland terugkwamen met de boodschap dat op een Europese – of Belgische – set de vrijheid toch veel groter is.

Mielants: Ik heb het geluk gehad dat ik heel veel vertrouwen kreeg van de showrunner die letterlijk tegen mij heeft gezegd: “Maak er je eigen ding van. Zet je persoonlijkheid erin.” Dat is fantastisch. Ik snap de andere reacties ook. Ik was bijvoorbeeld ook executive producer op de set van The Terror van AMC en daar bleek ter plekke dat die vrijheid die ik voor ogen had toch ook weer heel beperkt was.

Zoals ik het nu zie verschilt het van project tot project. En met Peaky Blinders en Legion heb ik twee keer veel geluk gehad.

Geluk of smaak

Waar Legion met verschillende regisseurs werkt, heb jij wel het hele derde seizoen van Peaky Blinders mogen regisseren. Dat lijkt me wel een heel verschil in in hoeverre je je eigen stempel kan drukken op een reeks.

Mielants: Uiteraard. Een heel seizoen is nog leuker. Peaky Blinders was een heel fijne ervaring omdat het bij het derde seizoen echt de bedoeling was van de makers om er iets anders mee te gaan doen. Ze waren de stoerheid van de maffia – de swagger – wat beu en ze wilden het wat onzekerder en existentiëler maken. Wat gebeurt er als Thomas Shelby een midlifecrisis krijgt? Wat gebeurt er als hij vader wordt? Dat hebben we allemaal onderzocht en dat was fantastisch om te doen.

Je zei daarnet dat je geluk hebt gehad. Ik moet nu denken aan een documentaire over Marianne Faithfull die ik onlangs gezien heb op Canvas. Daarin zegt ze op een bepaald moment: “Ik heb veel geluk met de muzikanten waarmee ik mag samenwerken.” Dan houdt ze een pauze en vult ze aan: “Of ik heb goeie smaak.”

Mielants: (lacht) Kijk, eerst moet je het geluk hebben om ergens in te rollen. Eens je dan aan het rollen bent, vragen ze je wel op basis van wat je al gedaan hebt. En natuurlijk opent bijvoorbeeld Peaky Blinders dan deuren. Noah Hawley heeft me gevraagd op basis van wat hij daarin gezien had. Dat gezegd zijnde: een regisseur maakt zijn keuzes en ik denk dat ik ook soms wel de verkeerde keuzes gemaakt heb. Ook House Of Cards en The Crown zijn op een bepaald moment op mijn pad gekomen, toch ook reeksen op een hoog niveau.

Van The Terror, de nieuwe reeks van AMC die je mee hebt mogen vormen, heb ik alleen nog maar de trailer gezien. Het is een horrorreeks over een schip onderweg naar China en India dat vastloopt waarna het onder andere over kannibalisme gaat. Die trailer zag er best goed uit.

Mielants: Het is een ongelooflijk boeiend uitgangspunt: wat gebeurt er als een heel schip met mannen drie jaar moet zien te overwinteren op een ijskap? Het is heel boeiend om over na te denken, maar het was wel een hele vermoeiende set.

De Patrick

Nu ga je weer een nieuwe stap zetten: je gaat een film maken. In België. De Patrick is de titel, Kevin Janssens speelt mee en het speelt zich af op een nudistenkamp.

Mielants: Die film wil ik al heel lang draaien, maar pas nu heb ik de kans om dat echt te doen. Het vreemde is dat ik eigenlijk die film wilde draaien en daartussen wat tv wilde doen. Het is anders uitgedraaid. Een vriend van me heeft eens gezegd “Je hebt je naar boven gefaald.” (lacht) En dat klopt wel.

Mijn agents verklaren me nu gek dat ik nu een film ga draaien in België, maar het is een project dat ik gewoon moet doen, mijn hart gaat ernaar uit. Ik ben nooit écht bewust bezig geweest met mijn carrière en dat ben ik nu ook niet aan het doen. Ik probeer gewoon iets te doen wat ik heel boeiend vind. Er is een tijd geweest dat ik wel bezig was met carrièreplanning en toen marcheerde er niks. Pas toen ik zei “Het kan me allemaal niet meer schelen en ik ga doen wat ik graag doe!” is de bal beginnen rollen.

Over een bal die op een gegeven moment is beginnen rollen gesproken: er is me verteld dat jij in Hollywood was op het moment dat de #MeToo-bom barstte.

Mielants: Wat ik toen en daar vooral frappant vond was dat iedereen eigenlijk al lang bleek te weten wat voor iemand die Weinstein was. Er was totaal geen verbazing! Iedereen wist het. Er heerste een soort schouderophalen à la “Allé, het is eruit.”Terwijl ik me meteen afvroeg: waarom zei niemand dan iets? Ik heb ook scènes opnieuw moeten draaien met een andere acteur.

De hashtag heeft nu geholpen om één en ander op gang te brengen, maar ik vind het wel jammer dat we zoiets nodig hebben. Voor mij zijn de grenzen duidelijk. Voor mij is het ook maar normaal dat vrouwen en mannen evenveel verdienen. Waarom zijn we daar zelf nooit achter gekomen? En waarom nu pas?

Wat is normaal?

In de perstekst van het tweede seizoen staat een quote van Hawley: “Als het eerste seizoen het verhaal vertelt van een geesteszieke man in een normale wereld, wou ik in het tweede seizoen een normale man in een geesteszieke wereld neerzetten.” Mag ik zeggen dat dat de invloed van Trump wel zal zijn?

Mielants: Zeker! Noah heeft mij een briefing van een uur gegeven over zijn filosofie op het tweede seizoen. Ik heb die toen opgenomen, maar nadien bewust niet herbeluisterd omdat het mooie aan Legion is dat iedereen een andere interpretatie kan geven aan wat er gebeurt. Ik kan wel zeggen: de naam Trump is in die briefing wel gevallen.

En ook: het is misschien wel eens nuttig om stil te staan bij wat normaal is. Misschien is een normale persoon wel iemand die worstelt met zichzelf en die teleurstelling voelt. Dat is heel interessant om over na te denken.

In aanloop naar dit interview heb ik ook nog de vijfde aflevering van het eerste seizoen herbekeken, die jij ook geregisseerd hebt. Dat was een sleutelaflevering en daarin zei Syd: “Who teaches us to be normal, when we’re one of a kind?”

Mielants: Ik vind het heel interessant dat je dat eruit hebt gehaald. Dat vat het zowat samen.

Je kent Jakob Verbruggen ook goed, die andere Belg die het goed doet in het internationale televisielandschap. Heerst er gezonde jaloezie tussen jullie beide?

Mielants: We kennen elkaar al heel lang, we hebben samen op de lagere school gezeten. We appreciëren mekaars werk sowieso en ik denk dat we ook verschillend genoeg zijn om niet de directe competitie met elkaar aan te moeten gaan. Het is ook gewoon een prachtig moment nu om in te regisseren omdat er een groot aanbod aan kwalitatieve reeksen gemaakt wordt. Echt, ik ben heel blij dat ik vandaag leef. (lacht)

Het nieuwe seizoen van Legion is vanaf 4 april elke woensdag te zien om 20.35u op FOX. FOX is in Vlaanderen te bekijken op kanaal 13 van Telenet, op kanaal 192 bij Proximus in de Entertainment Channel tv-bundel en op post 15 bij Orange.​