In 2023 moet Holland World klaar zijn. Een soort pretpark met replica’s van alle oude en nieuwe iconen van Nederland. Volgens de initiatiefnemers “maakt het voor de gemiddelde Chinese toerist niet uit” dat ze fake toeristische attracties te zien krijgen. De mensen achter het megaproject winden geen doekjes om het bestaansrecht van zo’n nepholland: het moet toeristen weghouden van oververzadigde hotspots zoals Amsterdam en de Zaanse Schans. Want Nederland is ze eigenlijk wel een beetje beu, al die toeristen.

Dit jaar bezoeken zo’n 18 miljoen buitenlandse toeristen Nederland, in 2030 loopt dat op naar minimaal 29 miljoen bezoekers per jaar. De hordes toeristen brengen flink wat geld in het laatje. Het toerisme draagt meer bij aan de Nederlandse economie dan de landbouw en gas- en oliewinning bij elkaar bijvoorbeeld.

Vorig jaar was het toerisme goed voor 28,3 miljard euro aan toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie. Omgerekend is dat 4,3 procent van het bruto binnenlands product. Toerisme in Nederland is ondertussen bovendien goed voor maar liefst 641.000 banen volgens sommige studies.

Maar het toerisme heeft ook een keerzijde. De bezoekers zijn een steeds groter wordende bron van overlast, met name in Amsterdam.

SEO Economisch Bureau, gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam, heeft in opdracht van de gemeente een poging gewaagd een antwoord te geven op de vraag hoeveel toeristen in totaal komen – dus ook degenen die maar een dag blijven. Uit dat onderzoek blijkt dat Amsterdam zo’n 18 miljoen bezoekers per jaar ontvangt en die geven, per bezoek, gemiddeld 242 euro uit in de stad. Dit levert Amsterdam zo’n 6,3 miljard euro op.

Op sommige plekken struikel je over de toeristen met selfiesticks en word je quasi constant overreden door slingerende Engelsen op een huurfiets. En lallende dronken jongeren op de Wallen zijn tegenwoordig een typischer beeld daar dan de raamprostituees.

Oplossing?

Waar laat je al die mensen? En hoe zorg je ervoor dat de overlast niet enorm wordt? Over die vragen hielden ze vorige week in Nederland al een eerste Nationale Toeristentop. Echte oplossingen kwamen daar niet uit.

Al een paar jaar wordt daarom geprobeerd om het aantal toeristen iets meer te spreiden over heel Nederland. Er wordt gewezen op het mooie Lake District (Friesland), Design District (Eindhoven) en het Royal District (Den Haag). Maar dat wil nog niet erg lukken.

Fake Holland

De initiatiefnemer van Holland World zegt dat wel te hebben. De bouw van een nieuw themapark vlakbij Schiphol, dat alle oude en nieuwe iconen van Holland met speciale effecten laat zien, moet eind 2019 starten in de Haarlemmermeer.

Het nepholland is volgens Hans van Driem (71) hard nodig om Nederland als toeristenbestemming de komende jaren niet dicht te laten slibben en overvolle echte hotspots zoals Amsterdam, Volendam, Kinderdijk en de Zaanse Schans te ontlasten.

“Wereldwijd komen er tot 2030 een half miljard vliegtoeristen bij, vooral uit Azië. Die willen ook massaal onze topattracties en musea zien. Niemand kan hun de toegang tot ons land weigeren. Maar er is straks geen plaats meer. Er staan nu al vaak urenlange rijen. Daarom gaan we hen afleiden”, zegt Van Driem in De Telegraaf.

Holland World moet in 2023 openen op een weiland van 85 ha in de buurt van Hoofddorp, vlak bij Schiphol.

Ook bijvoorbeeld de watersnood van 1953 en de puur Hollandse ijspret kunnen volgens Van Driem aan den lijve worden ervaren. “We werken samen met architecten die onder meer Universal Studio’s in Amerika hebben ontworpen. Een tiental ondernemers en experts doet mee aan de ontwikkeling van dit themapark.”

Een replica van De Walletjes of een coffee shop zal niet te zien zijn in Holland World: het moet een familievriendelijke toestand blijven volgens Van Driem.

Bij Holland World horen ook 4.000 hotelkamers, een winkelcentrum en een hoop bars, restaurants en zelfs een casino. Holland World gaat een miljard euro kosten om te bouwen, maar aan investeerders is er blijkbaar geen gebrek.

Holland World rekent op zes miljoen bezoekers per jaar.

Steek het niet (alleen) op de Chinezen

Voor wie trouwens denkt dat er alleen maar Aziaten naar Nederland komen: dat is niet helemaal waar. Vorig jaar kwamen er meer dan 5 miljoen Duitsers naar Nederland, en nog eens ruim 2 miljoen Belgen. De Chinezen staan pas op de achtste plaats. De verwachting is wel dat het aantal Chinese toeristen de komende jaren blijft toenemen. Ze zijn dolenthousiast over Nederland.

Amsterdam trof eerder dit jaar al maatregelen om de overlast door toeristen te beperken. Het stadsbestuur vindt dat het te druk wordt en kondigde onder meer strengere Airbnb-regels aan, waarbij vakantieverhuur in overbelaste wijken helemaal kan worden verboden. Ook wordt ‘pretvervoer’ over water en land aan banden gelegd in het centrum.

Die laatste maatregel treft bierfietsen, segways en rondvaartboten. De opstap- en afstapplaatsen van de rondvaartboten gaan bijvoorbeeld het centrum uit.

“Amsterdam is een stad om in te leven, te wonen en te ondernemen”, staat in een verklaring. En de ‘verpretparkisering’ van de stad moet worden teruggedrongen.

Vanaf 2019 mogen Amsterdammers hun woning nog maximaal dertig dagen per jaar mogen verhuren aan toeristen via Airbnb en andere sites. Dat was eerder maximaal zestig dagen per jaar.

Het stadsbestuur wil niet per se de toeristen de stad uit jagen, zegt het, maar de maatregelen moeten er wel voor zorgen dat de groei van het aantal bezoekers afvlakt en dat de wijken leefbaar blijven.

Giethoorn: toeristen versus bewoners

Het pittoreske dorp Giethoorn in Overijssel staat ook bovenaan het lijstje van menig toerist uit Azië en het dorp heeft daar in toenemende mate last van. Het aantal toeristen overstijgt de bevolking: er wonen zo’n 2.600 mensen in Giethoorn, terwijl er jaarlijks honderdduizenden toeristen op bezoek komen.

Het voelt steeds meer als een openluchtmuseum, zeggen de mensen die in Giethoorn wonen. Vooral met Aziatische toeristen hebben ze het moeilijk: “Ze maken foto’s door je huis heen. Ze zetten hun lens gewoon op je raam.”

Verschillende Giethoornaren hebben rolgordijnen geïnstalleerd en hekken rond hun huis gezet, maar “veel helpt dat niet, ze klimmen er gewoon overheen”. Mensen die in Giethoorn wonen, zijn het al gewoon om in hun hof toeristen aan te treffen die zich hebben geïnstalleerd in hun tuinmeubelen.

Bijna iedereen in Giethoren vindt wel dat de toeristen erbij horen, maar ook bijna iedereen merkt dat de tolerantie ten opzichte van die toeristen aan het afnemen is.

De gemeente heeft dit voorjaar een pakket maatregelen gepresenteerd die nog voor het toerismeseizoen werden ingevoerd. Zo worden de slootjes beter toegankelijk gemaakt, wordt foutparkeren aangepakt en worden spiegels langs de gracht vernieuwd, zodat schippers van rondvaartboten en toeristen beter zicht hebben op de boten die om de hoek varen.

Vorig jaar kocht een Chinese ondernemer, die zijn kapitaal verdiende met de verkoop van babymelk, zeven huizen op in Giethoorn. Alarmerend nieuws voor de inwoners, die vreesden dat hun dorp steeds meer zou worden ingenomen. Het avontuur was echter snel weer voorbij. Inmiddels heeft hij de panden alweer te koop gezet.