Komt het nog goed tussen Open Vld-topper Maggie De Block en N-VA-minister Ben Weyts? De kans is bijzonder klein geworden, na een zwaar incident tussen beiden bij de coalitievorming in Merchtem. N-VA en de lijst van De Block hadden daar samen een voorakkoord én een meerderheid, maar Weyts eiste dat de minister van Volksgezondheid effectief haar ministerschap zou opgeven. Bovendien stapte N-VA achter de rug naar CD&V. Daarop ging De Block in zee met diezelfde CD&V, en staat de N-VA buitenspel in Merchtem.

Een woelige verkiezingsnacht in Merchtem bracht twee nationale politici frontaal in botsing, en niet de minste. In een dramatische confrontatie eiste Ben Weyts (N-VA) niets minder dan dat Maggie De Block (Open Vld) ontslag nam als minister en het nationale niveau zou laten voor Merchtem. De Block stelde dat ze zich “niet nationaal wilde laten liquideren”, en wees resoluut de eisen van Weyts van de hand. Op het einde van de nacht lag de N-VA zo uit de coalitie, en was ze twee schepenposten kwijt, die CD&V inpikte.

De lokale editie van Het Nieuwsblad maakte een interessante reconstructie van de clash tussen de kopstukken in Merchtem. Daar speelde Weyts, de N-VA-minister in de Vlaamse regering en sterke man van de Vlaams-nationalisten in dat deel van Vlaams-Brabant, een cruciale rol. Hij leidde de onderhandelingen voor de N-VA, die een voorakkoord hadden met Lijst 1785 van Maggie De Block (Open Vld).

“Woordbreuk, toen bleek dat De Block geen burgemeester werd”

Lijst 1785 is de postcode van Merchtem, de lijst was diegene van uittredend burgemeester Eddie De Block, de broer van Maggie. Die stopte ermee, en dus trok de minister van Volksgezondheid deze keer de lijst. Daarbij had ze ook aangekondigd burgemeester te worden, maar op Villa Politica had ze later al duidelijk gemaakt dat ze hoe dan ook minister bleef.

Maar de N-VA viel naar eigen zeggen toch uit de lucht toen hun kopman Tom Van Gestel (N-VA) op de nacht van de verkiezingen naar de mensen van Lijst 1785 trok, en daar te horen kreeg dat Maggie De Block geen burgemeester zou worden, maar vernieuwer Maarten Mast. Van Gestel had nochtans “het licht op groen gekregen van Ben Weyts”. “Wij hadden immers een akkoord met lijst 1785. Maar dat De Block geen burgemeester zou worden, was voor ons woordbreuk”, zo vertelt Van Gestel.

De Block was niet onder de indruk. “Weyts bleef maar aanhalen dat ik burgemeester moest worden en het ministerschap opgeven. Maar ten eerst is het aan onze partij zelf om te zeggen wie burgemeester wordt. En ten tweede: wij haalden niet zo’n positief resultaat, onder meer door een negatieve campagne. De kiezer koos voor vernieuwing en een jonge ploeg, met een frisse burgemeester.”

Maar Weyts pikte dat niet, waarop het tot een zware clash kwam over het ministerschap van het Open Vld-boegbeeld. “Maggie De Block zei tijdens de onderhandelingen dat ze geen burgemeester zou worden, terwijl ze dat voor de verkiezingen wel had aangekondigd. Wij vonden dat woordbreuk. Onze mensen konden dat niet aanvaarden en het gevolg is inderdaad dat er een andere coalitie is gevormd.”

“Ik word nationaal al langer geviseerd door N-VA”

Maar De Block is niet bepaald opgezet met wat Weyts deed: “Ik word nationaal al langer geviseerd door N-VA. Ze willen mij het liefst nationaal liquideren en daarom bleef Ben Weyts bij zijn standpunt en maakte hij er uiteindelijk een breekpunt van. N-VA heeft echt stom onderhandeld. Ze hadden twee schepenen en gooiden dat in het water door mij te proberen chanteren. Ik was in shock.”

Bovendien bleek het echt een stukje dorpspolitiek: op de nacht van de verkiezingen ging de N-VA ook praten met Pro Merchtem, de felle tegenstanders van De Block. Die kreeg daarvan berichten binnen, van twee verschillende getuigen. Ze aarzelde daarop niet langer, en ging in zee met CD&V Plus.

Echt bevorderlijk voor de relaties tussen N-VA en Open Vld in Vlaams-Brabant, met boegbeelden De Block en Weyts is heel de episode niet. De Block blijft ondertussen gewoon minister.