Groen heeft de radiostilte in Antwerpen doorbroken, door een discrete meeting tussen Wouter Van Besien (Groen) en Bart De Wever (N-VA) te lekken. Meteen liggen ook delen van De Wever z’n formateursnota op tafel, weliswaar in de interpretatie van Groen. Het duidt erop dat de groenen niet kunnen bewegen richting een coalitie met de N-VA in Antwerpen. Dat zorgt dat er misschien snel duidelijkheid kan komen over de coalitie in Antwerpen.
Een klein deeltje van de onderhandelingen in Antwerpen ligt op straat. Want via De Morgen en De Gazet van Antwerpen lekten gesprekken tussen de lokale kopman Wouter Van Besien (Groen), en huidig burgemeester en formateur Bart De Wever (N-VA). Er is in het lek sprake van één gesprek, afgelopen woensdag, waarbij De Wever aan Van Besien ruime inzage gaf in zijn formateursnota, zonder dat hij een fysiek exemplaar van de tekst bezorgde.
Die versie van de feiten in het lek is wat vreemd: de gesprekken tussen beiden lopen al veel langer, en al verschillende keren werd de nota onder elkaar in alle discretie besproken de afgelopen weken, in sessies die uren in beslag namen.
Net zoals overigens ook met CD&V en sp.a, met wie De Wever net zo goed intens gesprekken voert om te zien hoe ver men wil en kan gaan in de coalitievorming. Enkel met Open Vld wordt iets minder gepraat, omdat ze nu eenmaal veel kleiner zijn en N-VA en de liberalen bovendien dicht tegen mekaar staan.
De Wever was als de dood voor wat nu gebeurt: lekken naar de pers. Hij deed er net alles aan om in discretie te kunnen werken en enige commentaar of opbod in de pers te vermijden. Vandaar dat geen van de gesprekspartners een tekst mee naar huis kreeg. Dan is het veel moeilijker om de formateur echt vast te pinnen in de pers op standpunten. Na onderhandelingen in het verleden waarbij de nota wel werd bezorgd, en die dan vervolgens binnen het uur integraal op een nieuwssite gelekt werd (wat onder andere gebeurde met het cdH in 2014) heeft De Wever z’n lesje geleerd.
Het lek is meteen een goede indicatie dat de druk op Groen wordt verhoogd, de focus in de berichtgeving ligt op die partij. Want de inkleuring ervan is duidelijk: volgens de berichten is de formateursnota van De Wever een voorbereiding voor een nieuwe Zweedse coalitie. Immers, opnieuw volgens de versie van het lek, zit er veel te weinig inhoudelijk in dat Groen moet bekoren: toegevingen naar links zijn er niet.
Hoewel bij Groen niemand on the record wil reageren, en men ontkent de bron van de indiscretie te zijn, is het lek toch duidelijk: de nota volstaat niet voor de groenen. Een heus circulatieplan komt er niet. Wel neemt De Wever het idee van Manu Claeys over, van stRaten-generaal, om een zogenaamde ‘werkbank’ op te richten. Die werkbank zou op anderhalf jaar dan een mobiliteitsplan moeten uitwerken om de stad veel meer richting fietsers en voetgangers te kantelen. Maar de bron wijst erop dat dat onvoldoende is. En ook het hoofddoekenverbod sneuvelt niet, plus er komen geen praktijktesten voor verhuurders. Het is duidelijk dat het lek geen coalitie tussen N-VA en Groen wil.
Braziliaanse coalitie in aantocht?
Het blijft zo in Antwerpen bijzonder onduidelijk. Groen heeft daarbij samen met De Wever de sleutels wel in handen: het is de enige partij die met de N-VA helemaal alleen een coalitie kan sluiten. Samen hebben N-VA en Groen immers genoeg, ook voor de districten. Dat maakt de stad makkelijker bestuurbaar.
Maar het is moeilijk oversteken. De Wever zegt en toont wel dat hij eventueel met Groen wil gaan, maar bij Wouter Van Besien en co is er geen overtuiging dat dat oprecht zijn intentie is. Anderzijds is het voor De Wever niet duidelijk of Groen wel wil en kan. Want bij de N-VA kan De Wever zowat in z’n eentje beslissen wat hij doet. Maar bij Groen is er Van Besien voor de stad, maar spelen ook de belangen van de partij en Meyrem Almaci, de voorzitter.
Wil Groen voor de federale campagne van mei 2019 een zuivere rit rijden, waarbij ze keihard de N-VA aanpakken, dan kunnen ze het moeilijk maken om nu met De Wever in zee te gaan. Al voor de verkiezingen van 14 oktober zetten zowel Van Besien als Almaci zich zeer sterk af tegen De Wever en de N-VA, een bocht nemen daarover is complex en bovendien erg symbolisch.
Maar er speelt ook het omgekeerde: een coalitie met Groen en N-VA in Antwerpen opent straks ook federaal plots mogelijkheden. Want dan is bijvoorbeeld een zogenaamde Braziliaanse coalitie ook veel meer mogelijk: blauw, groen en N-VA. Alleen zijn velen bij Groen daar absoluut niet voor te vinden. Het water is gewoon veel te diep.
Er staat hoe dan erg veel op het spel in Antwerpen. In die zin is het veelzeggend dat er afgelopen weekend wel een lek was, maar dat vandaag niemand voorlopig wil reageren. Niet bij Groen of N-VA, maar ook niet bij sp.a, CD&V of Open Vld. Tegelijk zou het lek nu wel een doorbraak kunnen betekenen: want daarmee wordt duidelijker dat Groen niet meedoet, en dat De Wever met andere partijen een coalitie moet maken.
